Sở hữu nhà riêng là giấc mơ xa vời với nhiều người trẻ ở Hồng Kông

Kể từ đầu những năm 1980, chính quyền Hồng Kông đã tiếp tục giải phóng quỹ đất để phát triển các vùng đô thị mới nhằm giải quyết nhu cầu nhà ở ngày càng lớn do sự gia tăng dân số không ngừng. Sự phát triển ồ ạt của nhà ở công cộng và nhà ở được chính phủ trợ cấp đã mang lại chỗ ở cho các gia đình có thu nhập thấp không đủ khả năng mua nhà riêng.

Ngày nay, sự thịnh vượng về kinh tế và trình độ học vấn của thành phố này nói chung đã được cải thiện đáng kể, mang lại cơ hội to lớn cho người dân. Tuy vậy, một thách thức lớn do sự phát triển nhanh chóng gây ra là sự xuống cấp của chất lượng cuộc sống, đặc biệt là đối với những người trẻ tuổi, những người đang ngày càng ít cơ hội thăng tiến trong xã hội. Thanh niên cũng lo ngại về hậu quả của sự phân tầng xã hội và sự cứng nhắc về giai cấp, làm suy giảm khả năng mua nhà.

Đối với những người trẻ tuổi, một trong những khát vọng lớn nhất trong cuộc đời là có được ngôi nhà của riêng mình. Tuy nhiên, với tốc độ tăng thu nhập liên tục tụt hậu so với mức tăng của giá nhà chung, khát vọng này đang dần vuột khỏi tầm tay.

Việc xét duyệt hồ sơ thế chấp nghiêm ngặt, mà các ngân hàng sử dụng để đánh giá liệu người vay có thể đáp ứng các khoản thanh toán thế chấp khi lãi suất tăng hay không, được coi là một trong những trở ngại khó khăn nhất và không thể vượt qua trong kế hoạch mua nhà của thanh niên. Hơn nữa, khoản đặt cọc quá lớn, trong hầu hết các trường hợp, khiến thanh niên không đủ khả năng chi trả.

Đối với những người huy động được nguồn tiền cần thiết để thanh toán các khoản trả trước, thì chúng lại tạo ra gánh nặng tài chính bổ sung cho các khoản thanh toán thế chấp trong tương lai hoặc các cam kết tài chính khác. Với xu hướng tăng giá nhà hiện tại và để giải quyết khoản tiền đặt cọc lớn, hầu hết những người mua bất động sản trẻ tuổi đều tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính từ gia đình hoặc bắt buộc phải sống rất tiết kiệm.

Vào tháng 2/2021, theo đánh giá của Cục Đánh giá và Xếp hạng Hồng Kông thì có 20.888 căn hộ tư nhân đã được hoàn thành vào năm 2020 tại thành phố này, tương đương với chỉ tiêu về nhà ở hoàn thiện hàng năm là 20.854 căn hộ vào năm ngoái. Mặc dù vậy, nguồn cung nhà ở hiện tại vẫn là không đủ nếu so với mức trung bình 30.000 căn được hoàn thiện mỗi năm trong giai đoạn 1990.

Ngoài ra, theo một tổ chức nghiên cứu tại Hồng Kông, sự xuất hiện của các căn hộ nano trong những năm gần đây chiếm 13% nguồn cung nhà ở tư nhân vào năm 2019. Đây là một xu hướng đáng lo ngại khi thế hệ trẻ nơi đây chỉ đủ sức chi trả cho những không gian sống nhỏ bé.

Để hỗ trợ cho những người trẻ tuổi đang tìm cách đạt được bước đầu tiên trên nấc thang tài sản, nhiều người đã đề xuất rằng nên chính phủ cung cấp một chương trình hỗ trợ tài chính mới và/hoặc các kế hoạch thế chấp ưu đãi. Tuy nhiên, những biện pháp như vậy lại có thể là con dao hai lưỡi trong thực tế.

Vào năm 2019, Cơ quan Cải tạo Đô thị Hồng Kông đã khởi xướng kế hoạch “những ngôi nhà dành cho người mua lần đầu” để thúc đẩy quyền sở hữu nhà ở trong thành phố. Ngoài các quy định giới hạn về thu nhập và tổng tài sản của người nộp đơn, chủ nhà sẽ không được bán hoặc cho thuê lại trong vòng tối thiểu năm năm. Ngoài ra, chủ sở hữu phải trả phí bảo hiểm đất đai cho người mua sau, trước khi có thể bán hoặc cho thuê lại căn nhà đó.

Các bên đang tranh cãi về kế hoạch này, đặc biệt là xung quanh việc bổ sung giới hạn độ tuổi đang được áp dụng đối với những người nộp đơn của chương trình nhà ở do chính phủ trợ cấp.

Do đó, các chính sách nhà ở này của Hồng Kông có thể không hiệu quả để giải quyết vấn đề nhà ở cho thanh niên, vốn xuất phát từ nguyên nhân chính là giá bất động sản tăng chóng mặt khi nguồn cung không đủ đáp ứng nhu cầu. Xem xét những điều trên, rõ ràng chính phủ cần tăng cường hiệu quả và hiệu lực của các phương pháp quy hoạch lại đất đai hiện nay để tăng nguồn cung nhà đất.

Tham khảo từ các thực tiễn tương tự được triển khai ở Vương quốc Anh, các điều khoản và điều kiện cụ thể có thể được nêu rõ trong các hạn chế sử dụng đất để ưu tiên phát triển nhà ở giá rẻ và phân bổ nhà ở giá rẻ tối thiểu để cho thuê. Nhiều dự án nhà có thể được xây dựng ở các khu vực mới, nơi có nguồn cung đất đai dồi dào, để hỗ trợ các gia đình trẻ sở hữu nhà dễ dàng hơn.