Sàn giao dịch bất động sản tập trung có khả thi không?

Trên cả nước hiện có khoảng 700 sàn giao dịch bất động sản, chủ yếu do chủ đầu tư tự thành lập để bán sản phẩm của chính mình. Do vậy, sàn giao dịch bất động sản chỉ thực hiện chức năng quảng bá sản phẩm, giới thiệu dự án và làm địa chỉ liên hệ. Hiệu quả giao dịch qua sàn chưa cao là do chưa hoạt động chuyên nghiệp, nhu cầu chia sẻ thông tin thấp. Các sàn không xây dựng chiến lược lâu dài và chỉ mang tính chất phục vụ mục tiêu trước mắt là bán sản phẩm. Nguyên nhân cơ bản hơn là chủ đầu tư các dự án bất động sản chưa muốn thực hiện giao dịch qua sàn nên phải tìm mọi cách để lách luật, tìm đủ mọi chiêu để thu hút khách hàng vào những cam kết mang tính ràng buộc bên ngoài sàn. Tuy nhiên, hầu hết những ràng buộc này sẽ chuyển phần thiệt về khách hàng. Do vậy, Bộ Xây dựng đã đề xuất nên thành lập Sàn giao dịch bất động sản tập trung, kiểu với mô hình tương đương sàn giao dịch chứng khoán.

Theo Bộ Xây dựng, thành lập Sàn giao dịch bất động sản tập trung sẽ tập trung được tất cả hàng hóa tại một chợ để người mua có nhiều cơ hội lựa chọn; và công khai, minh bạch hoá thông tin về thị trường bất động sản, tránh tình trạng người tiêu dùng hoặc nhà đầu tư bị làm giá, mù mờ thông tin dẫn tới những quyết định mua - bán không hiệu quả, thậm chí bị lừa. Đặc biệt, sàn giao dịch bất động sản tập trung sẽ triệt tiêu hoạt động môi giới bất động sản bất hợp pháp, vốn là lực lượng thường tung tin đồn thất thiệt cho thị trường này; Quản lý được hoạt động giao dịch bất động sản của các chủ đầu tư, kiểm soát được dòng tiền ra- vào thị trường, để có những số liệu thống kê phục vụ hoạt động điều hành vĩ mô; Thu được thuế từ giao dịch bất động sản. Như vậy, sàn giao dịch bất động sản tập trung sẽ tạo thuận lợi cho nhà quản lý.

Tuy nhiên, xây dựng sàn giao dịch bất động tập trung cũng có một số trở ngại. Bởi phần lớn các chủ đầu tư không muốn minh bạch hoá thông tin về giao dịch bất động sản. Các Sàn giao dịch hiện có đều không tương thích về hạ tầng công nghệ thông tin nên khó có thể kết nối được. Hơn nữa, bộ quy chế hoạt động Sàn giao dịch bất động sản tập trung chưa được ban hành để tạo cơ sở pháp lý cho các chủ sàn tuân thủ. Và nhà đầu tư hoặc người tiêu dùng nhỏ lẻ cũng chưa quen tiếp cận và giao dịch qua sàn điện tử. Việc này cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn, thậm chí đào tạo cho các đại lý môi giới bất động sản để hoạt động môi giới đạt hiệu quả và đúng pháp luật. Nhiều ý kiến cho rằng, nếu các giao dịch bất động sản vẫn được thực hiện bằng tiền mặt, thì cây gậy chỉ huy sẽ khó đưa các Sàn bất động sản hiện nay vào quỹ đạo. Vì vậy, trong lộ trình thành lập Sàn Giao dịch bất động sản tập trung cần đưa yếu tố này lên hàng đầu trong số các giải pháp nhằm quản lý thị trường bất động sản.

Một khi thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh, giá cả phản ánh đúng quan hệ cung - cầu sẽ có tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Ngược lại, thị trường bất động sản thiếu ổn định, giá cả bất hợp lý, lợi nhuận chủ yếu rơi vào túi giới đầu cơ thì sẽ tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế, gây khó khăn cho việc giải quyết nhà ở cho nhân dân. Do vậy, chấn chỉnh thị trường bất động sản, không để thị trường bất động sản trở thành nhân tố tác động gây ra lạm phát cao và tạo ra nền kinh tế bong bóng có thể vỡ bất cứ lúc nào, là yêu cầu cấp bách hiện nay. Tuy nhiên, để ý tưởng thành lập Sàn giao dịch bất động sản tập trung thành hiện thực, thì không chỉ phụ thuộc ý chí của Bộ Xây dựng mà rất cần sự hợp tác của các Bộ ngành liên quan.