Siêu lạm phát, Venezuela cắt giảm 6 số 0 khỏi đồng tiền, biến 1 triệu bolivar thành 1 bolivar

Venezuela trừ sáu số không khỏi tiền tệ, đại tu lần thứ hai trong ba năm. Ảnh: Reuters

Kế hoạch này nhằm mục đích làm cho việc hạch toán trở nên đơn giản hơn tại các doanh nghiệp và ngân hàng, nơi các hệ thống không còn có thể xử lý các số liệu khổng lồ. Theo Đài quan sát Tài chính Venezuela, lạm phát hàng năm của Venezuela là 1,743%. Mức lương tối thiểu chỉ là 2,50 USD mỗi tháng.

Alfredo Bohorquez, 55 tuổi, một người bán bản vẽ trên một đại lộ ở phía đông Caracas, cho biết: “Thành thật mà nói, tôi nghĩ rằng siêu lạm phát quá mạnh, đây đã là lần tái điều chỉnh thứ ba. Điều này sẽ kéo dài ba hoặc bốn năm, có thể ít hơn”.

Chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro vào năm 2018 đã loại bỏ 5 số 0 khỏi tiền tệ do giá cao. Điều đó xảy ra một thập kỷ sau khi cố Tổng thống Hugo Chavez trừ đi 3 số 0 trên đồng bolivar với lời hứa về lạm phát một con số, điều này đã không đạt được.

Quốc gia OPEC thịnh vượng một thời đang phải chịu một cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài nhiều năm khiến hàng triệu người Venezuela phải di cư. Chính phủ xã hội chủ nghĩa của Maduro đổ lỗi cho các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ là nguyên nhân gây ra tai họa cho đất nước, trong khi những người chỉ trích gán trách nhiệm cho các chính sách kinh tế vĩ mô can thiệp.

Việc áp dụng rộng rãi USD cho các giao dịch thương mại ở Venezuela sẽ làm loãng thêm tính liên quan của kế hoạch mới. Đồng bolivar - tiền mặt ở Venezuela hiếm khi được sử dụng để mua hàng thông thường.

Nhiều người vào ngày 1.10 đã sử dụng đô la tiền mặt để mua hàng tại các siêu thị, hiệu thuốc và cửa hàng bán đồ dùng học tập và đồng phục, các nhân chứng của Reuters cho biết. Các hệ thống ngân hàng đã hoạt động bình thường sau một giờ ngừng hoạt động theo kế hoạch vào sáng sớm thứ Sáu khi họ chuyển đổi sang sơ đồ tiền tệ mới.

Một người nắm giữ một số tờ tiền bolivar và USD, ở Caracas, Venezuela, ngày 13.9.2021. Ảnh: Reuters

“Hôm nay, tôi đi siêu thị và mọi thứ đều được tính bằng đô la”, Lourdes Pórtelo, một nhân viên văn phòng, cho biết tại một trung tâm mua sắm ở phía đông Caracas. "Cuối cùng, tôi không thể mua bất cứ thứ gì, tôi không có đủ tiền”.

Trước khi điều chỉnh, mệnh giá cao nhất là tờ 1 triệu bolivar có giá trị thấp hơn một phần tư tính đến ngày thứ Năm. Đồng tiền mới giá trị cao nhất ở mức 100 bolivar, ít hơn một chút so với 25 đô la - cho đến khi lạm phát bắt đầu ăn mòn ở mức đó.

Theo hệ thống tiền tệ cũ, một chai soda hai lít có thể trị giá hơn 8 triệu bolivar - và nhiều hóa đơn trong số đó rất khan hiếm, vì vậy khách hàng có thể phải trả bằng tệp tiền dày.

Jose Guerra, một giáo sư kinh tế tại Đại học Trung tâm Venezuela, cho biết: “Lý do cơ bản và quan trọng nhất là các hệ thống thanh toán đã bị sụp đổ vì số lượng chữ số khiến hệ thống thanh toán và thực hiện phép toán không thể quản lý được. Các hệ thống xử lý thanh toán bằng thẻ ghi nợ này hoặc hệ thống kế toán cho các công ty ... không nhằm mục đích siêu lạm phát, mà là cho một nền kinh tế bình thường”.

