Vay vốn để kinh doanh nhưng lại đi xây nhà ở: Có bị truy cứu hình sự?

Trường hợp sử dụng vốn không đúng mục đích ban đầu dẫn đến không có tiền để trả nợ đúng hạn thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không? (bạn đọc Thanh Đức).

Trả lời:

Về vấn đề này, Luật sư Phạm Thanh Hữu (Đoàn luật sư TP.HCM) tư vấn như sau:

Khoản 1 điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017) về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, quy định như sau:

“Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;

b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản".

Như vậy, trường hợp người vay sử dụng vốn vay không đúng mục đích xin vay vốn nhưng không sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp (như là: buôn lậu, rửa tiền, buôn bán hàng cấm...) mà dùng vốn vay để xây nhà ở hoặc mua sắm đồ dùng, phương tiện đi lại... mà dẫn đến khi đến hạn họ không có điều kiện, khả năng trả nợ thì không bị coi là sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản, và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, trường hợp đến thời hạn trả lại tài sản mà họ có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả (ví dụ như: có nhà, đất đai, tài sản nhưng chây ì, tẩu tán hoặc có hành vi chống đối lại việc kê biên, thu hồi tài sản...) thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Khung hình phạt thấp nhất của Tội này là bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Khung hình phạt cao nhất của Tội này là bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.

Ngoài hình phạt nêu trên, người phạm Tội này còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

>>Xem thêm Lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội mới nhất hiện nay là bao nhiêu?