“Khả năng thu hồi tài sản trong các vụ vỡ nợ là rất ít”

Vỡ nợ khó xử lý hình sự

Thưa ông, kinh tế khó khăn, "tín dụng đen" huy động tiền gửi lãi suất cao, rồi vỡ nợ, nguyên nhân vỡ nợ chủ yếu là gì, thưa ông?

Qua thống kê, 9 tháng đầu năm có 60 vụ do vay mượn dẫn đến vỡ nợ. Vay mượn của cá nhân sau đó chủ yếu đầu tư vào các thị trường bất động sản, tài chính, chứng khoán, vàng. Những thị trường này khi bị tụt giảm đã dẫn đến hậu quả thất bại cho người đầu tư. Đây là nguyên nhân rất quan trọng. Bộ Công an đang cho tiến hành thống kê cũng đưa ra những biện pháp kiến nghị với Chính phủ để đưa ra những giải pháp liên quan đến hành lang pháp lý, pháp luật. Quy định của Bộ luật Hình sự với những chuyện vay mượn như thế đã gấp 10 lần (quy định hiện nay gấp 140 lần mới xử lý hình sự) dưới mức ấy chỉ có những quy định xử lý hành chính.

Thiếu tướng Đỗ Kim Tuyến

Những vụ vỡ nợ lớn như ở Phú Xuyên (Hà Nội) cơ quan công an xử lý như thế nào?

Thực tế, những vụ chúng ta xử lý được là những vụ chúng ta vận dụng vào điều lừa đảo, chiếm dụng tài sản hoặc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản...Thiệt hại trong hành vi vi phạm lâu nay ta vẫn gọi là tín dụng đen chúng tôi cho là rất lớn. Có vụ lên tới 500 tỷ không phải nhỏ.

Theo quy định, người cho vay nặng lãi lại đang chịu thiệt hại nhiều nhất. ở đây Bộ Công an giải quyết mâu thuẫn này như thế nào?

Nếu mình nói trong điều kiện người dân cho vay mất hàng 100 tỷ đồng, thiệt hại rất lớn. Tất nhiên là cho vay theo quy định pháp luật thì họ không sai bởi trên 140% mới vi phạm, dưới mức độ đó lại là thoả thuận dân sự. Nếu không cẩn thận chúng ta lại rơi vào việc hình sự hoá các quan hệ dân sự. Dó đó phải tuỳ từng vụ việc cụ thể để giải quyết chứ gói chung vào một gói thì rất khó.

Tài sản phân tán nên khả năng thu nợ thấp

Vậy với những vụ vỡ nợ lớn ngành công an đã triệt phá thì khả năng thu hồi nợ của người cho vay như thế nào?

Thực ra mà nói hầu hết các vụ vỡ nợ, khối lượng tiền đã được đầu tư vào các thị trường. Khi cơ quan công an tiến hành điều tra tài sản, tiền thu lại được không nhiều lắm. Những người cho vay thiệt hại về kinh tế chiếm một số lượng tương đối đông. Tỷ lệ giải quyết thu hồi được nợ không nhiều lắm, thậm chí rất khó.

Cụ thể tỷ lệ thu hồi nợ được bao nhiêu trong vụ Phú Xuyên?

Cụ thể tỷ lệ, chúng tôi đang cho tập hợp chung lại.

Tâm lý người dân ngại trình báo, vì họ muốn "vớt vát" được gì đấy. Vậy ông có khuyến cáo gì với người dân?

Thực ra người dân không chỉ chịu tâm lý "vớt vát" mà trong quy định của pháp luật những vấn đề như thế phải được giải quyết bằng dân sự trước tiên. Vì thế, hầu hết người dân đều thực hiện theo hướng đấy. Người dân cũng muốn trong quá trình giải quyết, chưa đưa ra pháp lý để người vay nợ có điều kiện, bằng cách nào đó người dân có thể thu hồi được một phần tài sản. Còn nếu khi đưa ra tố cáo hình sự, người vay nợ bị bắt giữ hình sự thì việc thu hồi tài sản là rất khó.

Tôi nghĩ, trong điều kiện kinh tế như hiện nay, người dân cho vay dân sự phải hết sức chú ý đến thực trạng huy động lãi suất quá cao để chủ động phòng ngừa. Cứ tin tưởng mà cho vay để vỡ nợ thì rất khó cho cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan thực thi pháp luật. Khi phát hiện dấu hiệu phạm tội, người dân phải chủ động báo cáo, tố cáo với các cơ quan, các cấp để có xử lý cho đúng.

Vậy vai trò của chính quyền, công an địa phương trong chuyện vay nợ và để xảy ra tình trạng vỡ nợ không kiểm soát được là gì?

Cái này rất khó nói, bởi người dân đi vay và cho vay có bao giờ báo cáo với chính quyền đâu...

Tập trung phá những vụ án đặc biệt nghiêm trọng

Thưa ông vì sao các cơ quan chức năng chủ động phòng ngừa nhưng tội phạm lại diễn biến phức tạp và nghiêm trọng?

Chúng tôi đã tham mưu cùng với các bộ ngành, vận động nhân dân huy động hệ thống chính trị tham gia trong phòng chống tội phạm. Tăng cường các biện pháp nghiệp vụ ngành công an chủ động phát hiện đấu tranh phòng chống tội phạm. Vì thế 9 tháng đầu năm tình hình theo thống kê của Bộ Công an tình hình tội phạm có giảm.

Bên cạnh tội phạm kinh tế, thì tội phạm vị thành niên, những vụ án đặc biệt nghiêm trọng vẫn xảy ra, ngành công an sẽ đấu tranh với nhóm tội phạm này như thế nào?

Tổng cục cũng tập trung đấu tranh với những tội phạm có tổ chức, các băng nhóm tội phạm, đặc biệt những tháng cuối năm tình hình rất phức tạp nên ngành công an đã tiến hành nhiều giải pháp đặc biệt là thực hiện kế hoạch 143 tập trung đấu tranh chống tội phạm gây án nghiêm trọng và tội phạm có tổ chức. Trong đó, tập trung ưu tiên cho 18 địa bàn trọng điểm. ưu tiên tập trung phòng chống tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên dù nhóm này tăng không nhiều nhưng diễn biến phức tạp đặc biệt nhóm này đã gây ra những vụ án đặc biệt nghiêm trọng, hậu quả lớn như vụ cướp tiệm vàng ở Bắc Giang. Thực tế, những vụ án gây xôn xao dư luận được điều tra rất nhanh.

Xin cảm ơn ông.