Gian nan vay gói 30.000 tỉ đồng

“Anh chỉ cần cơ quan, chính quyền xác nhận chưa có nhà ở, chứng minh thu nhập trên 7 triệu đồng/tháng là có thể vay được tiền tại nhiều ngân hàng (NH) để mua nhà diện tích dưới 70 m2, giá dưới 15 triệu đồng/m2” - một nhân viên môi giới của dự án nhà ở thương mại trả lời khi chúng tôi ngỏ ý muốn mua căn hộ bằng cách vay tiền từ gói 30.000 tỉ đồng, lãi suất 6%/năm, thời hạn vay 10 năm.

Đủ thứ điều kiện

Theo chỉ dẫn của nhân viên dự án Green Hills, chúng tôi đến BIDV Chi nhánh Bắc Sài Gòn (TP HCM), trình bày rằng đang ở chung nhà với cha mẹ, muốn mua nhà ở riêng nên cần vay tiền từ gói 30.000 tỉ đồng. Nhân viên của BIDV cho biết cá nhân có chung hộ khẩu với cha mẹ và cha mẹ đã có nhà ở thì không thuộc đối tượng được vay; cá nhân chưa có nhà ở nhưng có chung hộ khẩu với cha mẹ thì cần phải có giấy xác nhận cha mẹ chưa có nhà mới được xem xét.

Nhân viên của BIDV còn tư vấn thêm: “Giả sử anh là đối tượng được vay thì ngoài việc thẩm định thu nhập, năng lực tài chính, NH còn phải thẩm định chất lượng dự án, uy tín của chủ đầu tư… mới quyết định cho vay. Kế tiếp, NH - người mua nhà - chủ đầu tư ký cam kết 3 bên. Theo đó, NH cam kết cho vay và giải ngân theo từng đợt. Chủ đầu tư phối hợp NH quản lý căn hộ. Người mua nhà và chủ đầu tư cam kết hợp tác với NH thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến tài sản thế chấp là căn hộ được hình thành trong tương lai”.

Trong khi đó, tại NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) Chi nhánh Gia Định (TP HCM), một nhân viên tiết lộ hầu hết khách hàng không vay được tiền với lãi suất 6%/năm là vì chính quyền địa phương không dám xác nhận họ chưa có nhà ở. Đó là chưa kể phải có hợp đồng mua bán nhà mới được NH xem xét. Tuy nhiên, NH có thể từ chối cho vay nếu qua thẩm định xét thấy căn hộ mà khách hàng đã mua thuộc dự án không tốt; chủ đầu tư có thể kéo dài thời gian thi công hoặc giao nhà trễ trong nhiều năm trong khi khách hàng không biết lúc nào mới có sổ hồng. Nếu chẳng may trong thời hạn vay tiền, khách hàng mất khả năng trả nợ thì NH ôm “sô”.

Thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng: Đừng mơ!

Đến NH Công Thương Chi nhánh 9 (TP HCM), chúng tôi được nhân viên tín dụng tư vấn là nếu đã lọt vào đối tượng được vay tiền thì NH cũng chỉ cho vay 50% giá trị căn hộ nhưng sau khi khách hàng đã thanh toán cho chủ đầu tư 50% giá trị căn hộ, NH mới giải ngân số tiền cho vay. Tiêu chí tài chính mà NH Công Thương đặt ra đối với mỗi cặp vợ chồng có 2 con nhỏ là chi phí 2,5 triệu đồng/người/tháng; các chi phí phát sinh thêm khoảng 1 - 2 triệu đồng/tháng cộng với mỗi tháng bên vay phải trả cho NH cả vốn và lãi hơn 3 triệu đồng. Tính ra, thu nhập hộ gia đình gồm 4 nhân khẩu phải chứng minh thu nhập 15 triệu đồng/tháng mới được NH cho vay.

Do số tiền cho vay là của Chính phủ nên nhiều ý kiến cho rằng không thể trách cứ NH đưa ra điều kiện vay quá khắt khe vì nếu không thu hồi được vốn thì NH sẽ lãnh đủ. Nhiều chủ đầu tư không hợp tác với NH vì không chấp nhận mua lại căn hộ khi người vay mất khả năng trả nợ. Từ đó, NH không thể xử lý được tài sản thế chấp và không dám cho vay. Mặt khác, NH cũng không dám liên kết với chủ đầu tư để cho vay nếu năng lực hoạt động của chủ dự án quá yếu…