Không lo “sốt” giá khi nới điều kiện mua nhà cho người nước ngoài

Nới điều kiện cho người nước ngoài mua nhà sẽ tạo làn gió mới giúp phá băng thị trường BĐS (ảnh: Ngôn Dân).

Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và Luật Nhà ở (sửa đổi) đang được Bộ Xây dựng lấy ý kiến rộng rãi để hoàn thiện và sớm trình Quốc hội. Phóng viên BizLIVE đã có cuộc trao đổi với chuyên gia, TS. Lê Bá Trí Nhân xung quanh vấn đề nới điều kiện mua nhà cho người nước ngoài.

Thưa ông, với những quy định về kinh doanh bất động sản như hiện nay có khắt khe cho kiều bào cũng như người nước ngoài không? Điều kiện nào là khó để thực hiện nhất?

Thật ra trong từng giai đoạn hình thành và phát triển, mỗi quốc gia đều có một hệ thống pháp luật riêng nhằm tương thích với thực tiễn phát triển nền kinh tế đất nước. Riêng Luật Kinh doanh bất động sản của chúng ta ra đời năm 2006 nên cần phải hiệu chỉnh phù hợp theo quy luật thị trường và thông lệ quốc tế.

Tôi cho rằng 5 năm qua chúng ta thí điểm cho người nước ngoài và Việt kiều mua và sở hữu nhà ở là giai đoạn thử nghiệm.

Tuy nhiên, để sửa đổi và bổ sung thì tôi thấy hơi chậm so với tiến độ phát triển của thị trường bất động sản (BĐS) Việt Nam.

Vẫn còn một số ràng buộc Việt kiều như phải đang sinh sống tại Việt Nam, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam cho phép cư trú tại Việt Nam từ một năm trở lên và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, hoặc phải có Giấy chứng nhận đầu tư hoặc giấy tờ chứng nhận hoạt động đầu tư tương ứng với hình thức đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Tôi nghĩ quy định này không cần thiết mà chỉ cần Việt kiều hay người nước ngoài có thời hạn 3 tháng sinh sống làm việc tại Việt Nam là có đủ quyền mua nhà. Điều kiện khó ở đây là sự thống nhất quan điểm của từng bộ ngành và tư duy trong hệ thống và cải cách, để làm sao đưa ra bộ luật áp dụng ít nhất từ 30 - 50 năm mà không cần phải sửa đồi và bổ sung.

Hiện Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến rộng rãi để hoàn thiện Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và Luật Nhà ở (sửa đổi).

Có thể nói, một trong những nút thắt lớn nhất đối với người nước ngoài khi muốn mua nhà tại Việt Nam chính là thủ tục quá rườm rà, trong khi tâm lý người nước ngoài rất ngại vấn đề này.

Họ chưa thật sự yên tâm về pháp lý, về quyền sở hữu khi bỏ tiền ra để mua nhà. Bên cạnh đó, điều kiện để người nước ngoài mua nhà cũng quá khắt khe, đối tượng cũng bị thu hẹp khiến sức mua còn yếu, chưa tạo được sức lan tỏa, khó tác động đến phá băng thị trường.

Theo tôi, nhà nước cần phải xem xét quy trình thực hiện đầu tư dự án, cắt bỏ những khâu xin giấy phép, có những dự án xin giấy phép từ 5 - 7 năm thì cơ hội đầu tư không còn nữa.

Chúng ta hy vọng việc sửa đổi lần này sẽ tạo bước đột phá kích thích sự phục hồi của thị trường BĐS.

Trong tình hình kinh tế khó khăn, BĐS đóng băng, nhiều người cho rằng, kiều bào và các cá nhân, tổ chức nước ngoài là một nguồn lực lớn có thể tác động đến tảng băng BĐS. Ông có ý kiến gì về vấn đề này?

Đúng là như vậy. Đây rõ ràng là một nguồn lực rất lớn, bởi hiện có đến hàng chục nghìn cá nhân, tổ chức nước ngoài và Việt kiều có nhu cầu nhà ở tại Việt Nam.

Chúng ta thử nhìn xem từ khi có Nghị quyết 19/2008/QH12 cho đến ngày hôm nay mà chỉ có khoảng 126 Việt kiều mua nhà tại Việt Nam, số lượng quá ít so với kiều bào của chúng ta ở nước ngoài.

Ở Singapore, điều kiện mua nhà rất thông thoáng chỉ cần nhập cảnh là mua được nhà ngay. Nhưng họ quản lý tài sản mua bán hoặc sang nhượng đều đánh trên giá trị BĐS từ 10% nay đã tăng lên 15%. Thứ nhất, tạo nên nguồn thu nhập cho thuế quốc gia; thứ hai, tạo điều kiện cho người có nhu cầu bán và người có nhu cầu mua, và đặc biệt là thúc đẩy nền kinh tế tạo điều kiện cho chủ đầu tư thực hiện dự án theo lộ trình và kế hoạch đề ra.

Tuy nhiên, chúng ta đừng kỳ vọng quá nhiều bởi thời gian đầu người nước ngoài rất thận trọng, nghe ngóng xem nền kinh tế thế giới có hồi phục nhanh hay không. Khi nào đủ niềm tin thì chắc chắn họ sẽ quyết định mua nhà.