Sau hơn 10 năm, Thủ Thiêm không còn là bán đảo bị cô lập mà được liên thông bởi cầu Thủ Thiêm 1, hầm chui qua sông Sài Gòn, một số hạng mục quan trọng được tiến hành như trục đường xuyên tâm, việc đền bù giải tỏa về cơ bản đã hoàn thành, đất sạch đã sẵn sàng, nhưng tiếc thay đến nay Thủ Thiêm vẫn chỉ là một “nàng công chúa ngủ trong rừng” chưa được đánh thức.
Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới từ 2008 đã làm chậm lại ước mơ Thủ Thiêm, nhiều tập đoàn ngoài nước, các đại gia trong nước đã lên kế hoạch đầu tư vào mảnh đất vàng này, không ít trong số đó đã có trong tay quy hoạch chi tiết, thậm chí đã có một số công ty đã được cấp giấy phép đầu tư (cũng đã bị rút giấy phép) nhưng cho đến nay vẫn chỉ là các bãi đất trống. Thủ Thiêm nhất định sẽ phải được tái khởi động, bởi vì Thủ Thiêm hội tụ đủ tất cả các yếu tố “thiên thời, địa lợi”. Hơn nữa, Thủ Thiêm ra đời càng sớm thì sức ép lên trung tâm Sài Gòn càng giảm đi.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm đã sẵn sàng mặt bằng cho các nhà đầu tư. Ảnh: Cao Thăng
Chủ nhà phải khơi mào
Bao giờ Thủ Thiêm sôi động trở lại? Bàn đến Thủ Thiêm lúc này là đúng lúc bởi dấu hiệu phục hồi kinh tế đã xuất hiện, các nhà đầu tư cũ và mới bắt đầu nhòm ngó lại Thủ Thiêm, nhưng có một thực tế là các nhà đầu tư đang trong trạng thái tâm lý ngó nhau xem ai là người tiên phong? Ai dám chấp nhận mạo hiểm cho sự khởi đầu này? Câu trả lời rất có thể là không có ai, bởi người tiên phong phải là một nhà đầu tư với tiềm năng vô cùng lớn không chỉ về tài chính mà cả uy tín nữa và họ thực hiện những công trình cũng cực lớn.
Hoạt động đầu tiên này làm sao đủ tầm lôi kéo các nhà đầu tư khác vào cuộc chơi lớn, cũng như đủ sức “phá tan băng” gây tác động mạnh, hút được cùng lúc các dự án đa mục tiêu. Kinh nghiệm của các nước khác, nhất là Thái Lan, Trung Quốc cho thấy, trong tình trạng như thế nước chủ nhà phải là người khơi mào đầu tiên mà không nên trông chờ vào các nhà đầu tư nước ngoài, bởi lẽ nhà đầu tư nước ngoài nào cũng nghĩ rằng chính chủ nhà không muốn thì tại sao mình lại phải tự nguyện mạo hiểm. Trong trường hợp này thì hành động này được coi là “mồi kích nổ” và cũng là tấm gương.
Thật ra TPHCM cũng có khá nhiều kế hoạch xây dựng các dự án đầu tư vào Thủ Thiêm bằng tài chính công khá sớm, hy vọng là chúng xuất hiện cách nay chừng 5 - 7 năm, nhưng rồi chính những người chịu trách nhiệm cũng bị rơi vào tình trạng ngó nhau, chờ đợi “hoàng tử” nào đó sẽ đến đánh thức và rằng mọi dự án cứ để đấy khi nào Thủ Thiêm khởi sắc thì mới tính tiếp, còn cái nào thúc bách quá thì lại xây dựng trong khu vực trung tâm như một giải pháp tình thế.
Cần vốn lớn
Để Thủ Thiêm trở thành “phố Đông” thì cần nguồn vốn rất lớn, có thể vượt quá khả năng của TPHCM, do vậy cần phải có những nhà đầu tư lớn cùng chung tay, nhưng trong giai đoạn này người khơi dậy lại tinh thần Thủ Thiêm thì phải bắt đầu từ chính chúng ta để chứng tỏ cho các nhà đầu tư thấy một quyết tâm chính trị mạnh mẽ và hơn thế nữa là để xóa tan suy nghĩ lâu nay là chính sách hay thay đổi. Với những gì đang có trong tay, chúng ta hoàn toàn đủ khả năng đánh thức Thủ Thiêm ngay từ hôm nay.
Người dân Sài Gòn - TPHCM luôn chuộng cái mới và cũng rất hào phóng nên không có lý gì họ lại không đến Thủ Thiêm để xem xiếc, xem hát, xem thi đấu thể thao, xem triển lãm và dạo chơi trên quảng trường lớn, dải công viên bờ sông. Điều quan trọng nhất là chính quyền có hình dung ra được điều đó không hay chỉ muốn nén vào trong khu vực trung tâm, hay là để mãi tình trạng “hãy đợi đấy”?
| Hiện nay ở TPHCM có một số dự án có thể khởi công ngay ở Thủ Thiêm, hầu hết các dự án này đã có kế hoạch tài chính, các quy hoạch không gian và thiết kế công trình cũng đã được phê duyệt. Những dự án đó cần được kể đến là:
Rạp xiếc đã được thiết kế bởi Tập đoàn FEMA (Vương quốc Bỉ) từ năm 2009 trên diện tích hơn 6.000m², được thiết kế 2 tầng, có sức chứa 1.500 chỗ ngồi, ngoài khu biểu diễn còn khu văn phòng, khu phục vụ, khu dịch vụ. Rạp xiếc được thiết kế là một không gian mở và là tổ hợp văn hóa - giải trí. Ban đầu dự định đặt ở đường Lữ Gia, P15, quận 11, nhưng do mặt bằng quá nhỏ nên tạm dời về Công viên Gia Định. Việc xây dựng rạp xiếc ở Thủ Thiêm là hoàn toàn khả thi.
