Dân gốc Long Thành những ngày ở nốt

Nhiều ngôi nhà bị bỏ hoang tại xã Suối Trầu nơi vùng lõi của dự án sân bay Long Thành

Đỏ mắt chờ di dời

Xã Suối Trầu (huyện Long Thành) nằm trong vùng lõi của dự án sân bay quốc tế Long Thành. Địa phương này có tổng diện tích 1.485ha thì sẽ phải giải tỏa di dời khoảng 1.373ha để phục vụ dự án.

Kể từ khi dự án sây bay được quy hoạch, mọi hoạt động mua bán đất đai, xây dựng nhà cửa của người dân bị “đóng băng” để chờ giải tỏa, đền bù. Thế nhưng, tiến độ giải phóng mặt bằng ì ạch suốt nhiều năm qua kéo theo nhiều khốn khó cho người dân.

Có mặt tại xã Suối Trầu những ngày đầu tháng 11, khi những thông tin về sân bay Long Thành xuất hiện liên tục trên mặt báo, những rẫy cà phê đang vào mùa thu hoạch cho hương thơm ngào ngạt. Cà phê cùng với điều và những rẫy cao su bạt ngàn là nguồn sống của người dân suốt bao đời nay và cho tới lúc này vẫn vậy.

Vì nằm trong vùng lõi nên cơ sở hạ tầng, đường xá của Suối Trầu không được đầu tư xây dựng, những con đường đất lởm chởm sỏi đá, nhà cửa của người dân cũng nhỏ bé, nhiều căn lụp sụp nhưng không thể xây mới.

Chỉ vào căn nhà của mình, ông Tình, một người dân ngụ ấp 2 xã Suối Trầu cho biết, căn nhà này đã dựng được hơn 20 năm, đến nay nhiều hạng mục bên trong đã xuống cấp, hư hỏng nhưng không thể xây mới được vì nằm trong quy hoạch sân bay.

Căn nhà của bà Năm cách đó không xa cũng xiêu vẹo, xuống cấp. Bà cho biết, từ khi có thông tin về phê duyệt xây dựng sân bay Long Thành, chính quyền xã đã tuyên truyền không được xây mới, sửa chữa nhà cửa mà phải chờ quyết định di dời, tái định cư.

“Chúng tôi sẵn sàng di dời nhường đất cho dự án sân bay nhưng đã bao năm qua dự án không làm, trong khi nhà cửa hư hỏng, cuộc sống gặp nhiều khó khăn”, bà Năm nói.

Điều khiến ông Tình lo lắng hơn là chính sách hỗ trợ đền bù, tái định cư và công ăn việc làm của người dân địa phương sau khi di dời.

“Chúng tôi bao đời ở đây đều sống nhờ nương rẫy, trồng cao su, cà phê, điều để có thu nhập. Nếu bây giờ di dời thì không biết sẽ làm công việc gì để kiếm sống. Do đó, rất cần được nhà nước quan tâm”, ông Tình kiến nghị.

Cũng theo người dân, mặc dù đất trong vùng quy hoạch bị cấm mua bán nhưng vẫn có trường hợp người dân tự thỏa thuận, chuyển nhượng bằng giấy tay với nhau.

“Nhiều người bán để đi nơi khác ổn định cuộc sống, người mua thì chờ đợi để được đền bù với mức giá cao”, một người dân cho biết.

Bài toán 23.000 tỷ để giải phóng mặt bằng

Tiến độ giải phỏng mặt bằng chậm chạp khiến cuộc sống của người dân gặp khó khăn

Được biết, để xây dựng dự án sân bay quốc tế Long Thành sẽ phải di dời khoảng 5.500 ha đất nằm trên địa bàn của 6 xã gồm: Bình Sơn, Suối Trầu, Cẩm Đường, Bàu Cạn, Long An và Long Phước.

Trong hơn 5.500 ha diện tích đất thu hồi gồm 2.378 ha đất vườn cây cao su, gần 3.000 ha đất của hộ gia đình cá nhân sử dụng, hơn 109 ha đất do cơ quan, tổ chức và đất giao thông, sông suối khoảng hơn 106 ha.

Dự án sẽ ảnh hưởng đến 4.864 hộ gia đình với khoảng 16.000 nhân khẩu. Số tiền đền bù, giải phóng mặt bằng đã được Quốc Hội thông qua là hơn 23.000 tỷ đồng.

Trong báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cảng hàng không quốc tế Long Thành do Bộ Giao thông Vận Tải trình Quốc Hội mới đây, nêu rõ nhiều năm qua, người dân sống trong vùng dự án bị hạn chế quyền sử dụng đất, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.

Theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, trong số hơn 23.000 tỷ bao gồm hơn 18.000 tỷ đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, hơn 4.000 tỷ đồng xây dựng hạ tầng các khu tái định cư, gần 480 tỷ đồng tái lập hạ tầng ngoài ranh giới sân bay và 388 tỷ đồng đào tạo nghề, giải quyết việc làm, ổn định cuộc sống người dân.

Nguồn vốn và cơ cấu vốn triển khai dự án theo đề xuất của Chính phủ là ngân sách Trung ương hơn 21.800 tỷ đồng (chiếm 95% tổng mức đầu tư dự án), Ngân sách Trung ương ứng 1.160 tỷ đồng (chiếm 5% tổng mức đầu tư dự án), UBND tỉnh Đồng Nai có trách nhiệm hoàn trả ngân sách Trung ương theo quy định.

Như vậy, ngoài 5.000 tỷ đồng đã được Quốc hội thông qua trong giai đoạn 2016 - 2020, dự án cần tiếp tục bố trí bổ sung nguồn vốn 18.049 tỷ đồng.

UBND tỉnh Đồng Nai sẽ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng liên tục từ năm 2018 với khung chính sách đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và nguồn được bố trí. Trước mắt, ưu tiên triển khai trước việc đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn; xây dựng nghĩa trang; ưu tiên chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng trong phạm vi giai đoạn 1 của dự án và tiếp tục thu hồi phần diện tích còn lại theo quy định.