Một con đường, hai nền tảng

Với Doanh nhân Phạm Văn Hải - người đã gắn bó với Vinaconex 9 ngay từ những ngày đầu tốt nghiệp khoa kỹ sư máy ĐH xây dựng những năm 85-87 của thế kỷ trước – thì trên con đường đó có lúc thăng, lúc trầm, có những lúc khó khăn chất chồng, có những lúc thành công lớn, nhưng điều mà anh và Cty luôn hạnh phúc nhất là được bước đi trên đôi chân của mình. Và anh vẫn thường khẳng định, có được điều đó thì không bao giờ thất bại, kể cả những giai đoạn kinh tế khó khăn nhất, nhiều DN rơi rụng...

Trong khó khăn, tìm ra cơ hội

Mở đầu câu chuyện về tình hình làm ăn, đầu tư, Phạm Văn Hải khẳng định trong hoàn cảnh hiện nay, nếu những ai đi bằng đôi chân của người khác thi sẽ chết, nhất là trong lĩnh vực xây dựng, BĐS. Chạy dự án khác với mua bán dự án, khác với làm dự án thực sự - Ông Hải nhấn mạnh.

- Vậy còn Cty 9 ? Có gặp nhiều khó khăn không và liệu anh có ý định thay đổi định hướng ?

Đương nhiên là khó khăn hơn so với những năm trước. Đó cũng là chuyện bình thường trong bối cảnh chung hiện nay. Nhưng ảnh hưởng đó không đáng kể, hoạt động của Cty và hơn 1000 CBCNV vẫn ổn định, nếu không muốn nói trong khó khăn chúng mình còn tìm ra cơ hội. Còn định hướng thì không bao giờ thay đổi, vẫn chỉ một con đường. Đường to hay nhỏ, đường tốt hay xấu, chạy nhanh hay chậm đều là do mình làm chủ trong một khuôn khổ chung. Chuyện mà Phạm Văn Hải nói đến cơ hội đầu tư là việc mua sắm công nghệ, thiết bị mà Cty mới thực hiện. Để nói đến chuyện tìm được những cơ hội như vậy trước hết phải nói đến sự ổn định. Và một trong những nguyên nhân chính tạo ra sự ổn định và phát triển của Vinaconex 9 trong suốt nhiều năm qua một phần xuất phát từ “sự đi nhiều của Hải”.

Hải đi nhiều. Từ ngày còn làm ở những cương vị khác, rồi làm TGĐ kiêm Chủ tịch HĐQT và bây giờ khi làm Chủ tịch HĐQT vẫn vậy, vẫn đi nhiều. Theo quan niệm của ông thì đi là để kiếm việc, kiếm tí tiền cho anh em. Vì vậy, chẳng mấy khi người ta thấy ông ở trụ sở Cty. Anh em trong Cty đều sợ và nể vì cái sự đi nhiều, làm nhiều ấy. Tốc độ làm việc của ông khủng khiếp. Không làm thì thôi, đã đưa ra việc gì là làm liên tục, làm bằng được, làm ngày làm đêm. Ai cũng phải chạy cuống lên theo kế hoạch. Chẳng lẽ TGĐ, Chủ tịch HĐQT làm, mình không làm ? Chạy cuống lên để làm cũng chỉ là một việc. Quan trọng hơn là làm nhiều, nhưng phải đúng, vì nói như anh em trong Cty vẫn thường nhắc nhau là cái gì “ông ấy cũng biết, ông ấy cũng nắm”, nhất là trong lĩnh vực kỹ thuật, thi công. Có lẽ, gắn bó với Cty từ ngày ra trường, lăn lộn với nhiều công việc, đảm trách nhiều vị trí lại ham học hỏi, áp dụng đã giúp Phạm Văn Hải nắm, biết được hết những công việc từ nhỏ đến lớn của Cty. Chính cái sự đi nhiều của Phạm Văn Hải đã tạo ra “công việc nối tiếp công việc”, “thi công nối tiếp thi công”, không bao giờ anh em thiếu việc, kể cả trong bối cảnh lĩnh vực xây dựng, BĐS khó khăn như hiện nay. Nhờ sự ổn định đó, Cty mới đầu tư thêm 42 tỉ đồng mua thiết bị Leo (Thiết bị thuỷ lực + cốp pha bay, kết hợp leo lõi thang) - một trong những công nghệ, thiết bị thi công nhà cao tầng hiện đại nhất hiện nay giúp Cty có đủ năng lực thi công 5 toà nhà cao tầng với diện tích sàn của mỗi toà nhà khoảng 1300 m2. Việc đầu tư này khiến không ít người ngạc nhiên bởi nhiều câu hỏi : Thị trường đang khó khăn như vậy thì đầu tư làm gì, tiền đâu để đầu tư ?... Câu trả lời đến từ định hướng, của việc thực hiện định hướng đó cũng như việc nắm bắt cơ hội như Phạm Văn Hải vẫn tâm sự là việc chú trọng đầu tư cho công nghệ và con người. Cơ hội cũng phải dựa trên kế hoạch và cơ hội đó, dù nhỏ, nhưng phải nắm lấy.

