Phát biểu tại Hội thảo “Thị trường bất động sản - giải pháp và cơ hội tiếp cận vốn từ các tổ chức tín dụng” do Bộ Xây dựng tổ chức ngày 12/9 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, hoạt động của thị trường bất động sản có liên quan đến hơn 80 lĩnh vực ngành nghề khác. Do đó, sự thăng trầm của thị trường này không còn là “chuyện riêng” của một lĩnh vực kinh tế, mà có liên quan đến sự phát triển chung của cả nền kinh tế. Vì vậy, việc vực dậy thị trường bất động sản là trách nhiệm chung của Nhà nước, doanh nghiệp và cả người dân.
Nhà nước cần gián tiếp hạ giá bán nhà thông qua miễn thuế VAT 10% cho người mua
Thị trường “hóa đá”
Ông Vũ Đình Ánh, Viện Nghiên cứu kế hoạch thị trường giá cả (Bộ Tài chính) nhận định, thị trường bất động sản đóng băng, thậm chí “hóa đá” khiến cho căn bệnh đình trệ lan rộng sang các thị trường liên quan như hàng hóa, đặc biệt là vật liệu xây dựng; thị trường tài chính - tiền tệ, nhất là thị trường tín dụng ngân hàng, với nợ xấu gia tăng; thị trường lao động... Tồn kho bất động sản không ngừng gia tăng với khối tài sản trị giá hàng chục ngàn tỷ đồng, nhưng chưa được đánh giá đầy đủ về mức thiệt hại cho nền kinh tế mà nó đang và sẽ gây ra.
Đồng tình với đánh giá trên, ông Nguyễn Mạnh Hà, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, những yếu kém của thị trường bất động sản bộc lộ từ lâu, nhưng rõ nét nhất là trong năm 2011 và những tháng đầu 2012. Từ cuối năm 2009, thị trường Hà Nội đã phát đi những tín hiệu sai lệch về nhu cầu và khả năng chi trả thực sự của thị trường, dẫn đến việc nhà nhà, ngành ngành đều làm bất động sản, bất chấp sự yếu kém về kinh nghiệm, năng lực tài chính, quản trị...
Cũng theo ông Hà, cùng với lượng vốn ồ ạt đổ vào thị trường, tình trạng cấp phép dự án tràn lan đã tạo nên những khu đô thị bỏ hoang, lãng phí tiền của người dân, xã hội, đồng thời gây hỗn loạn thông tin trên thị trường vì nguồn cung ảo tăng cao, trong khi thông tin trên thị trường vẫn chưa được minh bạch tại nhiều dự án.
Ông Nam cũng thừa nhận, thị trường bất động sản đã sụt giảm trong 3 năm liên tiếp và là đợt sụt giảm mạnh nhất trong vòng hơn chục năm qua. Riêng năm 2012, thị trường dường như đã chạm đáy, giá cả giảm mạnh, đặc biệt là ở khu vực phía Nam, nhưng giao dịch thì vẫn không có nhiều. Điều này, theo ông Nam, đã thể hiện một thực tế rằng, lòng tin của xã hội, của người dân vào thị trường đã giảm mạnh.
Lấy lại niềm tin
Để khôi phục lại hoạt động của thị trường bất động sản, ông Nam cho rằng, giải pháp căn cơ là cả doanh nghiệp, cơ quan quản lý và ngành ngân hàng cần phải rốt ráo lấy lại niềm tin từ khách hàng thông qua hàng loạt động thái nhằm gỡ khó cho thị trường. Cụ thể, doanh nghiệp cần điều chỉnh cơ cấu hàng hóa, cơ quan quản lý phải có những động thái tích cực về chính sách và các tổ chức tín dụng cần nới điều kiện cho vay hơn...
Ủng hộ ý kiến trên, ông Trần Kim Chung, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, một trong những động thái điều hành quan trọng nhất tại thời điểm hiện tại là hướng đến tăng trưởng tín dụng từ hệ thống ngân hàng đối với thị trường bất động sản. “Trong 6 tháng cuối năm và đến trước Tết Nguyên đán, tổng dư nợ tín dụng bất động sản cần phải lập lại mốc của năm 2009 - 2010”, ông Chung kiến nghị.
Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, việc lấy lại niềm tin từ thị trường là không dễ dàng, bởi đành rằng doanh nghiệp phải tự cứu mình trước, nhưng Nhà nước cũng phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp tự cứu lấy mình. Nếu các chính sách, cơ chế vẫn siết chặt thì doanh nghiệp khó mà thoát khỏi khó khăn ngay được.
Đặc biệt, theo ông Liêm, các cơ quan quản lý nhà nước không nên và không thể can thiệp trực tiếp vào việc cấp vốn cho thị trường bất động sản bằng mệnh lệnh hành chính như việc xếp bất động sản vào lĩnh vực phi sản xuất để hạn chế cho vay, vì nó trái với quy luật thị trường và góp phần “bóp chết” hoạt động của doanh nghiệp.
Tại Hội thảo, ông Nguyễn Mạnh Hà kiến nghị, để doanh nghiệp bớt khó, Nhà nước cần gián tiếp hạ giá bán nhà thông qua miễn thuế VAT 10% cho người mua nhà. Trong khi đó, Tổng thư ký Hiệp hội bất động sản Việt Nam Phan Thành Mai cho rằng, cần có chính sách lãi suất không thay đổi trong suốt thời gian vay cho người mua. Ngoài ra, để khơi thông vốn cho bất động sản, có thể huy động dài hạn từ các công cụ trái phiếu, chứng khoán...