Một số lưu ý trong việc tặng cho nhà ở để tránh rủi ro, tranh chấp

Do đó, các bên (bên tặng cho và bên nhận tặng cho nhà ở) cần lưu ý các nội dung sau đây để tránh rủi ro, tranh chấp phát sinh trong tương lai:

Thứ nhất, việc tặng cho nhà ở cần được lập thành văn bản và công chứng, chứng thực theo quy định pháp luật nhằm tránh phát sinh tranh chấp (nhiều trường hợp cha mẹ tặng cho con cái nhà đất nhưng nói bằng miệng, không lập thành văn bản nên sau khi cha mẹ chết thì các anh, chị, em lại phát sinh tranh chấp, kiện tụng kéo dài dẫn đến tốn kém thời gian, tiền bạc và mất tình cảm gia đình).

Căn cứ Điều 459 Bộ luật Dân sự năm 2015, tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của luật. Hợp đồng tặng cho bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký; nếu bất động sản không phải đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm chuyển giao tài sản.

Luật sư Phạm Thanh Hữu (Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh)

Thứ hai, bên tặng cho cần xác định việc tặng cho nhà ở của mình là có điều kiện hay không có điều kiện nhằm bảo đảm nội dung ghi trong văn bản tặng cho nhà ở được chính xác, đúng với ý của người tặng cho và bảo vệ được quyền lợi hợp pháp của họ.

Căn cứ Điều 462 Bộ luật Dân sự năm 2015, bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ trước hoặc sau khi tặng cho. Điều kiện tặng cho không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ trước khi tặng cho, nếu bên được tặng cho đã hoàn thành nghĩa vụ mà bên tặng cho không giao tài sản thì bên tặng cho phải thanh toán nghĩa vụ mà bên được tặng cho đã thực hiện. Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Ví dụ 1: Cha mẹ lập văn bản tặng cho vợ chồng con trai cả căn nhà của mình, với điều kiện sau khi nhận nhà thì có nghĩa vụ chăm sóc cha mẹ đến khi cha mẹ qua đời. Tuy nhiên, sau khi nhận tặng cho căn nhà thì vợ chồng con trai cả không chăm sóc cha mẹ, bỏ mặc cha mẹ sống trong cảnh khó khăn thì cha mẹ có quyền đòi lại căn nhà mình đã cho vợ chồng con trai cả.

Ví dụ 2: Người chú hứa sẽ tặng cho cháu trai một căn hộ chung cư nếu cháu trai chịu chăm sóc mình đang bị tai biến (mức độ nhẹ) đến khi hết bệnh. Tuy nhiên, người cháu đã thực hiện nghĩa vụ chăm chú khỏi bệnh nhưng người chú lại “trở mặt” không chịu tặng cho cháu căn hộ chung cư như đã hứa. Trong trường hợp này, người chú buộc phải thanh toán một khoản tiền tương ứng với công sức, thời gian mà người cháu đã bỏ ra để chăm chú trong thời gian chú bị bệnh.

Thứ ba, cần phải đăng ký quyền sử dụng nhà ở sau khi nhận tặng cho. Việc làm này sẽ bảo đảm quyền lợi cho người nhận tặng cho và tránh bị xử phạt vì chậm làm thủ tục đăng ký quyền sử dụng nhà ở.

Căn cứ khoản 3 Điều 133 Luật Đất đai năm 2024, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận tặng cho nhà ở, người nhận tặng cho nhà ở phải đăng ký biến động tại cơ quan có thẩm quyền (thực tế, thường gọi là sang tên trên Giấy chứng nhận nhà ở).