Cần có chính sách tín dụng linh hoạt với nhà ở xã hội. Trong ảnh: Khu nhà ở xã hội Sài Đồng, quận Long Biên. Ảnh: Huyền Linh
Tìm vốn ngoài tín dụng ngân hàng
Theo Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam, hoạt động của ngân hàng uyển chuyển mềm
mại hơn, đồng thời khẳng định chủ trương đúng là bên cạnh việc phát
triển kinh tế, chống lạm phát, vẫn phải lo công tác an sinh xã hội cho
người nghèo đô thị, trong đó có nhà ở. Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Trần
Nam cũng nhấn mạnh, những tháng tới Chính phủ vẫn tiếp tục chính sách
thắt chặt tiền tệ để giảm tốc độ lạm phát. Trước mắt từ nay đến cuối năm
2011, dự báo dòng tiền được lưu thông vào thị trường bất động sản (BĐS)
vẫn sẽ bị siết chặt. Vì thế các DN kinh doanh BĐS trước mắt phải tự
điều chỉnh chiến lược phát triển. Nên tập trung vào những dự án, những
sản phẩm, phân khúc có giá thấp, có tính thanh khoản cao và có nhu cầu
cao trong xã hội. Có thể bán, thu hồi tiền để triển khai những dự án
khác và để trả nợ ngân hàng; hoặc có thể liên danh liên kết, thậm chí
bán lại dự án hoặc đình chỉ dự án nếu quá khó khăn. Thị trường BĐS rất
nhạy cảm và có tính liên thông cao với các thị trường khác như chứng
khoán, tiền tệ, vật liệu xây dựng, lao động thậm chí cả giao thông vận
tải và cũng là lĩnh vực đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho người dân. Nên về
lâu dài, sẽ có những chính sách để huy động dòng tiền từ xã hội và người
dân thông qua các kênh như quỹ đầu tư BĐS hay quỹ tiết kiệm nhà ở. Đồng
thời, sẽ có những kênh, những định chế tín dụng ngoài ngân hàng để hỗ
trợ cho thị trường BĐS, tránh sự phụ thuộc quá lớn của thị trường BĐS
vào hệ thống tín dụng ngân hàng.
Trả lời câu hỏi, tại sao DN làm nhà thu nhập thấp khó tiếp cận vốn vay
ưu đãi từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam cho
biết, ngân hàng này cũng có những khó khăn nhất định khi được giao nhiệm
vụ trong việc huy động vốn cho rất nhiều chương trình, nhiều dự án quan
trọng. Nhưng về phía chủ quan, Ngân hàng Phát triển Việt Nam cũng chưa
nhận thức đúng tầm quan trọng, chưa tham gia mạnh, chưa thể hiện vai trò
của mình trong chính sách nhà ở cho người thu nhập thấp. Vì vậy, các DN
phải vay vốn ở ngân hàng thương mại và tất nhiên chi phí cao hơn sẽ
tính vào giá thành mà người mua phải gánh.
Không thể so sánh giá nhà thu nhập thấp
Liên quan đến việc giá nhà thu nhập thấp tại Hà Nội bị cho là quá cao so
với mặt bằng thu nhập chung, Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam giải thích,
việc giá nhà khác nhau giữa các dự án là do cách tổ chức phát triển nhà
thu nhập thấp theo cơ chế thương mại có sự hỗ trợ và kiểm soát của Nhà
nước. Ví dụ, tùy theo vị trí, giá đền bù giải phóng mặt bằng khác nhau,
do đó khi tính ra giá thành cũng khác nhau. Người dân có quyền lựa chọn
những dự án nhà thu nhập thấp phù hợp với khả năng thanh toán của mình.
Bởi vậy, cũng không thể so sánh giá giữa dự án ở Hà Nội với TP Hồ Chí
Minh vì từ trước đến nay, đất, nhà ở Hà Nội luôn đắt hơn TP Hồ Chí Minh.
Về thông tin có dự án nhà thu nhập thấp "ế", không bán được, Thứ trưởng
Nguyễn Trần Nam khẳng định không có chuyện đó. Cụ thể, dự án Sài Đồng
(Long Biên) của Tổng Công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội (Handico),
Bộ Xây dựng đã kiểm tra trong số hơn 430 hộ được mua nhà, chỉ có 20
người không ký hợp đồng, chưa đến 5%. Tại dự án của Tổng Công ty
Viglacera - Khu đô thị mới Đặng Xá, số đơn nộp mới được trên một nửa là
do UBND TP Hà Nội giới hạn đối tượng mua nhà theo địa bàn. Bộ Xây dựng
đã có văn bản gửi UBND TP Hà Nội đề nghị điều chỉnh mở rộng đối tượng
theo Quyết định 67 và không giới hạn theo địa bàn. Ngoài ra, có thể nới
các điều kiện, thay vì dưới 5 m2/người, có thể đưa lên 8-10m2/người là
được mua nhà ở xã hội. Nhu cầu về nhà ở xã hội hiện nay vẫn rất cao nên
các dự án nhà ở xã hội do các DN triển khai vẫn tiếp tục được mở rộng.