Công trình Xanh ở Việt Nam: Cơ hội và thách thức?

Việt Nam đã hợp tác sâu rộng với các tổ chức nước ngoài, bao gồm UNDP và Ngân hàng Thế giới để phủ xanh các thành phố của mình và đang không ngừng mở rộng xu thế này.

Vật liệu xây dựng xanh đang mở ra các phân khúc thị trường mới tại Việt Nam với nhiều cơ hội đổi mới thiết kế.

Nền kinh tế đang phát triển của Việt Nam, dân số ngày càng tăng và đô thị hóa nhanh chóng đã làm gia tăng áp lực lên các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam. Đường bờ biển khổng lồ của quốc gia khiến nó dễ bị ảnh hưởng bởi tác động của biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng cao. Do đó, chính phủ đã nhận ra sự cần thiết phải chuyển đổi theo hướng phát triển đô thị thông minh hơn và bền vững hơn.

Xây dựng bền vững

Theo Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC), số lượng công trình xanh ở Việt Nam còn khiêm tốn, đạt 150 công trình vào cuối năm 2019. Tại Việt Nam, các tòa nhà sử dụng 17% lượng nước ngọt của cả nước, 1/4 sản lượng gỗ khai thác, 30 - 40% sản xuất năng lượng và một nửa nguyên liệu thô.

Xây dựng bền vững là một giải pháp hữu ích để làm chậm lại các hoạt động có hại của con người đối với môi trường. Các công trình được xác định là xanh có hiệu quả cao trong việc sử dụng năng lượng và vật liệu - giảm bớt những tác động tiêu cực của chúng đối với sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái.

Những tòa nhà này có tuổi thọ cao, đồng thời yêu cầu các vật liệu thân thiện với môi trường có đặc điểm là không độc hại, có thể tái chế, hiệu quả, tiết kiệm năng lượng, bền bỉ hoặc ít gây ô nhiễm môi trường.

Cơ hội gia tăng trong lĩnh vực kiến ​​trúc xanh của Việt Nam

Báo cáo Cơ hội Đầu tư Cơ sở hạ tầng Xanh (GIIO) trình bày các xu hướng và sự phát triển chính đối với cơ sở hạ tầng và năng lượng xanh. Báo cáo này thể hiện tiềm năng đầu tư khổng lồ với gần 100 nghìn tỷ USD trên toàn thế giới trong giai đoạn 2019-2030. Đồng thời, báo cáo cũng khẳng định rằng Việt Nam sẽ cần áp dụng cơ sở hạ tầng xanh hơn để bù đắp cho những tác động môi trường trong quá trình phát triển kinh tế, chẳng hạn như sự gia tăng tiêu thụ năng lượng, phát triển đô thị và phát thải khí nhà kính (GHG).

Theo VGBC, nhu cầu từ người tiêu dùng và thị trường là động lực chính của các công trình xanh tại Việt Nam.

Ưu tiên thúc đẩy các thành phố xanh

Hơn 30 thành phố, bao gồm Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, đã thực hiện các bước để trở thành thành phố xanh. Theo hướng này, Việt Nam đã phác thảo kế hoạch phát triển đô thị tăng trưởng xanh, các chỉ số tăng trưởng xanh và chiến lược thành phố thông minh.

Năm trụ cột của phát triển thành phố thông minh và bền vững như sau:

• Chất lượng bền vững;

• Giảm tiêu hao năng lượng;

• Tiết kiệm tài nguyên;

• Sức khỏe va sự an toan;

• Giảm tác động đến môi trường.

Hệ thống chứng nhận

Để được công nhận là công trình xanh, một tòa nhà phải đáp ứng một số yêu cầu phát triển bền vững. Các tiêu chí bao gồm đạt được hiệu quả cao trong việc sử dụng năng lượng và vật liệu, giảm thiểu tác động đến môi trường và tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn.

Các hệ thống chứng nhận công trình xanh đã được giới thiệu trên khắp thế giới. Các tiêu chuẩn bao gồm Dẫn đầu về Thiết kế Năng lượng và Môi trường (LEED), Sự xuất sắc trong Thiết kế vì Hiệu quả Cao hơn (EDGE) của Ngân hàng Thế giới và Dấu hiệu Xanh của Singapore được áp dụng rộng rãi nhất.

