Cháy nhà ra sai phạm

Vụ hỏa hoạn vào tối 11/10 tại chung cư CT4 khu đô thị Xa La (Hà Đông, Hà Nội) như giọt nước tràn ly, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh không những cho các chủ đầu tư, các nhà quản lý mà cho cả người dân khi đặt niềm tin, thậm chí là tính mạng, tài sản vào các chung cư cao tầng.

Rất may, vụ hỏa hoạn tại chung cư CT4 khu đô thị Xa La tối 11/10 không thiệt hại về người, nhưng thiệt hại về tài sản là rất lớn. Thế nhưng, người dân chưa biết “víu” vào đâu để đòi quyền lợi hợp pháp của mình. Vì ngay sau vụ cháy, chủ đầu tư chung cư CT4 khu đô thị Xa La, Doanh nghiệp (DN) tư nhân số 1 Điện Biên - Tập đoàn Mường Thanh đã “phát tín hiệu” với nội dung chối bỏ trách nhiệm: “Mường Thanh không phải bồi thường trong vụ cháy chung cư CT4 Xa La”, được “treo” nhiều trên các trang mạng. Và mới đây ông Lê Thanh Thản, Giám đốc DN tư nhân số 1 Điện Biên (kiêm Chủ tịch Tập đoàn Mường Thanh), cho biết: hiện chưa xác định được nguyên nhân chính xác của vụ cháy nên chưa thể xác định được trách nhiệm bồi thường. Nếu nguyên nhân cháy do điện thì bên phụ trách điện sẽ có trách nhiệm hỗ trợ cho người dân, còn nếu là nguyên nhân của Ban quản lý thì Ban quản lý sẽ có trách nhiệm hỗ trợ cho các hộ dân sinh sống ở các toà nhà này.

Và như vậy người dân vẫn chưa biết được ai là người có trách nhiệm với tài sản của mình đã bị cháy.

Sau khi vụ cháy tại khu đô thị Xa La xảy ra, các cơ quan chức năng có thầm quyền đã vào cuộc điều tra và phát hiện nhiều sai phạm. Theo ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Giám đốc Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội, sai phạm của DN tư nhân số 1 Điện Biên tập trung vào 4 quy định chính là: Đưa người vào ở khi chưa nghiệm thu PCCC, không tổ chức thực hiện văn bản hướng dẫn PCCC của cơ quan có thẩm quyền, thi công và lắp đặt không đúng quy định PCCC đã được cơ quan phê duyệt, không trình hồ sơ để phê duyệt lại trong quá trình cải tạo hoặc thay đổi công năng.

Ông Sơn cũng cho biết, qua rà soát toàn bộ các dự án chung cư cao tầng của DN Mường Thanh trên địa bàn Hà Nội, Cảnh sát PCCC Hà Nội nhận định, DN này đầu tư không đầy đủ cơ sở hạ tầng cho hệ thống PCCC của các tòa nhà. Như vậy, không chỉ người dân ở chung cư đã bị cháy lo lắng mà cư dân ở các chung cư khác cũng không thể yên tâm.

Một mối lo ngại khác của người dân chung cư CT4 là vụ hỏa hoạn vừa rồi có làm ảnh hưởng lớn đến kết cấu của tòa nhà? Về vấn đề này, TS. Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, dù ít hay nhiều, vụ hỏa hoạn đêm 11/10 cũng đã ảnh hưởng tới kết cấu chung của tòa nhà. Cụ thể, nếu khoảng cháy và thời gian cháy không quá dài, nhiệt độ không cao thì các cột chịu lực bê tông cốt thép có khả năng chống chịu được. Tuy nhiên, ngược lại, cốt thép sẽ yếu đi và ảnh hưởng tới kết cấu chung. Do đám cháy xảy ra xuất phát từ tầng hầm nên cần xem xét kỹ hai bộ phận là cột chịu lực và dầm ngang mặt sàn. Nếu nhiệt độ tác động phần lớn đến cột chịu lực vốn là “xương sống” của công trình thì sẽ hết sức nguy hiểm. Trong trường hợp chỉ tác động đến dầm ngang, sẽ chỉ có mặt sàn phía trên bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, với cả hai giả định, đều cần phải tiến hành gia cố. Như vậy, mối lo ngại của cư dân CT4 là có cơ sở, thế nhưng có gia cố hay không lại phụ thuộc vào chủ đầu tư.

Hiểm họa cháy, nổ luôn rình rập và có thể xảy ra bất cứ lúc nào không riêng gì tại các chung cư cao tầng của Tập đoàn Mường Thanh mà nhiều chung cư cao tầng khác, kể cả chung cư đắt tiền. Vì vậy, khi xây dựng công trình các chủ đầu tư cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật về phòng chống cháy nổ, không nên chỉ lo chạy theo lợi nhuận mà "quên mất" sự an toàn của "thượng đế".

Theo số liệu của Sở Cảnh sát PCCC thành phố Hà Nội, trên địa bàn thành phố hiện có 891 công trình và nhà cao tầng, trong đó có 779 công trình đã đi vào hoạt động, 112 công trình đang thi công.

Trong số 779 công trình đã hoạt động thì có đến 121 công trình đã được thẩm duyệt về PCCC nhưng chưa được nghiệm thu; 60 công trình chưa được thẩm duyệt. Như vậy, số lượng những chung cư thiếu an toàn chiếm hơn 23% tổng số công trình cao tầng đã được đưa vào hoạt động.

Các số liệu, thông số kỹ thuật về công tác, thiết bị PCCC của các chung cư cao tầng đã rõ, thế nhưng, các cơ quan chức năng cũng chỉ kiểm tra “cho biết” và rồi cháy cứ cháy.

Đánh giá về hiện trạng tuân thủ các quy định phòng chống cháy nổ tại các dự án chung cư cao tầng, TS. Trần Chủng, Trưởng Ban Chất lượng, Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết, hiện công tác PCCC đang bị nhiều ban quản lý lẫn chủ đầu tư chung cư lơ là và đây là câu chuyện đã từng diễn ra từ nhiều năm nhưng đến nay chưa được khắc phục.