Quản lý nhà tái định cư tại Hà Nội: Lãng phí, thất thoát kéo dài

Bỏ hoang 625 căn hộ

Theo Đoàn giám sát, mô hình quản lý nhà tái định cư còn nhiều hạn chế. Việc tiếp nhận, theo dõi, bố trí, sử dụng quỹ nhà tái định cư chưa chặt chẽ, hiệu quả thấp. Tại thời điểm giám sát còn 1.583 căn hộ đã bàn giao cho người sử dụng nhưng chưa ký hợp đồng, chưa nộp tiền mua. 1.303 căn hộ đã có quyết định, văn bản bố trí nhưng người dân chưa nộp tiền và chưa nhận nhà. Trong khi nhiều dự án liên tục kêu chậm tiến độ do thiếu nhà tái định cư thì đến nay vẫn còn 625 căn hộ trống chưa có quyết định bố trí, sử dụng. Nhiều căn hộ để hoang kéo dài. Những căn hộ loại này nằm rải rác ở nhiều tòa nhà, trên nhiều địa bàn và có những tòa nhà đã đưa vào sử dụng trên 10 năm.

Kết quả cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà (sổ đỏ) còn chậm, đến nay còn 4.493 căn hộ đã giao cho người dân vào sử dụng nhưng chưa được cấp sổ đỏ, chiếm tỷ lệ 36,7% tổng số căn hộ đã giao cho người dân vào sử dụng. Nhiều căn hộ bố trí không đúng quy định, chưa thu được tiền, chưa bàn giao nhà. Có đến 550 căn hộ do Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội tự cho người dân vào ở, chưa ký hợp đồng, chưa nộp tiền mua nhà. Có 226 căn hộ cho thuê tạm cư song số tiền thu được từ cho thuê năm 2013 và 2014 chỉ đạt 1,99 tỷ đồng, còn nợ lũy kế đến 31/12/2014 là hơn 32,4 tỷ đồng.

Việc thành lập Ban quản trị gặp nhiều khó khăn; chưa phân định xong diện tích sử dụng chung, sử dụng riêng theo quy định; duy trì quá lâu mức thu phí dịch vụ tạm thời nhà chung cư tái định cư với mức phí thấp so với mặt bằng và quy định chung của thành phố và mang tính chất bao cấp. Việc thu phí dịch vụ nhà chung cư, tiền trông giữ xe máy, ô tô còn tình trạng thất thu (năm 2014 là 27%) trong khi kinh phí thu được chưa đảm bảo chi phí vận hành; chưa thường xuyên công khai chi phí quản lý, vận hành nhà chung cư tái định cư để người dân biết, giám sát.

Quản lý, khai thác diện tích dành cho mục đích công cộng và kinh doanh dịch vụ còn nhiều hạn chế, thiếu chặt chẽ. Còn nhiều diện tích để trống (gần 10.000 m2), chưa sử dụng trong khi nhiều nơi chưa bố trí được diện tích dành cho sinh hoạt cộng đồng. Nhiều diện tích đơn vị quản lý tự ý cho thuê, không thu được kinh phí (khoảng 30%). Việc thu, sử dụng kinh phí thu được từ cho thuê diện tích kinh doanh dịch vụ chưa đúng quy định. Việc tổ chức đấu giá quyền thuê diện tích kinh doanh dịch vụ triển khai chậm, kết quả rất hạn chế. Trong 3 năm, từ năm 2012 đến nay mới đấu giá được 3 điểm.

Buông lỏng quản lý

Đoàn giám sát cho biết, nguyên nhân xảy ra tình trạng nêu trên là do các quy định về quản lý nhà ở thường xuyên thay đổi, thiếu đồng bộ. Quỹ nhà chung cư tái định cư hình thành qua nhiều thời kỳ và quy định của trung ương và thành phố chưa xử lý được hết các đặc thù của loại nhà này. Chất lượng hoàn thiện, xây dựng nhà tái định cư còn thấp, xuống cấp nhanh; nhiều nơi chưa được sửa chữa, bảo trì kịp thời.

Công tác phối hợp quản lý nhà chung cư tái định cư của các sở ngành, quận huyện còn yếu. Sở Xây dựng là cơ quan đầu mối, chủ trì tham mưu nhưng chưa chủ động tham mưu cho thành phố trong việc giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quản lý, vận hành, sử dụng nhà chung cư. Nhiều quy định của thành phố còn bất hợp lý, chưa xác định cụ thể quyền, trách nhiệm của sở ngành, đơn vị vận hành quản lý; trong quản lý, cho thuê diện tích kinh doanh dịch vụ. Cơ chế tài chính thiếu rõ ràng, tiền thu được từ cho thuê diện tích kinh doanh dịch vụ có đơn vị nộp ngân sách, có nơi lại không nộp.

Trước thực trạng nêu trên, HĐND thành phố kiến nghị UBND thành phố tập trung xử lý nghiêm, dứt điểm những hạn chế, thiếu sót, vi phạm còn tồn tại trong quản lý, vận hành quỹ nhà tái định cư. Chỉ đạo thanh tra, kiểm tra, xử lý trách nhiệm và có biện pháp khắc phục đối với 147 căn hộ do đơn vị quản lý, vận hành tự ý cho dân vào ở; 174 căn hộ bố trí tạm cư tại chung cư Nam Trung Yên chưa thu tiền. “UBND thành phố cần chỉ đạo kiểm ra, rà soát các căn hộ còn bỏ trống chưa bố trí dân vào ở để có giải pháp sớm đưa vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu nhà tái định cư của thành phố, sử dụng hiệu quả quỹ nhà đã có và thu hồi vốn ngân sách đã bỏ ra đầu tư xây dựng, tránh lãng phí, thất thoát”, HĐND thành phố Hà Nội kiến nghị.