Tại các thành phố, hàng trăm biệt thự bỏ hoang nhưng nhiều người vẫn chưa có chỗ ở - Ảnh: Quang Duẩn
Mỗi năm xây dựng mới trên dưới 70 triệu m2 sàn nhà ở là
một trong những thành tích đáng tự hào của đội ngũ những người làm xây
dựng. Đề xuất chủ trương và thực hiện thành công bước đầu các chương
trình nhà ở cho người thu nhập thấp, ký túc xá cho sinh viên, nhà ở cho
công nhân… thể hiện sự vào cuộc mạnh mẽ của Bộ Xây dựng. Dấu ấn của
ngành xây dựng trong những năm qua cũng được thể hiện rõ nét qua những
khu đô thị mới, hàng loạt các công trình quy mô lớn, hiện đại.
Tuy nhiên, VN là nước có nền kinh tế đang phát triển nhưng giá nhà
đất lại nằm trong “top” cao nhất thế giới vẫn là một nghịch lý.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, chính nghịch lý này đã
dẫn đến một thực tế đáng lo ngại: trong khi cán bộ công chức ở các nước
chỉ cần dành 1/3 thu nhập cho nhà ở thì con số này ở VN lên tới trên
80%. Và nếu dành toàn bộ thu nhập cho việc mua nhà, công chức các nước
chỉ mất 4 - 5 năm, còn công chức VN phải mất trên 20 năm.
Lý giải về sự bất hợp lý này, nhiều người cho rằng chủ yếu là do
nguồn cung nhà ở tại các đô thị lớn hiện quá thiếu hụt so với nhu cầu.
GS-TSKH Đặng Hùng Võ thì nói thẳng đây là hậu quả của việc trong suốt
thời gian vừa qua không kiểm soát được nạn đầu cơ, kích giá bất động
sản; tâm lý đầu tư đám đông, chạy theo tin đồn có nhiều “đất” để sống.
Điều này xuất phát từ điểm yếu của thị trường bất động sản nước ta là
chưa có tính minh bạch, cả cơ quan quản lý nhà nước, người dân và doanh
nghiệp đầu tư bất động sản đều đang thiếu thông tin về thị trường hoặc
giả có thông tin thì đó là thông tin không đầy đủ và thống nhất.
Thế nên, giá nhà đất cứ “nhảy múa” trong sự lúng túng và bất lực của cơ quan quản lý nhà nước, sau mỗi cơn sốt, nhà đất lại thiết lập mặt bằng giá mới, người làm công ăn lương lại hụt hơi trong công cuộc tìm kiếm chỗ “an cư lạc nghiệp”.
Trong khi đó, việc tổ chức thực hiện quy hoạch và quản lý đô thị chưa
được quan tâm đúng mức đã gây ra không ít hệ lụy đáng buồn. Ông Trần
Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng VN, không ít lần bày tỏ mối quan
ngại về việc cấp phép xây dựng các khu văn phòng, khách sạn, nhà ở, siêu
thị… trong khu vực trung tâm đô thị cũ vốn đã quá tải, làm hẹp không
gian công cộng. Theo PGS-TS Nguyễn Hồng Thục, Đại học Kiến trúc, hiện
chúng ta đang phải đương đầu với hiện tượng xây dựng các khu mới kiểu
“đô thị - phòng ngủ” từ khắp các nơi có quỹ đất nông nghiệp. Trên 700
khu đô thị mới đang được đưa vào sử dụng, ít có nơi nào xây dựng hoàn
chỉnh các công trình dịch vụ đời sống tối thiểu như: chợ, trường học,
hành chính dân cư, công trình hạ tầng xã hội, thể thao, công viên cây
xanh, giao tiếp, phòng khám...
Về kiến trúc, theo đánh giá của Hội Kiến trúc sư VN, chất lượng nhìn
chung vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu, còn bộc lộ tính tự phát, thiếu vắng
cá tính, bản sắc dân tộc và chất hiện đại cũng mờ nhạt. Nông thôn Việt
đang chuyển mình mạnh mẽ nhưng kiến trúc làng quê đang bị băm nát.