- Lãi hay lỗ, các anh biết cả rồi

Tôi tin những tâm sự của Hải vì trong suốt 35 năm hoạt động của Vinaconex 9 thì định hướng phát triển của Cty chú trọng về xây lắp vẫn là yếu tố cơ bản với việc trở thành một DN hàng đầu về thi công xây lắp các công trình công nghiệp như xi măng, cầu cống, bồn chứa và những năm gần đây là các toà nhà cao tầng... Nói là nắm bắt cơ hội đầu tư trong kế hoạch như trên là vì với Phạm Văn Hải thì trong mỗi giai đoạn đều phải tập trung một khoản tiền lớn cho việc đào tạo con người và mua sắm thiết bị. Gói 42 tỉ mua thiết bị nêu trên nằm trong khoản tiền còn lại của 100 tỉ đồng đầu tư thiết bị, công nghệ cho ba năm 2011 – 2012. Thị trường đang chững lại, nhưng sẽ hồi phục và việc đầu tư cho thiết bị, công nghệ không chỉ dành riêng cho việc thực hiện các dự án BĐS mà còn trong nhiều lĩnh vực xây dựng khác. Khi thị trường hồi phục, chúng tôi sẽ có lợi thế của mình từ chính những thiết bị, công nghệ này - Ông Hải chắc chắn.

- Đó là thiết bị và công nghệ, vậy còn nền tảng con người, thưa anh ?

Đương nhiên con người là số 1, là quan trọng hơn thiết bị và công nghệ nếu không muốn nói là tạo ra công nghệ. Vấn đề là kết hợp hai yếu tố này nhuần nhuyễn đến mức nào. Muốn có điều đó thì phải chú trọng việc đào tạo liên tục dựa trên thực tế. Kiến thức cơ bản là quan trọng, nhưng muốn làm tốt, muốn nâng cao khả năng thì phải dựa trên thực tế. Bằng sáng chế của Cty được Cục Sở hữu trí tuệ cấp về nâng cao vật nặng kết hợp thi công cốp pha trượt và hàng loạt sáng chế, sáng kiến cải tiến của Cty được chứng nhận trong thời gian qua cũng đều dựa trên thực tế thi công tại các dự án.

- Anh có nói là sẽ không thay đổi định hướng ?

Đúng. Định hướng ngành nghề là phải xuyên suốt, có như vậy thì mới tạo ra được sự chuyên sâu, chuyên nghiệp, mới thấy rõ và phát huy được thế mạnh của mình. Nếu không kiên trì định hướng thì sẽ thất bại. Khoảng 5 - 7 năm trở lại đây, Cty cũng mở thêm một số lĩnh vực hoạt động, nhưng nền tảng chủ đạo vẫn là hoạt động xây lắp. Những lĩnh vực mở rộng như BĐS hay vật liệu xây dựng… đều xoay quanh trục cơ bản là thi công xây lắp, phát huy lợi thế của xây lắp. Nếu có thay đổi thì đó chỉ là các giải pháp, thiết bị, công nghệ mới nhất, hiện đại nhất, thi công các dự án nhanh, chất lượng tốt, hiệu quả cao. Mà chính điều đó tạo ra chữ tín. Sự ổn định và có được vị thế hôm nay của Vianconex 9 chính là tính chuyên nghiệp, chuyên sâu và chữ tín.

- Có bao giờ anh biết lỗ mà vẫn làm chưa ?

