Dịch vụ vệ sinh xây dựng: "Chất" hay "lượng?

Năm mới cận kề, nhu cầu sửa sang, vệ sinh tổng thể nhà cửa để đón Tết tại mỗi gia đình đang rất mạnh. Kèm theo đó, những dự án nhà ở đã hoàn thiện cơ bản (dự kiến bàn giao trong quý I/2014) cũng đòi hỏi sử dụng dịch vụ vệ sinh công nghiệp để đẩy nhanh bàn giao cho khách.

Gọi là có

Khác với vài năm trước, những gia đình sở hữu các căn nhà diện tích lớn, nhiều tầng thường phải đi dọc các phố "chợ người" như Lò Đúc, Trung Tự, Phạm Ngọc Thạch, Nguyễn Trãi, Bưởi (Hà Nội) để gọi lao động tự do về dọn dẹp, vệ sinh toàn bộ nhà cửa. Từ những việc nhỏ nhất như quét vôi, bả lại tường, quét mạng nhện đến hút bụi, vệ sinh hệ thống đèn, đánh bóng sàn đá, cầu thang, toilet… đều do các nhân viên vệ sinh "không chuyên" thực hiện.

Thế nên, chủ nhà vẫn mất công chỉ việc, hay đứng giám sát liên tục để đảm bảo người lao động không làm sai, làm chậm (để yêu cầu trả thêm tiền sau khi xong). Tới khi thị trường "nở rộ" mặt hàng nhà ở chung cư, các dự án đua nhau mọc lên, việc hình thành các Công ty chuyên dịch vụ vệ sinh công nghiệp cũng ra đời.

Bên cạnh những "thương hiệu" đã được nhiều doanh nghiệp và người dân biết tới như Hoàn Mỹ, Bắc Á Thăng Long… có vô số các công ty tìm tới khai thác ngành dịch vụ này. Thay vì phải cất công đi tìm như trước, gia đình có nhu cầu dọn dẹp chỉ cần truy cập công cụ tìm kiếm google.com là có thể đặt hàng từ xa thông qua điện thoại. Điều lấn cấn duy nhất là bảng giá dịch vụ không bao giờ cụ thể. "Gia đình tôi năm trước gọi điện cho một công ty tại Q.Đống Đa, Hà Nội chuyên dọn dẹp nội thất, sửa sang nhà cửa. Họ không nói ngay giá qua điện thoại, mà phải đợi tới lúc nhân viên công ty tới nhà quan sát, đo đạc mới công bố mức giá. Dù giá quá cao, nhưng do thời gian cận Tết, lại thêm các công ty khác đều từ chối, nên tôi đành chấp nhận. Bực ở chỗ là họ làm tới tận ngày 28 Tết mới xong…", chị Hoa, ở phố Bạch Mai, Hà Nội bức xúc.

Vệ sinh công nghiệp xây dựng đứng trước đòi hỏi chuyên nghiệp hóa
trước tốc độ đô thị hóa như vũ bão

Năm 2013, thực tế khách hàng phải "lụy" các công ty dịch vụ vệ sinh công nghiệp vẫn tiếp diễn. Bất chấp số lượng đơn vị cung cấp gia tăng, nhưng tâm lý người tiêu dùng vẫn nghiêng về các thương hiệu đã nổi trên thị trường. Dẫn tới giá dịch vụ (cùng đầu việc, cùng diện tích thi công) chênh nhau đáng kể giữa các công ty. Theo chị Mỹ, nhân viên thời vụ của Công ty dịch vụ xây dựng H.M (Hà Nội), đơn giá dọn dẹp, vệ sinh một căn phòng 50m2 vào khoảng 2 – 4 triệu đồng (tùy thời gian nhanh chậm). Trong khi đó, một đơn vị vừa xuất hiện trên thị trường nhận công việc trên với đơn giá 1-2 triệu đồng trong cùng khoảng thời gian.

Bao giờ chuyên nghiệp

Số lượng đơn vị tìm tới khai thác ngành này gia tăng, nhưng không đi kèm theo chất lượng, giá thành tương xứng. Và đó cũng là cơ hội tồn tại cho lực lượng lao động tự do từ khắp nơi đổ về Hà Nội. Khách hàng cũng chia thành hai phân khúc: Sử dụng các nhà thầu chuyên nghiệp (nếu có tài chính tốt); tìm tới những đội lao động tràn ngập các địa bàn nội đô.

Về góc độ thị trường BĐS, xu hướng tìm tới các nhà thầu vệ sinh công nghiệp ngày càng phổ biến trong giới tạo lập địa ốc. Chưa cần nhắc tới áp lực bàn giao sớm căn hộ hoàn thiện cho khách hàng (hiện hữu), những chủ đầu tư có tầm nhìn chiến lược đều chú trọng khâu "làm hàng" trước khi tới tay "Thượng đế". Bởi lẽ, sau bao tháng ngày nỗ lực đổ mồ hôi công sức, trí tuệ thậm chí cả xương máu cho công trình, hoàn thiện công đoạn trau chuốt sản phẩm tươm tất chắc chắn sẽ "ghi điểm" khi nghiệm thu (với cơ quan quản lý) và bàn giao (tạo thương hiệu cho doanh nghiệp).

Tuy vậy, vì muốn tiết kiệm chi phí sử dụng các nhà thầu phụ, nhiều đơn vị chủ đầu tư lại tận dụng "của nhà trồng được": sau khi thi công xong, nhà thầu xây dựng lại chịu trách nhiệm luôn việc dọn dẹp vệ sinh công trình. Tất nhiên, những công nhân xây dựng đa phần khó lòng am hiểu tường tận bí quyết, công nghệ riêng với từng loại thiết bị vệ sinh, hóa chất… Hậu quả: thời gian hoàn công, bàn giao công trình kéo dài, trong khi chất lượng bên trong căn hộ lại không đảm bảo (sử dụng vài tháng là xuất hiện hiện tượng bong tróc, nứt nền nhà, bay màu sơn tường…) và đủ loại bức xúc, mâu thuẫn giữa khách hàng và chủ đầu tư xuất hiện.

Tốc độ đô thị hóa tăng tỷ lệ thuận với nhu cầu xây dựng công trình – điều kiện không thể tốt hơn cho dịch vụ vệ sinh công nghiệp công trình sau xây dựng trước đòi hỏi từ đời sống thường nhật cũng như trong ngành xây dựng – BĐS. Thế nên, sự chuyên nghiệp hóa tới từng khâu trong quá trình tạo dựng công trình là xu hướng cận kề. Điều này đã được đại diện lãnh đạo Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam phân tích: "Nhà thầu tại các nước tiên tiến không cần phải ôm đủ hết nhân lực và vật lực cho mọi công đoạn, mà chỉ cần quản lý tốt, sử dụng các thầu phụ cung cấp dịch vụ là xu hướng phổ biến.

Vấn đề còn lại, là nhận thức của các chủ đầu tư xây dựng để cân đối giữa lợi trước mắt và tạo lập thương hiệu bền vững. Bên cạnh đó, thói quen sử dụng của khách hàng cá nhân, hộ gia đình cũng đóng vai trò quan trọng để hình thành tính chuyên nghiệp ngành dịch vụ vệ sinh công nghiệp xây dựng.