GDP của Việt Nam đã đạt đỉnh trong quý 3/2022

Ảnh minh hoạ.

Đà tăng trưởng của Việt Nam có thể chậm lại trong quý 4/2022 và 2023

VnDirect cũng đưa ra dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2023 ở mức 6,9% so với cùng kỳ (svck).

Triển vọng tăng trưởng thấp hơn là do: (1) các đối tác thương m ại lớn của Việt Nam như Mỹ và châu Âu tăng trưởng kinh tế chậm lại, có thể làm gi ảm triển vọng xuất khẩu của Việt Nam; (2) lạm phát cao hơn có thể ảnh hư ởng đến sự phục hồi của tiêu dùng trong nước; (3) lãi suất tăng làm tăng chi phí và ảnh hư ởng đến kế hoạch mở rộng kinh doanh của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, VnDirect cho rằng vẫn có những yếu tố hỗ trợ cho tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2023 như: nguồn vốn đầu tư công dồi dào và lượng khách du lịch quốc tế trên đà phục hồi mạnh mẽ.

“Nhìn chung, Việt Nam vẫn sẽ là một trong những quốc gia tăng trưởng nhanh nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong giai đoạn 2022-2023”, theo VnDirect.

Dù vậy, VnDirect cho rằng vẫn còn một số rủi ro đối với nền kinh tế Việt Nam trong những tháng tới, bao gồm:

1. Fed và Ngân hàng Trung ương châu Âu tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt để kiểm soát lạm phát. Điều này sẽ đẩy lãi suất lên cao hơn trong tương lai, kéo theo nhu cầu tiêu dùng sụt giảm, thị trường việc làm thắt chặt và tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại ở Mỹ và châu Âu. Nhu cầu tiêu dùng thấp hơn tại Mỹ và châu Âu sẽ tác động tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam sang hai thị trường này (chiếm gần một nửa tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam năm 2021) những quý tới đây.

2. Chính sách Zero-Covid và những bất ổn gia tăng của nền kinh tế Trung Quốc. Nhiệt độ cao kỷ lục và hạn hán nghiêm trọng ở tây nam Trung Quốc đã làm tê liệt hoạt động sản xuất thủy điện và khiến nhiều nhà máy ở khu vực đó phải đóng cửa. Đây là đòn giáng mới nhất vào nền kinh tế Trung Quốc, vốn đã chứng kiến chi tiêu tiêu dùng tăng chậm và thị trường bất động sản đang gặp nhiều khó khăn. Kinh tế Trung Quốc giảm tốc sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này. Bên cạnh đó, việc đóng cửa các nhà máy tại Trung Quốc do chính sách Zero-COVID hoặc cắt điện có thể tác động tiêu cực đến lĩnh vực sản xuất của Việt Nam do nhiều ngành sản xuất của Việt Nam phụ thuộc lớn vào nguyên liệu đầu vào từ Trung Quốc như dệt may, luyện kim, hóa chất, điện tử.

3. Đồng USD tăng mạnh gây áp lực lớn lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam. Để ổn định tỷ giá, thời gian qua, NHNN đã phải can thiệp vào thị trường và bán ra một lượng lớn dự trữ ngoại hối. Tuy nhiên, nếu đồng USD tiếp tục mạnh lên, NHNN sẽ có ít nguồn lực hơn để can thiệp do dự trữ ngoại hối đã mỏng hơn trước. Trong trường hợp xấu hơn, NHNN có thể phải tính đến việc tăng lãi suất điều hành, từ đó làm tăng chi phí kinh doanh và ảnh hưởng tiêu cực tới đà phục hồi kinh tế.

4. Rủi ro lạm phát vẫn hiện hữu do xung đột Nga-Ukraine nguy cơ kéo dài và gây ra sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Lạm phát cao hơn dự kiến có thể cản trở tăng trưởng kinh tế và khiến chính sách tiền tệ có thể thắt chặt hơn. NHNN có ít dư địa hơn để duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng nhằm hỗ trợ nền kinh tế.

Khó khăn gia tăng tạo thêm áp lực cho NHNN phải thắt chặt chính sách

Fed đã đưa ra quan điểm "diều hâu" về việc thắt chặt chính sách tiền tệ trong cuộc họp tháng 9 Tại cuộc họp gần đây nhất vào ngày 20-21/9, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản và dự báo nâng lãi suất điều hành lên 4,25-4,5% vào cuối năm 2022 và 4,5-4,75% vào cuối năm 2023.

Theo đó, Fed đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ xuống 1,2% vào năm 2023, từ dự báo trước đó là 1,7% và cho rằng "xác suất hạ cánh mềm ngày càng khó đạt được". Fed cũng dự báo rằng tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng lên 3,8% vào cuối năm 2022 và 4,4% vào cuối năm 2023 từ mức hiện tại 3,7%.

Mặc dù dự đoán được những tác động tiêu cực đến nền kinh tế do chính sách tiền tệ thắt chặt, Fed vẫn bày tỏ rõ quan điểm rằng mục tiêu ổn định giá cả và kiểm soát lạm phát là ưu tiên hàng đầu hiện nay.

NHNN có thể nâng tiếp lãi suất điều hành trong 6 tháng tới

Sau lần tăng lãi suất gần nhất của Fed, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã quyết định tăng lãi suất điều hành thêm 100 điểm cơ bản, có hiệu lực từ ngày 23/9/2022. Cụ thể, lãi suất tái cấp vốn được nâng từ 4,0% lên 5,0% và lãi suất tái chiết khấu tăng từ 2,5% lên 3,5% theo công bố của NHNN.

Ngoài ra, trần lãi suất cho vay qua đêm & thanh toán bù trừ tăng từ 5,0% lên 6,0%, và mức lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tăng từ 4,0% lên 5,0%.

VnDirect đánh giá hành động trên của NHNN Việt Nam là tương đối quyết liệt và kịp thời nhằm hỗ trợ tỷ giá VND và kiềm chế lạm phát. Tính từ đầu năm 2022, mức tăng lãi suất điều hành của Việt Nam đã cao hơn một chút so với một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á (hình bên dưới).

VnDirect cũng dự báo NHNN có thể tăng lãi suất điều hành thêm 50-100 điểm cơ bản trong vòng 6 tháng tới, do các yếu tố sau (1) FED dự định tăng lãi suất thêm khoảng 150 điểm cơ bản trong 6 tháng tới, (2) USD có thể mạnh lên so với các đồng tiền khác khi Fed duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt và gây áp lực lên tỷ giá VND, (3) tăng lãi suất giúp hạ nhiệt lạm phát. Chúng tôi dự phóng lãi suất tái cấp vốn có thể tăng lên mức 5,5-6,0% và lãi suất tái chiết khấu tăng mức lên mức 4-4,5% trong đợt tăng lãi suất tiếp theo.