Có. Đương nhiên là không biết ngay từ đầu và trong quá trình thi công có phát sinh, biết lỗ nhưng vẫn làm, vẫn đảm bảo tiến độ, chất lượng cho chủ đầu tư. Uy tín quan trọng ở chỗ đó. Thực ra cái lỗ đó không chỉ mình biết mà chủ đầu tư họ cũng biết, nhưng họ cũng khó khăn thì mình phải biết chia sẻ. Họ không bao giờ để mình thiệt, rồi sẽ có công trình khác của họ mình làm có lãi, bù đắp vào, sống khoẻ. Nếu anh cứ đòi hỏi, ép… họ thì hai bên đều thiệt vì khó khăn, phát sinh là cái chung chẳng ai muốn cả. Cũng nhiều chủ đầu tư hỏi tôi là thi công dự án này lãi hay lỗ. Tôi nói các anh đừng hỏi, lỗ hay lãi các anh biết cả rồi. Hai bên đều vui vẻ, đều hiểu, đều biết và sự hợp tác không chỉ dừng lại ở một vài dự án. Nếu mình làm tốt, giữ được uy tín thì chẳng ai để mình thiệt cả. Mỗi ngành có một đặc thù riêng nhưng chữ tín thì giống nhau, đều cần cả và nếu giữ được chữ tín đó thì mình, DN chẳng bao giờ lỗ.

- Nhiều năm làm TGĐ kiêm Chủ tịch HĐQT, với cương vị mới chỉ là Chủ tịch HĐQT anh thấy thế nào?

Thì cũng như anh em, như mọi người là phải đi kiếm việc. Việc tách bạch cương vị như hiện nay là rất tốt, tạo ra sự rõ ràng trong công việc từ đường lối, công việc cụ thể, việc giám sát sâu sắc, rõ ràng hơn. Điều quan trọng là nhận thức về trách nhiệm của người đại diện phần vốn Nhà nước với ban điều hành phải luôn rõ ràng, tạo sự phối hợp thống nhất giữa chủ tịch HĐQT và ban điều hành, TGĐ để đi đúng định hướng.

- Anh có thể chia sẽ một vài kinh nghiệm vượt khó khăn ?

Phải gặp khó khăn, phải lăn lộn với khó khăn. Tôi không dám nói là tôi thành công. Nhưng có được như hôm nay là nhờ được tôi luyện trong khó khăn. Đối mặt với khó khăn phải có tai nghe để chắt lọc, mắt nhìn để biết, trái tim nóng để đam mê, giữ được cái đầu lạnh để có quyết định sáng suốt. Nhưng trên hết là tạo dựng và giữ được sự đoàn kết. Tôi chỉ lấy hai ví dụ cụ thể. Với dự án thi công Silo của nhà máy xi măng Nghi Sơn trước đây, yêu cầu của nhà thầu chính là gần như là thách đố đối với năng lực của nhiều Cty trong nước, yêu cầu vừa trượt Silo vừa kết hợp nâng mái nặng hàng trăm tấn. Khi đó, áp lực hết sức nặng nề vì đây là dự án lớn, quan trọng của Cty, bỏ thì phải chịu phạt, không có công ăn việc làm, mất uy tín, mua thiết bị công nghệ mới thì không có khả năng. Đứng trước tình hình đó, nhiều người gợi ý là bỏ cuộc, nhưng Cty vẫn quyết tâm làm. Tập hợp anh em, mọi nguồn lực, kinh nghiệm, mày mò, làm thử trong vòng hơn 3 tháng và vượt qua sự thách đố của nhà thầu chính, thực sự thành công, nhà thầu chính cũng như chủ đầu tư phải thán phục. Bản thân phương pháp thi công của Cty cũng nhận được bằng độc quyền sáng chế do Cục SHTT cấp. Lúc đó không có đầu lanh, không có trái tim nóng, tai nghe, mắt thấy và sự đoàn kết thì có lẽ bây giờ Cty 9 đã khác.

Trường hợp nghĩ là thành công nhưng lại thất bại là trong việc ứng dụng lợi thế công nghệ trong thi công cầu đường (hướng mới của Cty khi đó). Và đúng là thi công tốt, làm nhiều dự án cầu đảm bảo tiến độ, chất lượng, nhưng kết thúc là chỉ có lỗ, không hiệu quả. Chấp nhận thất bại và chuyển hướng sang lĩnh vực khác cũng là điều không dễ dàng, nhưng phải làm.

- Xin cảm ơn ông.