Kế hoạch thâu tóm nhà máy lọc dầu Nhật Bản của Petrolimex bị 'kẹt'

Petrolimex là nhà phân phối xăng hàng đầu tại Việt Nam, nhưng không sở hữu nhà máy lọc dầu.

Năm 2018, Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) thuộc sở hữu nhà nước đã đồng ý đầu tư vào một nhà máy lọc dầu của Nhật Bản do Eneos xây dựng và xuất khẩu xăng dầu sang Việt Nam. Một liên doanh đã được thành lập vào tháng 4/2019 với tư cách là công ty vận hành nhà máy lọc dầu hiện có, nhưng chính phủ Việt Nam vẫn chưa chấp thuận thỏa thuận này.

"Tôi muốn bắt đầu ngay lập tức, nhưng các cuộc thảo luận không có tiến triển", Katsuyuki Ota - Chủ tịch của công ty mẹ Eneos Holdings nói.

Mối quan hệ tài chính hiện tại giữa Eneos và Petrolimex bắt đầu từ năm 2016 khi nhà máy lọc dầu Nhật Bản có tên là JX Nippon Oil & Energy đã mua 8% cổ phần của Petrolimex với giá khoảng 20 tỷ yên (186 triệu USD theo tỷ giá hiện tại).

Petrolimex giám sát khoảng 5.000 trạm xăng dầu tại Việt Nam, nhưng lại không sở hữu một nhà máy lọc dầu. Các đối tác trước đây đã lên kế hoạch xây dựng nhà máy lọc dầu đầu tiên của Petrolimex ở miền Nam Việt Nam, nhưng dự án đã bị bỏ hoang sau khi không nhận được ưu đãi của chính phủ.

Liên doanh theo kế hoạch liên quan đến nhà máy lọc dầu Marifu thuộc sở hữu của Eneos ở tỉnh Yamaguchi của Nhật Bản.

"Các cuộc thảo luận đang diễn ra," Ota nói.

Theo hệ thống pháp luật của Việt Nam, một công ty nhà nước ký kết đầu tư hoặc bán cổ phiếu gây thua lỗ thì lãnh đảo phải chịu trách nhiệm.

Petrolimex có kế hoạch bán các mạng hoạt động tài chính của mình để tập trung nguồn lực vào các hoạt động năng lượng, nhưng tiến độ về kết thúc đó cũng bị chậm trễ. Tập đoàn đã đồng ý vào năm 2018 để sáp nhập ngân hàng PG Bank mà Petrolimex sở hữu 40% cổ phần, với ngân hàng HDBank. Việc phê duyệt thỏa thuận của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vẫn đang chờ xử lý.

Petrolimex cho biết sẽ tìm kiếm một nhà đầu tư khác để mua cổ phiếu PG Bank nếu việc sáp nhập không diễn ra vào cuối tháng 8.

"Việc sáp nhập không thể chờ đợi lâu hơn", ông Trần Ngọc Nam, thành viên hội đồng quản trị của PG Bank, cho biết trong một cuộc họp diễn ra hồi tháng 6.

Môi trường kinh doanh trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã làm chậm quá trình ra quyết định của Petrolimex. Tập đoàn đã báo cáo khoản lỗ ròng 1,8 nghìn tỷ đồng (78 triệu USD) trong quý đầu tiên kết thúc vào tháng 3. Sự sụt giảm giá dầu thô dẫn đến tổn thất về định giá hàng tồn kho.

Chính phủ Việt Nam đã cắt giảm lợi ích của mình trong các doanh nghiệp nhà nước để cho họ độc lập hơn. Đối với Petrolimex, mục tiêu là hạ mức sở hữu của chính phủ xuống 51% từ mức 76%. Nhưng sáng kiến ​​này cũng bị đình trệ, khi giá cổ phiếu của công ty sụt giảm.

Các doanh nghiệp nhà nước chiếm gần 30% tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam. Các nhà đầu tư nước ngoài dự kiến ​​sẽ là động lực của việc tư nhân hóa lĩnh vực đó. Nhưng đầu tư trực tiếp nước ngoài từ tháng 1 đến tháng 6 đã giảm 15% so với một năm trước đó.