Một "cơn bão ngầm" đang diễn ra âm thầm trong ngành bất động sản

Ảnh minh hoạ

Khi chứng chỉ trở thành "giấc mơ xa xỉ" của người hành nghề

VARS IRE ghi nhận một con số đáng báo động: 89% môi giới bất động sản hiện không có chứng chỉ hành nghề hợp lệ. Trong đó, 51,8% chưa qua đào tạo, 24,1% đã học nhưng chưa được thi, và 12,8% có chứng chỉ nhưng đã hết hiệu lực. Chỉ vỏn vẹn 11,3% đang sở hữu chứng chỉ còn hiệu lực.

Tuy nhiên, không thể nói lực lượng này “thiếu ý thức pháp luật”. Trái lại, có đến 93% người được khảo sát bày tỏ mong muốn được tham gia kỳ thi sát hạch. Họ không ngại học, không trốn tránh kiểm tra – họ chỉ cần một cơ chế rõ ràng, minh bạch để thực hiện quyền và nghĩa vụ của người hành nghề chính danh.

Hệ lụy: Doanh nghiệp thiếu người – thị trường tê liệt một mắt xích quan trọng

Theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS, hệ quả của việc “không thể thi” đang tạo ra một nghịch lý lớn: Người học xong không thể hành nghề; Doanh nghiệp không tuyển được nhân sự hợp pháp; Giao dịch bị đình trệ, thị trường bị gián đoạn ở khâu phân phối.

Có 416 doanh nghiệp môi giới phản ánh đang thiếu nhân lực có chứng chỉ, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh. Một số nơi buộc phải tạm dừng tuyển dụng hoặc tìm cách “lách” để vận hành cầm chừng – trong thế bấp bênh giữa ranh giới hợp pháp và vi phạm.

Điểm nghẽn không nằm ở năng lực tổ chức

Tại hội thảo “Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản: Vướng ở đâu, gỡ thế nào?”, TS. Trần Xuân Lượng – Phó Viện trưởng VARS IRE thẳng thắn chỉ rõ: “Vấn đề không nằm ở năng lực tổ chức, mà ở sự thiếu đồng bộ trong chỉ đạo và thực thi”. Dù Luật đã quy định rõ việc tổ chức kỳ thi là trách nhiệm của UBND cấp tỉnh, nhưng đến nay đa số địa phương vẫn chưa triển khai cụ thể.

Theo khảo sát, 88% học viên không biết cơ quan nào chịu trách nhiệm tổ chức kỳ thi tại nơi mình sinh sống. Sự mù mờ này khiến người học bế tắc, doanh nghiệp mất phương hướng, còn thị trường thì mắc kẹt trong một “vùng xám pháp lý” chưa có lối ra.

Ông Lượng cảnh báo, lực lượng môi giới chính là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng bất động sản. Nếu họ không thể hành nghề, hệ thống phân phối sẽ “đóng băng”, kéo theo nguy cơ đình trệ toàn bộ thị trường.

Việc chậm trễ trong công tác sát hạch không chỉ là trục trặc kỹ thuật – mà là điểm nghẽn trong chuỗi vận hành của thị trường. Nếu không tháo gỡ sớm, sẽ dẫn tới tình trạng “chết lâm sàng” của lực lượng môi giới – một kịch bản không ai mong muốn.

Cần một cơ chế điều phối hiệu quả

Khép lại hội thảo, nhiều đại biểu thống nhất kiến nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể để UBND các tỉnh, thành có căn cứ triển khai kỳ thi theo đúng quy định pháp luật.

Đồng thời, cần cho phép các đơn vị đào tạo đủ điều kiện được phối hợp tổ chức kỳ sát hạch. Một số ý kiến đề xuất xây dựng hệ thống thi trực tuyến hoặc liên tỉnh để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của thị trường và giảm áp lực cho từng địa phương.

Chủ tịch VARS nhấn mạnh: công tác thanh tra, kiểm tra là cần thiết, nhưng cần song hành với cơ chế tạo điều kiện để người môi giới có cơ hội hành nghề đúng quy định. Trước khi xử phạt, cần có giải pháp thực tiễn.