Tiêu chuẩn LEED tập trung vào các nền kinh tế phát triển, và hệ thống EDGE nhấn mạnh đến việc giảm tiêu thụ năng lượng và nguyên liệu. Hệ thống Green Mark dựa trên thị trường xây dựng của các nền kinh tế đang phát triển. VGBC đã phát triển LOTUS - một tiêu chuẩn dành riêng cho nhu cầu của Việt Nam.

Kiến trúc xanh đang trên đà phát triển

Trong thập kỷ qua, sự phổ biến của các tòa nhà được xây dựng xung quanh khái niệm xanh đã dần được mở rộng. Một số nhà phát triển bất động sản hàng đầu tại Việt Nam, bao gồm Vingroup, Phúc Khang, Gamuda Land và Sun Group đã bắt đầu tung ra các dự án khu dân cư theo chủ đề sinh thái. Tập đoàn Vingroup của Việt Nam đã tung ra thị trường 4 dự án bất động sản trong nước.

Một công ty khổng lồ khác đang thực hiện ý tưởng xanh là Ecopark Mũi Dinh tọa lạc tại Ninh Thuận. Dự án được giới thiệu là một công viên sinh thái trải dài hơn 700 ha bao gồm bảy khách sạn với 7000 phòng, hơn 500 biệt thự hướng ra biển, một công viên giải trí, một casino và một số cơ sở giải trí khác.

Feliz En Vista, một tòa nhà chọc trời 35 tầng ở Thành phố Hồ Chí Minh được phát triển bởi Tập đoàn Capitaland của Singapore. Thiết kế của tòa nhà này giúp giảm khoảng một nửa mức tiêu thụ năng lượng của hệ thống HVAC và giảm 70% năng lượng chiếu sáng. Điều này đã giúp chúng ta tiết kiệm gần 4800 MWh điện, hạn chế 3900 tấn carbon dioxide được thải ra và tiết kiệm chi phí năng lượng khoảng 600.000 USD mỗi năm. Những thay đổi này làm tăng chi phí xây dựng lên hai phần trăm với thời gian hoàn vốn ước tính là 1,5 năm.

Những thách thức trong lĩnh vực công trình xanh

Những khó khăn của Việt Nam đối với việc áp dụng công trình xanh bao gồm việc thiếu hỗ trợ đầy đủ về chính sách, các chuyên gia về công trình xanh và mức đầu tư ban đầu cao hơn. Theo VGBC, trước đây, thông tin sai lệch là một trong những lý do khiến Việt Nam chậm áp dụng các công trình xanh, với nhận thức về mức tăng giá lên tới 25% cho một công trình xanh.

Theo Bộ Công Thương, việc xây dựng các công trình xanh có thể tốn kém hơn tới 5%. Đối với các nhà phát triển, nhà thầu và người dùng, việc chuyển sang công trình xanh có thể đồng nghĩa với sự tăng nhẹ về giá nhưng đổi lại, họ thu được lợi ích lâu dài từ tính bền vững của tòa nhà, chẳng hạn như phí bảo trì thấp hơn và thời gian hoàn vốn ngắn hơn.

Vật liệu và kỹ thuật xây dựng xanh

Các tòa nhà xanh có lớp phủ xanh rộng rãi xung quanh so với kiến ​​trúc thông thường, điều này giữ cho khu vực trở nên mát mẻ hơn. Những tòa nhà này sử dụng luồng gió tự nhiên để thông gió trong nhà. Những dự án như vậy có cửa sổ lớn tạo điều kiện cho luồng ánh sáng chiếu vào các phòng, giảm thiểu nhu cầu sử dụng sáng nhân tạo vào ban ngày.

Các cửa sổ kính có tác dụng làm giảm nhiệt bên ngoài được hấp thụ vào tòa nhà. Việc cách nhiệt cho phần mái của tòa nhà giúp ánh sáng mặt trời không làm nóng các tầng trên cùng. Những thay đổi về thiết kế như vậy giúp mọi nơi trong tòa nhà mát hơn và sáng hơn. Chúng cải thiện đáng kể chất lượng sống của cư dân trong khi giảm thiểu tiêu thụ năng lượng.

Các công trình xanh có thể mang lại lợi nhuận tiềm năng cho các nhà đầu tư nước ngoài vì loại hình nhà ở này sẽ rất phát triển trong tương lai. Các dự án nhà ở xanh với giá cả phải chăng sẽ phải được đặt lên hàng đầu trong việc xây dựng trong tương lai trung và dài hạn tại Việt Nam.