Luật Đấu thầu 2013: Giá thấp không là tất cả

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) cho rằng, Luật Đấu thầu còn nhiều kẽ hở, ràng buộc về giá bỏ thầu, trong đó giá bỏ thầu càng thấp thì khả năng trúng thầu càng cao. Vì vậy, các nhà thầu Trung Quốc đã ra giá thầu thấp hơn giá chuẩn từ 20-30%, khiến DN Việt Nam không thể cạnh tranh nổi.

Tuy nhiên, có một thực tế là năng lực của các nhà thầu ngoại này thường rất yếu kém. Họ bỏ giá rất thấp nhưng đến khi thực hiện lại có phát sinh, trì hoãn việc thực hiện nếu không tiếp tục bổ sung vốn. Nhà đầu tư lúc này mắc vào thế “tiến thoái lưỡng nan”, bắt buộc phải nâng giá, cuối cùng vượt cả giá ban đầu.

Ảnh minh họa

“Cũng vì Luật Đấu thầu cũ (Luật Đấu thầu năm 2005) quá phụ thuộc vào yếu tố giá bỏ thầu nên không thiếu những trường hợp nhà thầu đi thuê người làm hồ sơ, lấy tiền tạm ứng rồi bỏ chạy, khiến cho nhiều dự án lình xình trong dư luận. Đây chính là kẽ hở trong hệ thống Luật Đấu thầu của chúng ta”, ông Hiệp cho hay.

Tại Hội thảo "Cơ chế đấu thầu mới - cơ sở để thắng thầu các hợp đồng trong hoạt động xây dựng" do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với VACC tổ chức ngày 24/7 tại Hà Nội, Luật Đấu thầu 2013 có hiệu lực từ ngày 1/7/2014 được DN xây dựng trong nước đánh giá cao bởi nhiều điểm tiến bộ hơn trong việc đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong đấu thầu, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho DN nội.

Ông Hoàng Tiến Triển, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc CTCP xây dựng Tiến Triển (Nam Định) đánh giá, Luật Đấu thầu quy định một mẫu hồ sơ dùng chung cho cả dự án có vốn từ các nhà tài trợ, cũng như nguồn vốn của Việt Nam là điểm mới khoa học, minh bạch hơn trong cơ chế đấu thầu, tiệm cận hơn với luật pháp quốc tế, tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà thầu trong nước.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp đánh giá cao một số điểm cải tiến trong Luật Đấu thầu năm 2013, trong đó quan trọng là minh bạch hơn quan hệ giữa nhà thầu và chủ đầu tư Việt Nam. Cụ thể, nếu như chủ đầu tư không thanh toán tiền khi nhà thầu đã thực hiện xong công việc thì nhà thầu có quyền kiến nghị với cơ quan thực thi pháp luật đòi trả lãi suất cho giá trị đầu tư chưa thanh toán từ phía chủ đầu tư. Đây là điều trước nay chưa bao giờ có.

Một điểm mới trong Luật Đấu thầu 2013 được các DN đánh giá cao là không quy định ràng buộc về giá. Nếu như trước kia, đa phần các trường hợp nhà thầu bỏ giá thấp nhất đều trúng thầu thì nay không bắt buộc lấy tiêu chí giá thấp nhất, thay vào đó sử dụng tiêu chí xác định toàn diện, cả về kỹ thuật và năng lực tổ chức thi công.

Ông Lê Văn Tăng, Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) phân tích: “Trước đây, chúng ta mở đồng thời túi thầu về tài chính cũng như túi về kỹ thuật. Trong một số trường hợp thì nhà thầu yếu nhưng họ chào với giá thấp thì tổ chuyên gia lúng túng. Còn lần này, không bóc túi tài chính nên không biết giá chào thầu cao hay thấp, tổ chuyên gia sẽ đánh giá khách quan hơn”.