Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các Bộ nghiên cứu, giải quyết theo thẩm quyền kiến nghị của VSA

Thép nhập khẩu ồ ạt vào trong nước

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, giải quyết theo thẩm quyền kiến nghị của VSA, báo cáo Thủ tướng Chính phủ các vấn đề vượt thẩm quyền và kết quả giải quyết các kiến nghị trước 28/7 tới đây.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu kiến nghị xây dựng quy định quản lý chất lượng thép trong nước và nhập khẩu

Trước đó, Hiệp hội thép Việt Nam đã gửi đơn kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ về những diễn biến phức tạp của thị trường thép trong thời gian gần đây.

Theo VSA, thép là mặt hàng có lượng nhập khẩu lớn, lại là ngành công nghiệp cốt lõi, xương sống, do vậy chất lượng thép tác động đến nhiều ngành kinh tế khác nhau. Tiêu thụ trong nước lao dốc, xuất khẩu khó trong khi sản phẩm nhập khẩu ùn ùn khiến các doanh nghiệp thép lao đao.

Hiệp hội này cho biết, sản xuất thép của cả nước đạt hơn 13,1 triệu tấn, giảm 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng bán hàng thép thành phẩm đạt 12,5 triệu tấn, giảm 17,5% so với cùng kỳ năm 2022. Riêng xuất khẩu sau nửa đầu năm đạt gần 3,9 triệu tấn, tăng 6,5% so với cùng kỳ.

Giá trị xuất khẩu thép đạt 3,45 tỷ USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm 2022. Trong khi đó, 5 tháng đầu năm 2023, nhập khẩu thép thành phẩm các loại về Việt Nam khoảng 4,6 triệu tấn với trị giá hơn 3,93 tỷ USD, giảm 12,3% về lượng và giảm gần 30% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Ở chiều ngược lại, xuất khẩu thép thành phẩm của cả nước trong giai đoạn này đạt khoảng 4,38 triệu tấn với trị giá hơn 3,4 tỷ USD, tăng 10% về lượng và giảm 16,2% về trị giá so với cùng kỳ 2022.

Như vậy, trong 5 tháng đầu năm, Việt Nam nhập siêu hơn 220.000 tấn thép với thâm hụt thương mại 480 triệu USD. Đáng kể là lượng nhập khẩu thép từ Trung Quốc vào Việt Nam đang có xu hướng gia tăng mạnh trở lại.

Doanh nghiệp thép trong nước lo bị bóp nghẹt

Sản xuất thép trong nước lao đao khi nhu cầu tiêu thụ giảm mạnh và hàng nhập khẩu vẫn không giảm

VSA cho biết, hiện các quốc gia trên thế giới đang tăng cường áp dụng triệt để các hàng rào kỹ thuật và biện pháp phòng vệ thương mại để bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Các rào cản kỹ thuật được áp dụng rõ ràng tại các quốc gia như Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Hàn Quốc, Ấn Độ, Úc, Anh...

Cụ thể, các sản phẩm khi xuất khẩu sang các quốc gia này đều được yêu cầu có chứng nhận tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng của quốc gia nhập khẩu. Mục tiêu của các giấy phép là ngăn chặn lượng nhập khẩu sản phẩm kém chất lượng, tăng cường kiểm soát với thép nhập khẩu.

Trong khi đó, gần như các sản phẩm thép nhập khẩu vào Việt Nam đều có thuế nhập khẩu bằng 0%. Hơn nữa, các biện pháp phòng vệ thương mại như tự vệ phôi thép đã bị dỡ bỏ, các sản phẩm thép khác như tôn mạ, tôn màu, ống thép, thép dự ứng lực… đều không phải chịu bất kỳ biện pháp phòng vệ thương mại nào.

Đồng thời, các sản phẩm thép cũng không nằm trong danh mục hàng hóa nhóm 2 theo quyết định của Bộ Công Thương nên không thuộc đối tượng phải kiểm tra chuyên ngành về chất lượng sản phẩm hàng hóa.

Do vậy, việc nhập khẩu các sản phẩm thép vào Việt Nam không có quy trình kiểm tra chất lượng như các quốc gia khác. Điều này dẫn đến thép nhập khẩu đa dạng về chủng loại, chất lượng, chưa được đánh giá sự phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam, chưa có sự kiểm soát về chất lượng và chủng loại.