Khu công nghiệp Bắc Thăng Long Ảnh: Hải Linh
Nhiều địa phương sử dụng đất trái phép
Toàn
bộ số liệu kiểm kê đất đai với 11.076 xã, 693/693 huyện và 63 tỉnh đã
có dữ liệu kiểm kê và bản đồ hiện trạng sử dụng đất ở dạng số đã cơ bản
hoàn thành. Qua đó, các cấp, ngành sẽ có cơ sở hoàn thiện và đưa công
tác thống kê, kiểm kê đất đai định kỳ thành nền nếp theo như quy định
của Luật Đất đai năm 2003. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích nổi bật
của công tác quản lý sử dụng đất trong 5 năm qua, kết quả kiểm kê đất
đai 2010 cũng phản ánh những bất cập trong quản lý, sử dụng đất.
Một
trong những bất cập điển hình là tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất
trái phép (trong 5 năm qua) ở các địa phương, nhất là việc chuyển mục
đích sử dụng đất nông nghiệp ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, đồng bằng Sông
Cửu Long và miền Đông Nam Bộ, trong đó chủ yếu là chuyển đất trồng lúa
nước sang nuôi trồng thủy sản, trồng cây lâu năm; tình trạng mua bán,
chuyển mục đích trái phép đất nông nghiệp thành đất ở vùng ven TP Hà Nội
và TP HCM; tình trạng mua gom đất nông nghiệp để chờ dự án, dẫn đến bỏ
hoang hóa đất ven các thành phố lớn (Hà Nội, TP HCM và một số tỉnh lân
cận), là nguy cơ lớn đe dọa an ninh lương thực và sự phát triển ổn định
về kinh tế - xã hội của đất nước.
Cả
nước có 249 khu công nghiệp được thành lập, nhưng mới có 162 khu đi vào
hoạt động, tỷ lệ lấp đầy đạt 50,95%. Việc phát triển các khu công
nghiệp ở một số địa phương còn dàn trải; nhiều khu công nghiệp xây dựng
đã lâu nhưng không thu hút được đầu tư nên tỷ lệ lấp đầy thấp, đất bị bỏ
hoang hóa, lãng phí (điển hình tại Hưng Yên, Hà Nội, Hải Phòng, Đồng
Nai, Long An, Bình Dương...); nhiều địa phương triển khai xây dựng các
khu công nghiệp nhưng vẫn thực hiện giao đất, cho thuê đất để thực hiện
dự án ngoài khu công nghiệp (5 năm qua cả nước đã giao, cho thuê 31.101
ha đất cho các cơ sở sản xuất ngoài khu công nghiệp).
Về
việc dành quỹ đất nông nghiệp cho công ích của xã, pháp luật đất đai
quy định mỗi xã chỉ để lại không quá 5% đất nông nghiệp để dành cho công
ích, tuy nhiên kết quả kiểm kê cho thấy hiện còn 21 tỉnh, thành phố để
lại quỹ đất này quá tỷ lệ cho phép, điển hình là Đà Nẵng 15,46%, Hà Nội
13,94%, Bắc Ninh 11,7%, Thừa Thiên Huế 11,7%, Quảng Ninh 11,59%...
Tăng cường quản lý vàchấn chỉnh đội ngũ cán bộ
Để
đưa đất đai vào sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả, Phó cục trưởng Cục
Đăng ký và Thống kê (Bộ TN&MT) - Nguyễn Tiến Khang cho rằng, các địa
phương cần kiên quyết thu hồi đất các trường hợp vi phạm quy hoạch sử
dụng đất, tăng cường quản lý đất đai các cấp, nhất là cấp xã, nhằm kiểm
soát chặt chẽ việc chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất theo đúng
quy định pháp luật và quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.
Tại
Hội nghị Tổng kết Dự án Kiểm kê đất đai và Xây dựng bản đồ hiện trạng
sử dụng đất 2010 vừa qua, Thứ trưởng Bộ TN&MT - Nguyễn Mạnh Hiển đã
đề nghị các tỉnh, thành chấn chỉnh đội ngũ cán bộ chuyên trách và tăng
cường quản lý nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đất.
Thứ
trưởng Nguyễn Mạnh Hiển cho biết, 4 nhiệm vụ trọng tâm về quản lý đất
đai của các địa phương trong thời gian tới là tiếp tục hoàn thiện hệ
thống văn bản pháp luật, trọng tâm là sửa đổi Luật Đất đai, thực hiện
tốt các văn bản quy phạm pháp luật đã có như Nghị định 69, 88; xây dựng
cơ sở dữ liệu đất đai với các mô hình quản lý đất đai hiện đại; tăng
cường thanh tra, kiểm tra và đào tạo đội ngũ cán bộ.
Qua
công tác kiểm kê đất đai, Bộ TN&MT đã đề xuất trình Chính phủ
phương án giải quyết một số tồn tại trong quản lý đất đai như vấn đề
tranh chấp địa giới hành chính, sử dụng đất công lãng phí…; đồng thời
giao Bộ phối hợp với các bộ, ngành chức năng nghiên cứu, đề xuất những
chính sách phù hợp để sử dụng đất hợp lý, có hiệu quả, đúng quy định của
pháp luật.