Bài toán cho GS. Đặng Hùng Võ

Thưa giáo sư,

Đọc bài trả lời của giáo sư trên một tờ báo, nói về những điểm tiến bộ của Luật Đất Đai mới (sửa đổi, dạng Dự thảo), thấy có một đoạn sau:

“Tôi cho rằng dự thảo luật có bước tiến bộ khá nhiều ở chỗ đã nâng cấp được cách làm của cơ chế tự thỏa thuận, đã chuyển từ nhà đầu tư thỏa thuận với từng người sử dụng đất sang nhà đầu tư thỏa thuận với cộng đồng những người sử dụng đất và quyết định dựa trên đa số ý kiến của cộng đồng. Đây là điểm tiến bộ rất lớn, sẽ làm cho cơ chế tự thỏa thuận khắc phục được nhược điểm hiện nay khi một số ít người đòi hỏi vô lý về giá đất, sẽ làm cho cơ chế này có sức sống mạnh hơn.” (Bài viết Giáo sư Đặng Hùng Võ nói về dự thảo Luật Đất đai đăng trên Dân Việt ngày 13/05/2013).

Tôi có một trường hợp sau, nhờ giáo sư chỉ giúp những nét tiến bộ nếu áp dụng những điều giáo sư vừa phân tích:

Gia đình tôi sống ở một vùng đất gần biển, có khoảng 100 hộ dân. Ngày xưa, vùng ấy chẳng ai màng tới. Thế rồi, cách đây vài năm, tự nhiên có những người ở vùng khác đến mua và làm nhà nghỉ, hoặc sinh sống. Dân vùng tôi vốn nghèo nên bán hết, chỉ còn lại 20 hộ muốn hưởng không khí trong lành và giữ phần đất của tổ tiên, nên ở lại. Về sau mới biết, 80 hộ kia là một “hội” với nhau.

Cùng lúc đó, một dự án du lịch nhỏ nhắm vào khu vực này. Do phải thỏa thuận với người dân, nên vướng 20 hộ còn lại, dự án chưa triển khai được. Các hộ này lập luận, đây là dự án tư nhân, các anh cứ việc xây dựng trên số đất mà các anh thỏa thuận được, còn thì chừa chúng tôi ra. Cứ coi như các anh là nhà giàu đi, muốn gom đất làm vườn hoa, thì gom được bao nhiêu làm bấy nhiêu thôi, còn chúng tôi không thể bỏ mảnh đất chúng tôi đã gắn bó cả đời cho các anh làm vườn hoa được.

Nay, nếu như theo giáo sư Đặng Hùng Võ chỉ ra, dự án ấy đã có đường thoát, có đúng không ạ? Vì 20 hộ còn lại tức là thiểu số, thua đứt đa số là 80 hộ kia.

Cũng trong bài báo kia, theo giáo sư:

“Vấn đề còn lại là khi đã thỏa thuận được 70% thì phần thiểu số còn lại xử lý bằng tòa án hay bằng cơ chế Nhà nước thu hồi đất? Ban soạn thảo luật chủ trương sử dụng tòa án, nhưng theo tôi ở Việt Nam sử dụng cơ chế Nhà nước thu hồi đất sẽ tiết kiệm hơn và hiệu quả hơn.”

Như thế có nghĩa là, kiểu gì những hộ còn lại cũng phải lên đường, để đất lại cho một doanh nghiệp tư nhân vào làm du lịch kiếm lời?

Xin giáo sư chỉ giúp, đâu là cái lý trong chuyện này. Vì sao Nhà nước phải nhúng tay vào trong một việc đúng ra là để người dân (gồm nhà đầu tư và người có đất) tự thỏa thuận với nhau? Và nếu luật đã quy định đa số thắng thiểu số thì ra tòa còn cãi được gì, thưa giáo sư?

Về phần tôi, tôi thấy, một nguy cơ lớn sẽ hình thành nếu Luật Đất đai mới đi theo hướng giáo sư nói. Vì như thế, không ai có thể an cư được, khu đất nào cũng có thể một ngày kia bị một người có tiền dùng tiền “thu phục” được trên 70 phần trăm cư dân, đẩy 30 phần trăm còn lại vào một cảnh dời đổi không mong muốn. Và khi đã sang mảnh đất thứ hai rồi, lấy gì để đảm bảo là một ngày kia lại không xuất hiện thêm một tay nhà giàu, dùng tiền “thu phục” được tiếp 70% cư dân để làm một dự án của ông ta?
Xin giáo sư trả lời giúp câu này.

An cư là một điểm quan trọng nhất để làm ăn, để xã hội bình ổn từ “đơn vị gốc” là gia đình. Sống trong phập phồng sẽ khiến người dân có cảm giác tạm bợ, đến nhà cũng không dám làm đẹp, vườn cũng không dám trồng cổ thụ, vì ai biết được ngày nào 70 phần trăm hàng xóm mình sẽ chống lại mình, và đất sẽ mất dù đó chỉ là một dự án kinh tế nhỏ lẻ, của tư nhân?

Rất mong sự hồi đáp của giáo sư.
Kính thư,