Nhà ở xã hội chậm triển khai vì kém hấp dẫn giới đầu tư

Khu nhà ở xã hội Đặng Xá (Hà Nội). Ảnh: Hải Nguyễn

Cần tới 1 triệu căn hộ

Thực tế hiện nay với người lao động (NLĐ) thu nhập thấp, mua được NOXH là cả một đoạn trường nhiêu khê về thủ tục, giấy tờ, nhiều đòi hỏi khắt khe của chính quyền và ngân hàng về thu nhập, khả năng tài chính. Điều này khiến không ít người nản chí, bỏ cuộc. Chưa kể cùng hưởng ưu đãi miễn tiền sử dụng đất, vay vốn ưu đãi, nhưng giá căn hộ ngay giữa các dự án NOXH ở Hà Nội chênh nhau rất nhiều, có dự án dưới 9 triệu đồng/m2, nhưng có những dự án lên tới 14-15 triệu

đồng/m2, gần bằng giá nhà ở thương mại trên thị trường. Đơn cử, dự án NOXH tại 143 Trần Phú (Hà Đông) do Cty CP đầu tư xây dựng và phát triển đô thị Sông Đà - SDU làm chủ đầu tư, dự án NOXH tại 30 Phạm Văn Đồng (Cầu Giấy) do Cty CP đầu tư xây dựng và thương mại dịch vụ Bắc Hà làm chủ đầu tư… đều có giá tạm tính ở mức 14,8 - 14,9 triệu đồng/m2. Trong khi dự án NOXH ở Đặng Xá (Gia Lâm) chỉ gần 9 triệu đồng/m2.

Theo tính toán của Bộ Xây dựng, nhu cầu về NOXH của viên chức, CNLĐ có thu nhập thấp rất lớn. Từ nay đến năm 2020 nhu cầu này tại khu vực đô thị ước tính khoảng 1 triệu căn hộ, trong đó tập trung một lượng lớn tại Hà Nội, TPHCM, mỗi địa phương có nhu cầu khoảng 130 - 140 ngàn căn. Tuy nhiên, bản thân Bộ Xây dựng cũng thừa nhận, bỏ qua các rào cản về thủ tục, số lượng các dự án NOXH hiện nay cũng chưa đáp ứng được nhu cầu và việc triển khai cũng rất chậm.

Kém hấp dẫn giới đầu tư

Lý giải cho vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho rằng, nguyên nhân đầu tiên là chính sách mới hoàn thiện (hiện các nghị định, thông tư hướng dẫn phát triển NOXH đang được hoàn thiện và trong năm 2015, Luật Nhà ở mới đi vào cuộc sống). Thứ hai, đây là chiến lược phát triển dài hạn lâu dài, chứ không phải trung hạn, ngắn hạn. Mặt khác phát triển NOXH cần rất nhiều tiền, trong khi ngân sách nhà nước không có để đầu tư mà cần phải xã hội hoá.

Một mâu thuẫn nữa là phát triển NOXH ở đô thị yêu cầu phải có chất lượng tốt nhưng giá phải rẻ, để phù hợp với người có thu nhập thấp. Vì vậy, đầu tư vào NOXH không thực sự hấp dẫn với các nhà đầu tư, đây cũng là nguyên nhân khiến các NOXH chậm triển khai, thực hiện.

“Để đẩy mạnh việc triển khai NOXH, tôi cho rằng cần có sự vào cuộc của các cơ quan T.Ư và đặc biệt là vai trò của các địa phương trong việc lập chương trình làm việc, kế hoạch phát triển NOXH, coi đây là nhiệm vụ chính trị của kế hoạch 5 năm và hằng năm. Các địa phương cần tập trung chuẩn bị quỹ đất, tạo điều kiện để các DN sử dụng nhiều lao động, cũng như các DN kinh doanh bất động sản được đầu tư kinh doanh NOXH một cách thuận lợi nhất.

Đồng thời cũng tạo điều kiện cho người dân đầu tư phát triển NOXH cho cán bộ, công nhân các KCN thuê cải thiện chỗ ở. Các KCN tạo ra sự gia tăng cơ học về NLĐ rất nhanh, nếu chúng ta không chủ động quỹ đất để phát triển nhà ở thì người công nhân sẽ rất khó khăn…” - Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng đưa ý kiến.