Bộ
trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân vừa có văn bản gửi Ngân hàng (NH)
Nhà nước Việt Nam về chính sách tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản
(BĐS).
Linh hoạt trong cho vay
Với mục tiêu “gỡ
băng” thị trường BĐS vốn đang trầm lắng, Bộ Xây dựng đề nghị NH Nhà
nước nghiên cứu và có hướng dẫn các NH thương mại, tổ chức tín dụng
không tăng tỉ trọng tín dụng BĐS trong tổng dư nợ của toàn hệ thống
nhưng cần phải điều chỉnh linh hoạt tỉ trọng cho vay đối với từng khoản
mục tín dụng BĐS.
Trong đó, đối với
một số khoản mục cần phải tăng tỉ trọng cho vay, như: vay xây dựng cơ
sở hạ tầng (nhà, xưởng) phục vụ sản xuất kinh doanh, vay mua nhà để ở.
Một số khoản mục có thể giữ nguyên tỉ trọng, như: vay xây dựng - kinh
doanh trung tâm thương mại, chợ, cửa hàng; vay xây dựng, sửa chữa nhà
để ở hoặc đối với các dự án dở dang cần vốn để tiếp tục hoàn thành sản
phẩm, bán và thu hồi vốn đầu tư…
Dự án bất động sản TPHCM đang rất cần nguồn vốn mới để phát triển. Ảnh: Tấn Thạnh
Đáng chú ý, Bộ Xây
dựng đề nghị NH Nhà nước cần nghiên cứu thêm hình thức “chuyển nợ” từ
nhà đầu tư sang người mua nhà bằng cách ký lại khế ước vay giữa NH với
nhà đầu tư sang khế ước vay giữa NH với người mua nhà, bằng cách này sẽ
không làm tăng tỉ trọng tín dụng BĐS nhưng sẽ tạo thanh khoản cho nhà
đầu tư có vốn để tái đầu tư.
Thứ trưởng Bộ Xây
dựng, ông Nguyễn Trần Nam, cho rằng nên có sự phân định các ngành và
lĩnh vực thuộc BĐS để thấy rằng không hoàn toàn là phi sản xuất và việc
siết lại cho vay toàn bộ khu vực này là chưa hợp lý.
Ông Nguyễn Trần
Nam thừa nhận hiện nay vốn tự có của các doanh nghiệp BĐS không nhiều,
chủ yếu là nguồn vay NH, trong khi dự án phải xây xong móng mới được
huy động tài chính.
Do vậy, nhiều dự
án hoàn thành 70% - 80% đã bị ngừng cho vay, dẫn tới chậm tiến độ,
không bán được hàng. “Nếu không tiếp tục bơm nhồi vốn, dự án sẽ không
thể bán để thu hồi vốn và trả nợ NH” – ông Nam nhận định.
Nguy cơ và rủi ro
Trong khi Bộ Xây
dựng đặt niềm tin vào thị trường BĐS thì theo NH Nhà nước, tính đến
ngày 10-6, dư nợ BĐS đã giảm 13.000 tỉ đồng so với cuối năm 2010 nhưng
vẫn chiếm khoảng 8,54% dư nợ của toàn bộ nền kinh tế.
Tổng dư nợ BĐS đến
cuối năm 2010 là 222.000 tỉ đồng. Tín dụng BĐS “khổng lồ” như vậy có vẻ
chưa dừng lại khi Phó Thống đốc NH Nhà nước Nguyễn Văn Bình nhận định:
“Nguy cơ rủi ro tín dụng và nợ xấu có xu hướng gia tăng do thị trường
BĐS biến động thất thường, tình trạng đầu cơ còn phổ biến, lãi suất vay
tổ chức tín dụng tăng cao”.
Ông Nguyễn Văn
Bình cho rằng đến cuối tháng 5-2011, dư nợ cho vay lĩnh vực phi sản
xuất giảm 9,46% so với cuối năm 2010, chiếm tỉ trọng 16,91% tổng dư nợ
tín dụng đối với nền kinh tế.
Dư nợ để đầu tư
kinh doanh BĐS hiện chiếm 9,4% dư nợ tín dụng toàn hệ thống; trong đó
tỉ lệ nợ xấu là 2,37%. Trong khi đó, lãi suất huy động VNĐ bình quân
15,15%, tăng 3% so với cuối năm 2010. Ông Bình phân tích để dẫn đến dư nợ tín dụng BĐS cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro là do sai lệch cơ cấu nguồn vốn và nợ xấu BĐS.
Theo đó, dư nợ cho
vay trung và dài hạn chiếm tỉ trọng khá lớn, tới 77%, trong khi vốn huy
động của các tổ chức tín dụng chủ yếu là ngắn hạn nên có thể phát sinh
rủi ro thanh khoản… Tuy vậy, ông Bình vẫn trấn an, hoạt động của hệ
thống tổ chức tín dụng an toàn, bảo đảm thanh khoản, tỉ lệ nợ xấu có xu
hướng tăng nhưng ở mức thấp, dưới 3%.
Trước phương án giải
cứu thị trường BĐS của Bộ Xây dựng, GS-TSKH Đặng Hùng Võ, nguyên thứ
trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường, cho rằng hiện nay, nguồn vốn bị hút
dồn vào các dự án BĐS của các “đại gia” (tập đoàn, doanh nghiệp Nhà
nước và tư nhân) quá lớn, do vậy mấu chốt xử lý bài toán “mở van” tín
dụng là ở đó. “Chính sự chiếm dụng vốn lớn trong khi dự án lại dài hơi
là điều rất thất sách cho nền kinh tế” – ông Hùng Võ nhận xét.
Siết cho vay giải phóng mặt bằng Thứ
trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam khuyến nghị để giảm thiểu rủi ro,
trước mắt nên duy trì việc cho vay với lãi suất ổn định đối với một số
doanh nghiệp, dự án, công trình theo các tiêu chí định sẵn, như các dự
án đạt tỉ lệ hoàn thành từ 75% đến 80%; các dự án có quy mô nhỏ và vừa
với mức giá thấp và dễ dàng tiêu thụ. Đối
với các khoản vay phục vụ công tác đền bù, giải phóng mặt bằng cần phải
siết lại vì hiện quỹ đất trống vẫn còn nhiều, tình trạng bỏ hoang hóa,
lãng phí vẫn diễn ra ở nhiều nơi. Trong
khi đó, tiền đền bù để giải phóng mặt bằng lại đổ vào dân, không phục
vụ sản xuất, không thúc đẩy tiêu dùng nguyên vật liệu... |