2020: Một năm ấn tượng của đầu tư công nhằm đảo ngược nguy cơ suy thoái kinh tế

Cụ thể, ngày 6/4, Chính phủ đã ban hành Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư công sửa đổi, quy định về quản lý, thanh quyết toán vốn và chế tài xử lý đối với các tổ chức, cá nhân liên quan nhằm ngăn chặn tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công. Chính phủ cũng cho phép chuyển vốn đầu tư công từ các dự án chậm giải ngân sang các dự án có tốc độ giải ngân nhanh hơn.

Ngày 30/9, Bộ Giao thông Vận tải đã khởi công 3 tiểu dự án thuộc dự án cao tốc Bắc Nam, bao gồm Mai Sơn – Quốc lộ 45, đường cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết và Phan Thiết – Dầu Giây. Các tiểu dự án trên, với tổng mức đầu tư đạt 54.000 tỷ đồng (tương đương 45% tổng giá trị đầu tư của dự án cao tốc Bắc Nam), đã được Quốc hội phê duyệt hình thức cấp vốn từ đầu tư theo phương thức đối tác công – tư (PPP) sang đầu tư công.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI), Bộ Công Thương và EVN là những đóng góp lớn vào bức tranh giải ngân đầu tư công 11 tháng đáng khích lệ của cả nước, đạt 79,3% so với kế hoạch ban đầu và tăng 34% theo năm. Đây cũng là mức tăng cao nhất trong 11 tháng trong giai đoạn 2011-2020.

Tính đến cuối ngày 15/11, các bộ, cơ quan trung ương cũng như 18 tỉnh thành phố đạt tỷ lệ giải ngân trên 75%, trong đó có 9 bộ, cơ quan trung ương và 7 địa phương đạt trên 85%.

Trong khi đó, theo Bộ Giao thông Vận tải, tốc độ giải ngân vốn của một số dự án cơ sở hạ tầng quan trọng quốc gia sử dụng vốn nhà nước cũng đã được cải thiện nhanh chóng.

Ví dụ, giải ngân một số dự án thành phần của cụm phía Đông dự án Đường cao tốc Bắc Nam đạt hơn 7,86 nghìn tỷ đồng trong tổng số 10,82 nghìn tỷ đồng được giao cho năm 2020, tương đương 72,6%.

“Giải ngân đầu tư công đã được cải thiện đáng kể,” Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết tại cuộc họp của chính phủ hơn một tuần trước. “Điều này sẽ góp phần vào nỗ lực của chính phủ để đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế 2,5-3% trong năm nay và tạo cơ sở vững chắc cho mức tăng trưởng cao hơn trong năm tới”.

Theo Bộ Tài chính, trong cả năm 2020, khoảng 633 nghìn tỷ đồng vốn đầu tư công phải được giải ngân. Số tiền này bao gồm 470,6 nghìn tỷ đồng được giao cho năm nay và 162,4 nghìn tỷ đồng được chuyển sang năm 2020 từ năm 2019.

Bộ Tài chính cũng báo cáo rằng trong 11 tháng đầu năm 2020, giải ngân vốn hỗ trợ phát triển chính thức và vốn vay ưu đãi là 6,31 nghìn tỷ đồng, đạt 34,65% kế hoạch ban đầu và 45,51% kế hoạch điều chỉnh. Điều này có nghĩa là nhiều dự án đã bị trì hoãn và các khoản hỗ trợ và cho vay đó có thể không được giải ngân hết như kế hoạch cho năm nay.

Ví dụ, theo báo cáo của Bộ KH&ĐT, một dự án phát triển đường đô thị ở phía Bắc thành phố Hải Phòng do Ngân hàng Thế giới tài trợ đã không thể giải ngân 13 triệu USD do các chuyên gia tư vấn quốc tế không thể vào Việt Nam để xác minh thanh toán. Ngoài ra, hoạt động đấu thầu của nhiều dự án sử dụng vốn vay từ Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc bị gián đoạn do nhiều cán bộ khảo sát Hàn Quốc không thể di chuyển sang do đại dịch Covid-19.

“Ngoài ra, đại dịch COVID-19 đã gây ra tình trạng thiếu nguyên liệu và thiết bị tại các công trường do chúng được sản xuất và nhập khẩu từ nhiều nước châu Âu và châu Á. Điều này đã ảnh hưởng không tốt đến việc triển khai các gói thầu ”, Bộ trưởng Bộ KH & ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết. “Các dự án ở nhiều địa phương, ví dụ như ở trung tâm thành phố Đà Nẵng, đã phải tạm dừng triển khai do giãn cách xã hội”