Đảo rác Semakau Landfill (Singapore): Điều ít được biết tới

Để trở thành đô thị xanh theo đúng nghĩa, Singapore nhiều năm qua đã hình thành một cơ chế thu gom rác rất hiệu quả. Mô hình Hòn đảo chôn rác nhân tạo Semakau Landfill - bãi chôn rác duy nhất hiện nay của Singapore, cách 8km theo đường chim bay ngoài khơi bờ biển phía nam đảo quốc sư tử là một ví dụ điển hình. Đây là trường hợp đầu tiên trên thế giới (khi bắt đầu hoạt động mười năm trước) tạo ra một bãi chôn rác nằm hoàn toàn giữa biển khơi. Bắt đầu hoạt động năm 1999, Semakau Landfill có tổng diện tích 350ha và có thể chứa 63 tỷ m3 rác. Tính trung bình với khoảng 12,5 triệu đôla Sing mỗi năm (khoảng 155 tỷ VND), người Singapore sẽ không còn phải đau đầu về chuyện tìm chỗ đổ rác ít nhất đến sau năm 2045.

Thật ra bãi rác Semakau Landfill không hoàn toàn là nhân tạo. Ban đầu đó chỉ là hai hòn đảo thiên nhiên nhỏ xíu gọi là Pulau Semakau và Pulau Sakeng nằm gần nhau. Người ta cho xây một bờ kè dài 7km như một bức tường thành để nối hai đảo và ngăn cách phần biển quanh hai hòn đảo này với biển khơi bên ngoài. Phần biển trong bờ kè được phân thành nhiều ô nhỏ (cũng bởi các bờ kè). Rác được đổ vào các ô này đến khi đầy, hết ô này đến ô khác, hết năm này sang năm khác.

Nghe có vẻ đơn giản, song để có thể đến đảo Semakau, rác phải trải qua một đoạn đường khá phức tạp. Mỗi ngày Singapore thải ra khoảng 16 nghìn tấn rác. Rác ở Singapore được phân loại tại nguồn (nghĩa là nhà dân, nhà máy, xí nghiệp...). Nhờ vậy 56% số rác thải ra mỗi ngày (khoảng 9 nghìn tấn) quay lại các nhà máy để tái chế. Khoảng 41% (7 nghìn tấn) được đưa vào bốn nhà máy thiêu rác để đốt thành tro. Cuối cùng, mỗi ngày chừng 1.500 tấn tro rác cùng với 500 tấn rác không thể đốt được sẽ lên sà lan trực chỉ Semakau Landfill. Như vậy về khối lượng, từ 16 nghìn tấn rác mỗi ngày, sau khi đốt rác Singapore chỉ cần bãi đổ rác cho hơn 10% lượng rác đó, xấp xỉ 2 nghìn tấn. Nhiệt năng sinh ra trong khi đốt rác được dùng để chạy máy phát điện đủ cung cấp 3% tổng nhu cầu điện của Singapore.

Về nguyên tắc, sau khi bị thiêu hủy ở nhiệt độ cao, tro rác không còn là một hiểm họa tiềm tàng. Tuy nhiên để bảo đảm tro rác không xâm hại môi trường đại dương xung quanh, bờ đê ngăn bãi rác với biển được thiết kế nhiều lớp gồm đá, đất sét ở biển (marine clay) và các lớp màng đặc biệt nhằm ngăn chặn nước rỉ rác còn sót lại trong tro rác (nếu có) thẩm thấu vào nước biển.

Tại “Semakau mới”, hai khu rừng đước rộng 136 nghìn m2 được trồng để bù lại số cây đước tự nhiên bị ảnh hưởng khi xây dựng hòn đảo nhân tạo. Ngoài việc đóng vai trò tái tạo quần thể cây đước tại đây, loài thực vật này còn là “cây chỉ thị” cho chất lượng nước xung quanh hòn đảo - nếu cây kém xanh tươi, tất nước “có vấn đề”.

Theo quy hoạch, khi bãi rác này đóng cửa vào khoảng năm 2050, Semakau Landfill sẽ hoàn toàn trở thành hòn đảo xanh với những ngọn đồi mấp mô và hồ nước trên đồi - một hòn đảo sinh thái dành cho du lịch.