TPHCM hiện nay thiếu các tổ hợp thể thao đa năng mang tầm quốc tế, các nhà thi đấu Phan Đình Phùng, Nguyễn Du, Hoa Lư không đủ tầm cho các cuộc thi đấu quốc tế lớn. Để đáp ứng nhu cầu này, thành phố cho xây dựng mới trung tâm thể dục thể thao Phan Đình Phùng trên diện tích đất 14.700m², chủ đầu tư là Tổng Công ty Đền bù giải tỏa và phương án thiết kế của Công ty Đá Vàng đã được thành phố tuyển chọn. Tuy nhiên ai cũng thấy diện tích đất của Phan Đình Phùng hiện hữu là quá nhỏ so với các giải thi đấu quốc tế như SEAgames và không xứng với tầm vóc của thành phố mà cần có một địa điểm lớn hơn. Bài toán giao thông sẽ là một thách thức lớn cho Phan Đình Phùng mới trong những ngày thi đấu và đảm bảo không làm ảnh hưởng đến đời sống dân cư cũng là một thách thức không nhỏ.
Tòa nhà Trung tâm Thông tin triển lãm quy hoạch TPHCM đã xác định vị trí trên bán đảo Thủ Thiêm. Nó tọa lạc trên quảng trường trung tâm và bên bờ sông Sài Gòn với tổng diện tích 18.000m² là công trình công cộng mang tính biểu tượng đầu tiên của thành phố. Đồ án quy hoạch chi tiết của công trình và không gian xung quanh do Công ty Tư vấn Kiến trúc Pháp DeSo-Defrain-Souquet thiết kế đã đoạt được giải nhất cuộc thi quốc tế. Đó là tòa nhà với 5 tầng phục vụ trưng bày, triển lãm và thực hiện các chức năng khác. Nó là một công trình xanh thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng và thích ứng với biến đổi khí hậu. Ngoài chức năng chính là triển lãm quy hoạch và kiến trúc, tòa nhà còn là nơi giao lưu của giới chuyên môn, của mọi tầng lớp người dân thành phố và cả khách tham quan du lịch. Đây không chỉ là một nơi quảng bá thông tin, mà còn là nơi để chia sẻ thông tin, văn hóa và kiến thức. Công trình có tổng mức đầu tư dự kiến là 35 triệu USD.
TPHCM là một trong những thành phố lớn trên thế giới không có quảng trường lớn, do vậy mà vào mỗi dịp lễ lớn thì thành phố lại khó khăn khi tìm địa điểm cho các cuộc mít tinh. Do vậy mà nhân dân thành phố vui mừng khi TPHCM dành 30ha làm quảng trường trung tâm đủ chỗ cho nửa triệu người tham gia các sự kiện tầm cỡ diễn ra tại đây. Quảng trường trung tâm là nơi diễn ra các hoạt động giao lưu văn hóa, tổ chức các lễ hội văn hóa, chính trị và các hoạt động thường nhật phục vụ người dân thành phố và du khách, bổ sung các khu vực chức năng không thể đáp ứng được trong khu đô thị hiện hữu. Đề án quy hoạch chi tiết 1/500 của quảng trường này cũng do Công ty Defrain Souquet Deso Associes - Pháp (DeSo) được lãnh đạo thành phố chấp thuận trên cơ sở điều chỉnh theo hướng phục vụ cho các hoạt động chính trị chứ không chỉ thuần túy là vui chơi giải trí. Quảng trường sẽ là nơi tiếp nhận những không gian hiện đại, mang tính biểu tượng cao và thể hiện quyết tâm của chính quyền trong việc bảo vệ chất lượng môi trường ngay trong lòng trung tâm thành phố. Quảng trường nằm đối diện trung tâm lịch sử của thành phố qua một con sông, đây là điều hiếm có trên thế giới.
Nhà hát Giao hưởng là một trong số các công trình trọng điểm của thành phố nhằm phục vụ cho nhu cầu của một bộ phận nhân dân và hoạt động đối ngoại. Đây là một trong số các dự án lấn cấn nhiều nhất và đã mất hơn 10 năm trong hành trình tìm địa điểm, lúc ban đầu định sử dụng địa điểm của Công ty Xổ số Kiến thiết (23 Lê Duẩn) nhưng không được chấp thuận vì quá nhỏ, sau đó được chuyển sang Thủ Thiêm với một diện tích khá lớn đủ thỏa mãn những ý tưởng bay bổng của các nhà thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế, nhưng do Thủ Thiêm án binh bất động nên dự án này được khởi động lại tại Công viên 23-9 với vốn đầu tư ban đầu hơn 100 triệu USD. |
PGS-TS Nguyễn Minh Hoà (Trưởng khoa Đô thị học, Trường ĐH KHXH-NV TPHCM)
Liên hệ 
Đăng ký kênh
Youtube CafeLand để theo dõi các video mới nhất!
Chia sẻ bài viết
Góp ý