Kỳ
vọng
Đưa các quy hoạch đã phê duyệt vào cuộc sống
Tôi mong muốn,
nhiệm kỳ mới, ngành xây dựng sẽ có những đổi mới hết sức cơ bản, giải quyết
có hiệu quả những bất cập hiện hữu. Tôi mong rằng, Bộ trưởng mới quan tâm hơn
đến việc đổi mới thể chế của thị trường xây dựng, chẳng hạn như quản lý hợp
đồng xây dựng, quản lý giá cả xây dựng để thị trường này tự vận hành minh
bạch. Các đô thị đều có quy hoạch nhưng lâu nay khâu thực hiện quy hoạch chưa được chú ý lắm. Cách tiếp cận hiện đại, người ta coi quy hoạch là một quá trình chứ không phải là một sản phẩm như ở ta hiện nay. Chúng ta nói nhiều mà làm chưa được nhiều, các dự án khu đô thị mới tản mạn khắp nơi, hệ thống kết cấu hạ tầng không được liên kết với hạ tầng khung của đô thị. Tôi mong rằng, tân Bộ trưởng sẽ quan tâm nhiều hơn đến các chiều hướng quản lý đô thị hiện đại và có giải pháp giám sát, kiểm tra việc thực hiện quy hoạch đã phê duyệt để quy hoạch ấy đi vào cuộc sống một cách đầy đủ và đúng đắn, không bị bóp méo, biến dạng. Tôi cũng hy vọng, Bộ sẽ tiếp thu lý luận và kinh nghiệm của quốc tế trong việc quản lý thị trường bất động sản, nhất là đối với lĩnh vực nhà ở hướng tới mục tiêu xây dựng thị trường bất động sản minh bạch, phát triển bền vững, trả giá bất động sản trở về đúng với giá trị thật bằng một tư duy mạch lạc, hướng đi rõ ràng. (TS Phạm Sỹ Liêm - Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng VN) Giảm giá nhà ở, đẩy mạnh phát triển nhà cho thuê
Chúng tôi là
người làm công ăn lương, tiền chi cho xăng xe, cơm nước, áo quần, thuê nhà,
tiền điện... đều chỉ trông hết vào lương. Tiết kiệm lắm mỗi tháng cũng chỉ để
dành được chút ít phòng thân. Giá nhà đất liên tục tăng chóng mặt và đứng ở
mức quá cao, cơ hội mua nhà ngày càng xa vời tầm tay. Nhà nước đã có chủ
trương xây nhà cho người thu nhập thấp, tôi hy vọng, thời gian tới, chương
trình này sẽ được đẩy mạnh, ngày càng có nhiều tòa nhà thu nhập thấp hoàn
thành, tạo nên một làn gió mới, trở thành một trong những yếu tố kéo giảm giá
của bất động sản xuống. Đọc báo, nghe đài tôi được biết, tỷ lệ nhà cho thuê hiện
nay còn quá nhỏ, mong rằng, sắp tới sẽ có những chính sách đủ mạnh để phát
triển mạnh mẽ loại hình nhà ở cho thuê. Nếu làm được việc này, gánh nặng về
một chỗ ở ổn định của chúng tôi sẽ được trút bỏ phần nào. Hiện nay, bất động sản đang trầm lắng, giá giảm từ vài đến vài chục phần trăm. Tôi nghe một quan chức của Bộ Xây dựng nói rằng, với mức giảm đó, chủ đầu tư vẫn đang thu về lãi lớn. Vì thế, tôi cho rằng, đây chính là lúc, cơ quan quản lý nhà nước có những chính sách phù hợp để hạn chế, tiến tới loại bỏ những cơn sốt đất bất thường. Chỉ có như vậy, chúng tôi mới mong có được chỗ ở ổn định. (Anh Bùi Văn Tới, cán bộ Viện Khoa học bảo hộ lao động - Tổng liên đoàn Lao động VN) Quang Duẩn (ghi) |