Chuyện “ông chủ” dự án đầu tư

Trong đó, xác định trách nhiệm trước hết là thuộc chủ đầu tư (bao gồm ban quản lý dự án): Nhà thầu do chủ đầu tư lựa chọn, nhà thầu làm ăn không đúng cam kết thì thay, nhưng phải chấn chỉnh ngay vai trò điều hành của chủ đầu tư và ban quản lý dự án.

Điều này được thể hiện qua ý kiến chỉ đạo, buộc ban quản lý dự án phải thật sự vào cuộc đẩy bằng được tiến độ thi công một gói thầu chậm trễ nhất trên QL18 (Quảng Ninh) và quyết định tại chỗ cử tổng chỉ huy toàn quyền (trùm lên ban quản lý dự án) ở dự án nhà ga hành khách sân bay quốc tế Đà Nẵng.

Còn tại Hội thảo về sửa đổi Luật Đấu thầu, nhiều nhà thầu lên tiếng về sự thiếu bình đẳng trong mối quan hệ chủ đầu tư- nhà thầu, nhất là trong khâu thanh toán. Trong thực tế, nhà thầu rất bức xúc, song vẫn phải “ngậm bồ hòn làm ngọt” để giữ mối quan hệ với chủ đầu tư, với hy vọng có được những công trình tiếp sau.

Có ý kiến đề xuất: cần bổ sung quy định bắt buộc chủ đầu tư cũng phải có ngân hàng bảo lãnh vốn như đã quy định đối với nhà thầu, để tránh tình trạng thi công giữa chừng dự án cạn vốn, khối lượng đã hoàn thành không có tiền thanh toán, công nhân và máy móc nằm dài chờ vốn bổ sung, rơi vào tình cảnh “đi thì cũng dở ở không xong”... Không phải đến bây giờ, trước đây đã có Tổng Giám đốc một Cienco dũng cảm đề nghị: Các ban quản lý dự án muốn nhận dự án phải thông qua đấu thầu, không thể có chuyện ban quản lý dự án trình độ “phọt phẹt” hoặc ở năng lực hạn chế lại được giao quản lý, điều hành những dự án phức tạp và quy mô lớn, gây tổn thất cho nhà nước, làm khó các nhà thầu.

Ai cũng biết, trong điều kiện cơ chế và bối cảnh xã hội hiện nay, chủ đầu tư và ban quản lý dự án cũng có cái khó riêng của mình. Song nếu cứ kéo dài tình trạng “ông chủ hờ” theo kiểu cố gắng làm cho “hợp thức”, còn phát sinh và tốn kém thì đã có nhà nước chịu, vô cùng nguy hiểm. Về nguyên tắc, quyền hạn phải đi đôi với trách nhiệm.

Trách nhiệm đó cần thể hiện trên nhiều mặt: Phải biết cách khéo léo từ chối sự “gửi gắm” của ai đó, dù là cấp trên, để tránh đưa nhà thầu kém năng lực vào công trường. Không để các nhà thầu “chạy cửa sau” vận động trúng thầu hoặc đề nghị nghiệm thu những hạng mục chưa đạt chất lượng hoặc có phần mập mờ về khối lượng. Đặc biệt là phải đổi mới cách điều hành dự án cho khoa học, nâng năng lực và phẩm chất cán bộ, tạo điều kiện tốt nhất cho nhà thầu thực hiện các yêu cầu về chất lượng và tiến độ, đưa công trình vào sử dụng đúng thời hạn, góp phần tăng hiệu quả sử dụng đồng vốn đầu tư.

Được biết để khắc phục tình trạng trên, Ban cán sự Đảng Bộ GTVT đã có nghị quyết chuyển đổi các Ban QLDA thành các Công ty tư vấn quản lý dự án và phải đấu thầu để được nhận quản lý dự án.