Rủi ro trái phiếu doanh nghiệp

Nhiều DN bất động sản đang vay vốn qua việc phát hành trái phiếu - ảnh: D.Đ.M

Đẩy lãi suất lên cao

Khó khăn tiếp cận vốn ngân hàng, phát hành TP được nhiều DN lựa chọn. Để thành công, lãi suất TP được đẩy lên tới 22%/năm, cao hơn mức 17 - 19%/năm mà các ngân hàng dành cho những ngành nghề ưu tiên hay mức trung bình 20%.

Hay CTCP đầu tư và kinh doanh nhà Khang Điền (KDH) cũng phát hành thành công 50 tỉ đồng TP với LS cố định 21,5%/năm. TP được đảm bảo bằng quyền sử dụng đất thuộc dự án Khu chung cư cao tầng Mega và dự án Khu dân cư cao cấp Khang Điền Long Trường...

Theo ông Trịnh Hoài Giang - Phó chủ tịch Hiệp hội TP Việt Nam - những tuần qua TP Chính phủ phát hành không có người mua hoặc chỉ mua rất ít do LS chỉ từ 12% - 12,5%/năm cho kỳ hạn từ 3 - 5 năm nên không đủ hấp dẫn, không thể cạnh tranh với TP doanh nghiệp.

“Hiện các DN cực kỳ khó khăn về nguồn vốn, nhất là những DN trong ngành BĐS. Vì vậy việc DN huy động vốn qua kênh phát hành TP là dễ hiểu. Thường TP của DN phải có tài sản đảm bảo hoặc có ngân hàng bảo lãnh. Nhưng tài sản đảm bảo là BĐS hiện cũng khó giao dịch nên mức LS cao còn nhằm để bù đắp lại những rủi ro cho người mua”, ông Giang nói.

Rủi ro cho người mua

“TP được phát hành với LS càng cao càng mang tính rủi ro. Giống như kiểu chạy đua hút vốn bằng cách nâng LS của các tổ chức tín dụng hay các cá nhân vay vốn tự do bên ngoài. Một khi tài sản đảm bảo cho TP phát hành bị mất giá hay DN bị mất khả năng thanh toán thì rủi ro mất tiền của người mua khá cao. Đặc biệt việc giám sát các DN phát hành TP sử dụng vốn huy động có đúng mục tiêu và hiệu quả như thế nào vẫn còn khá lỏng lẻo”, ông Lê Đạt Chí nhận định.

Tương tự, ông Trịnh Hoài Giang cũng cho rằng để giảm thiểu rủi ro cho người mua, trị giá tài sản đảm bảo phải lớn hơn nhiều so với tổng trị giá đi vay của DN (là tổng trị giá TP phát hành - PV). Thông thường, các tổ chức tài chính hay ngân hàng mua TP DN sẽ có sự thẩm định kỹ hơn. Còn nếu bản thân người mua là những nhà đầu tư cá nhân, nếu LS khi DN phát hành TP quá cao thì cũng nên đặt dấu hỏi để tránh “tiền mất tật mang”. Ông Trịnh Hoài Giang nhận định: Ở các nước thường chỉ có DN lớn mới phát hành TP. Trong khi những DN nhỏ chỉ sử dụng nguồn vốn tự có cộng thêm phần vốn vay ngân hàng. Việc phát hành TP của DN ở VN hiện đang khá dễ dàng nên cần giám sát chặt chẽ để hạn chế tối đa những rủi ro từ việc này.