Luật Xây dựng mới: Hành lang pháp lý mới trong quản lý đầu tư xây dựng

Tham dự Hội thảo còn có các cục, vụ, viện thuộc Bộ Xây dựng và đại diện các tỉnh thành phía Nam.

Luật Xây dựng mới có nhiều điểm mới so với luật cũ, trong đó, sẽ làm rõ được quy trình quản lý đầu tư xây dựng đối với các nguồn vốn khác nhau, kiểm soát tốt hơn thông tin nhà thầu.

Tổng thầu, chủ thầu chính hoặc nhà thầu nước ngoài không được giao toàn bộ công việc theo hợp đồng cho nhà thầu phụ thực hiện. Đây là một quy định đáng chú ý tại Nghị định về Hợp đồng xây dựng hướng dẫn thi hành Luật Xây dựng 2014 đưa ra để lấy ý kiến.

Theo ông Nguyễn Ngọc Toan, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cửu Long - Bộ Giao thông Vận tải, quy định này chưa được hợp lý lắm bởi lẽ trên thực tế có những nhà thầu nước ngoài trong ngành xây dựng chỉ chuyên tham gia đấu thầu và khi thắng thầu thì giao lại cho nhà thầu phụ làm. “Công trình xây dựng thường có hàng chục hạng mục mà nhiều nhà thầu phụ tại Việt Nam hoàn toàn có đủ năng lực để thực hiện các hạng mục đó. Nghị định nên cho phép các nhà thầu phụ có thể làm hết các công việc mà nhà thầu chính giao. Đây cũng là cách để tạo “công ăn việc làm” cho ngành xây dựng trong nước”, ông Toan đề nghị.

Ông Phạm Văn Khánh, Vụ trưởng Vụ Kinh tế xây dựng - Bộ Xây dựng cho biết, xu hướng phát triển một loại nhà thầu quản lý, chỉ chuyên nhận thầu và quản lý các nhà thầu phụ là phổ biến trên thế giới. Tuy nhiên, những nhà thầu này đòi hỏi năng lực chuyên môn rất tốt mà tại Việt Nam chưa có nhiều nhà thầu như vậy. Do đó, quy định trên sẽ áp dụng đối với hoạt động thi công của các nhà thầu, nhà thầu chính không thể giao phó tất cả việc thi công cho nhà thầu phụ. Còn về hoạt động quản lý, giám sát thì nhà thầu chính có thể san sẻ cho nhà thầu phụ.

Theo Điều 47 tại Nghị định về Hợp đồng xây dựng, một hợp đồng thầu chính có thể có nhiều hợp đồng thầu phụ. Khi ký kết hợp đồng thầu phụ, tổng thầu, nhà thầu chính hoặc nhà thầu nước ngoài phải thực hiện theo các quy định chỉ ký kết hợp đồng với các thầu phụ đúng với năng lực hành nghề, năng lực của nhà thầu phụ. Ngoài ra, nhà thầu nước ngoài khi thực hiện hợp đồng xây dựng trên lãnh thổ Việt Nam phải sử dụng nhà thầu phụ trong nước đáp ứng được các yêu cầu của gói thầu và chỉ được ký với các nhà thầu phụ nước ngoài khi nhà thầu phụ trong nước không đáp ứng được yêu cầu của gói thầu.

“Để đảm bảo trách nhiệm của nhà thầu chính thì trong Luật Xây dựng mới quy định nhà thầu chính phải là chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư về chất lượng công trình, dù công việc đó là do nhà thầu phụ thực hiện”, ông Phạm Văn Khánh khẳng định.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thông bức xúc, nhiều chủ đầu tư phải bồi thường hợp đồng với nhà thầu khi việc giải phóng mặt bằng chậm mà nguyên nhân chính thuộc về chính quyền địa phương. Do đó, vị đại diện này yêu cầu Nghị định cần quy định chặt chẽ về trách nhiệm của các bên khi xảy ra mâu thuẫn giữa các bên do giải phóng mặt bằng chậm.

Cũng tại Hội thảo, nhiều đại biểu băn khoăn về những tranh chấp trong hợp đồng hoạt động xây dựng liên quan đến vấn đề bảo hiểm khi nhiều chủ đầu tư hiện nay không quan tâm đến việc mua bảo hiểm công trình.

Ông Phạm Văn Khánh giải thích, thực tế, Luật Xây dựng mới sẽ quy định “mềm” hơn về vấn đề bảo hiểm. Cụ thể, nghị định về Hợp đồng xây dựng quy định việc mua bảo hiểm chỉ áp dụng cho một số công trình có ảnh hưởng đến an toàn cộng đồng, môi trường, công trình có yêu cầu kỹ thuật đặc thù, điều kiện thi công phức tạp.

Ngoài ra, nhiều đại biểu còn băn khoăn về quy định luật mới quy định cấp chứng chỉ hành nghề cho các cá nhân hoạt động trong lĩnh vực xây dựng,

Về nghị định chi phí đầu tư, ông Trần Hồng Mai, Viện trưởng Viện Kinh tế Xây dựng cho biết, nghị định lần này quy định chi phí xây dựng được xác định bằng cách lập dự toán bao gồm chi phí trực tiếp, chi phí chung, thu nhập chịu thuế trước, thuế giá trị gia tăng và chi phí hạng mục. Còn chi phí thiết bị thì được xác định trên cơ sở khối lượng, số lượng thiết bị lựa chọn từ thiết kế công nghệ, xây dựng và giá mua thiết bị tương ứng.

Phát biểu tại buổi Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cho biết, Luật Xây dựng là hành lang pháp lý mới trong quản lý đầu tư xây dựng, trong đó có nhiều điểm mới so với luật cũ, trong đó, sẽ làm rõ được quy trình quản lý đầu tư xây dựng đối với các nguồn vốn khác nhau; nâng cao trách nhiệm, tính chuyên nghiệp, tính nghề nghiệp của các nhà thầu; kiểm soát tốt hơn thông tin nhà thầu. Thứ trưởng Lê Quang Hùng còn cho biết thêm, đây chỉ là buổi hội thảo bước đầu để xin ý kiến, để hoàn thiện luật còn phải qua rất nhiều bước trước khi trình Chính phủ.