Nhà kinh tế học Jose Manuel Puente cho biết: “Sự mất cân bằng kinh tế trong nước đang rất nghiêm trọng và các số 0 đang được xóa bỏ ngày hôm nay sẽ sớm quay trở lại. Việc chuyển đổi sẽ không có tác động về mặt kinh tế vĩ mô”.

Các ngân hàng đã bắt đầu nhận được một số tờ tiền mệnh giá thấp thuộc dòng tiền mới, chúng sẽ tồn tại một thời gian với các tờ tiền 500.000 và 1 triệu bolivar hiện có.

Giá USD trên thị trường chợ đen hôm thứ Sáu ngày 1.10 đã tăng hơn 500.000 bolivar và đứng ở mức 5.200.000 theo mệnh giá trước đó và 5,2 bolivar mỗi USD theo giá trị đồng tiền mới. Tỷ giá hối đoái chính thức tăng nhẹ lên 4.181.781,84 bolivar, nhưng hầu hết các doanh nghiệp sử dụng đồng USD chợ đen làm tham chiếu để thiết lập giá.

Đây là lần thứ ba các nhà lãnh đạo xã hội chủ nghĩa của Venezuela loại bỏ số không trên tiền tệ. Đồng bolivar đã mất 3 số 0 vào năm 2008 dưới thời cố Tổng thống Hugo Chávez, trong khi người kế nhiệm của ông, Tổng thống hiện tại Nicolás Maduro, đã loại bỏ 5 số 0 vào năm 2018.

Sau hơn 4 năm siêu lạm phát, nhiều người Venezuela nghĩ rằng các tờ tiền mới cũng sẽ tồn tại trong thời gian ngắn. Ngân hàng trung ương không công bố số liệu thống kê lạm phát nữa, nhưng Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính rằng tỷ lệ của Venezuela vào cuối năm 2021 sẽ là 5.500%.

Elena Díaz, một công nhân dọn vệ sinh 28 tuổi đang đứng bên ngoài một siêu thị cho biết: “Tôi chỉ có 3 triệu bolivar trong tài khoản của mình, với số tiền đó bạn không thể mua một miếng bánh mì nào. Khi họ loại bỏ sáu số không, với 3 bolivar đó, tôi cũng sẽ không thể mua bất cứ thứ gì”.

Maduro trong một sự kiện chính phủ trên truyền hình hôm thứ Sáu đã nhấn mạnh rằng việc điều chỉnh tiền tệ sẽ không dẫn đến việc tăng giá.

Maduro nói: “Có những người muốn đầu cơ bằng tiền tệ ngay bây giờ, mà không cần vần điệu hay lý do. Ngày nay, giá cả không nên thay đổi chút nào… Không ai được tăng giá của bất kỳ sản phẩm nào”.

Việc sử dụng đồng bạc xanh được đẩy mạnh sau khi chính phủ của Maduro hai năm trước đã từ bỏ những nỗ lực lâu dài và phức tạp để hạn chế các giao dịch bằng USD có lợi cho đồng nội tệ - những hạn chế chỉ gây ra lạm phát.

Các hóa đơn USD chảy vào Venezuela thông qua một mạng lưới các chủ tài khoản ngân hàng nước ngoài tính phí hoa hồng hoặc thông qua những người mang tiền mặt về nước.

Trước khi có sự thay đổi, một số cửa hàng đã bắt đầu hiển thị ba mức giá cho mỗi sản phẩm, bằng USD cũng như đồng bolivar mới và cũ. Đến sáng thứ Sáu, một số chỉ có giá bằng USD.

Các ngân hàng đã phải đóng băng hoạt động trong vài giờ từ thứ Năm đến thứ Sáu để điều chỉnh thay đổi. Tại Caracas, nhiều chi nhánh đã không mở cửa vào thứ Sáu, nhưng theo Giám đốc các Tổ chức của Ngành Ngân hàng, giao dịch điện tử diễn ra sôi động ở hầu hết các ngân hàng.