Minh họa : Khều
Tần suất dày đặc, mức tăng quá cao
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, giá xăng đang quá cao, gây khó khăn lớn cho người dân và làm tăng chi phí đối với doanh nghiệp (DN). “Với giá xăng dầu hiện nay, chính sách thuế, phí theo tôi đang bất hợp lý. Không thể vì khó khăn của ngân sách mà tận thu, đẩy khó khăn sang người dân và DN”, bà Lan nói.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cũng cho rằng, xăng tăng giá liên tiếp đã tạo ra cú sốc tâm lý đối với người tiêu dùng, vì tần suất tăng quá dày đặc và mức tăng quá cao. Theo ông Doanh, chắc chắn việc tăng giá xăng này sẽ thúc đẩy lạm phát trong những tháng tới.
Lý giải vì sao giá xăng ở Việt Nam cao hơn Mỹ, ông Trần Ngọc Năm, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết: Giá xăng dầu tại Mỹ được điều chỉnh lên xuống từng ngày theo thị trường, còn tại Việt Nam vẫn đang theo quy luật 30 ngày quy định tại Nghị định 84. Theo ông Năm, thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng này được áp ở mức khá cao.
Cụ thể, xăng RON 92 là 18% (2.940 đồng/lít, dầu diesel 14%, dầu hỏa 16%, dầu ma dút 15%). Riêng xăng RON 92 chịu thêm 10% thuế tiêu thụ đặc biệt. Ngoài ra, thuế bảo vệ môi trường được áp với mức cụ thể cho các mặt hàng như: Xăng RON 92 chịu mức 1.000 đồng/lít, dầu diesel 500 đồng/lít, dầu hỏa và dầu ma dút 300 đồng/lít. Như vậy, nếu tính thêm 10% thuế VAT, riêng xăng RON 92 phải chịu đến 38% các loại thuế. Tổng tiền thuế, phí tương ứng mỗi lít xăng là 10.743 đồng.
Theo ông Nguyễn Minh Thụy (Viện Kinh tế-Tài chính), Việt Nam đang nhập khoảng 60-70% xăng dầu. Do đó, giá mua của các đầu mối nhập khẩu theo thị trường thế giới; phần thuế, phí trong xăng dầu sau khi nhập ở mức cao là nguyên nhân khiến giá xăng dầu Việt Nam cao hơn Mỹ.
Còn nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển (Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội) GS. TS Đặng Đình Đào cho rằng, giá xăng dầu nước ta cao hơn Mỹ trước hết do thị trường xăng dầu Việt Nam chưa cạnh tranh đúng nghĩa mà có tính độc quyền cao. Khi độc quyền, giá bao giờ cũng tăng. Theo đó, vì cơ sở định giá còn nhiều bất cập, chưa rõ ràng, minh bạch và còn cứng nhắc; chưa phân biệt rõ giữa “giá cơ sở” và giá bán lẻ xăng dầu.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, giá xăng dầu phải tính tại một thời điểm. Đem so giá thời điểm này với thời điểm khác sẽ không chính xác. Hơn nữa, giá xăng dầu ở Việt Nam đang được điều hành theo đúng Nghị định 84 với biên độ thời gian tính giá cơ sở bình quân 30 ngày. “Giá xăng dầu trong nước không thể so sánh với giá cùng ngày ở nước khác được.
Hôm nay, xăng ở Mỹ không thể hô biến về Việt Nam ngay được, vì phải mất thời gian vận chuyển 15 ngày xăng dầu mới về tới Việt Nam”, ông Hải nói.
Nên giảm thuế, chia sẻ với dân
Theo TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cần phải xem lại cơ cấu chi phí trong giá xăng dầu. Theo đó, bóc tách ra các chi phí về cầu đường..., không nên nhập nhèm nhiều chức năng, chính sách trong cơ cấu giá xăng dầu như hiện nay. Trong chính sách về thuế, phí với xăng dầu, để chia sẻ với người dân và DN, nhà nước nên giảm phần thuế của mình.
Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh (Viện Nghiên cứu Khoa học Thị trường Giá cả), giá xăng dầu hiện nay thực tế có thể giảm được nếu điều chỉnh chính sách về thuế, phí. Vấn đề là, cơ quan thẩm quyền có muốn giảm hay không. Theo ông Ánh, cơ chế điều hành giá xăng dầu hiện nay vẫn rất rườm rà và những dự định điều chỉnh, thay đổi nó cũng không có đột phá đáng kể.
Ông Nguyễn Minh Thụy (Viện kinh tế - Tài chính) cũng cho rằng, việc giảm thuế xuống mức thấp hơn, hoàn toàn thực hiện được, thay vì chỉ dùng biện pháp bình ổn thị trường. Nhà nước có thể thay đổi chính sách ở những thời điểm nhất định. Khi nhà nước hạ mức thuế xuống, giá xăng dầu sẽ giảm.
-
Lùi điều chỉnh giá xăng vào ngày 1/2
15/01/2023 9:54 AMKỳ điều hành sắp tới (21/1) trùng ngày 30 Tết Nguyên đán nên liên Bộ Tài chính - Công Thương sẽ điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu vào lúc 15h ngày 1/2.
-
Từ 1/1/2023: Giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu 600-2.000 đồng/lít
02/01/2023 9:19 AMNgày 30/12/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH15 quy định về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023 đến hết ngày 31/12/2023.
-
Đề xuất giảm 50% thuế tiêu thụ đặc biệt, GTGT với xăng, dầu
24/09/2022 12:29 PMBộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý của nhân dân với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng và thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với xăng dầu.
-
Áp lực giá xăng đè nặng người dân, doanh nghiệp
15/05/2022 10:38 AMGiá xăng dầu trong nước liên tục lập kỷ lục mới chỉ trong hơn 4 tháng đầu năm đã khiến người dân, doanh nghiệp rơi vào tình cảnh chật vật trong cơn bão giá.
-
Giảm thuế môi trường 1.000 đồng/lít đối với xăng là quá ít?
05/03/2022 10:05 AMChuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp cho rằng Bộ Tài chính nên cân nhắc trình thêm phương án với mức giảm mạnh hơn hoặc xem xét giảm thêm thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt.
-
Cần giảm tối đa thuế bảo vệ môi trường để hạ nhiệt giá xăng
27/02/2022 10:15 AMTrong khi quỹ bình ổn dần cạn kiệt, giải pháp giảm thuế bảo vệ môi trường và một số loại thuế phí khác được xem là hữu hiệu để kìm đà tăng của giá xăng dầu.