Giá nhà cao khiến nhiều hộ gia đình ở Thượng Hải vẫn phải sống trong các khu nhà ở chật hẹp, thiếu bếp và hệ thống thoát nước riêng. Ảnh: Wall Street Journal
Niu,33 tuổi, hiện là bồi bàn, cho biết mỗi tháng vợ chồng chị phải trả khoảng 300 tệ (hơn 1 triệu đồng) tiền thuê căn phòng đó. Niu tâm sự điều chị mong muốn nhất là có được một căn hộ với hệ thống cấp nước và vệ sinh riêng. Tuy nhiên với khoản tiền thu nhập ít ỏi như hiện nay của vợ chồng chị, đó vẫn chỉ là mơ ước.
Những trường hợp như Niu cho thấy một phần nguyên nhân tại sao chính phủ Trung Quốc không nới lỏng các biện pháp kiểm soát đầu cơ nhà đất, dù một số nhà đầu tư đang kêu gọi thả lỏng hơn để đẩy tỷ lệ tăng trưởng lên. Bởi nếu làn sóng đầu cơ lại dâng lên, người có thu nhập thấp sẽ chẳng bao giờ với tới giấc mơi có nhà ở.
Mặc dù ở Trung Quốc, ngày càng có nhiều tòa nhà mới được xây dựng trong một thập kỷ qua, một phần ba trong tổng 225 triệu hộ gia đình khu vực thành thị ở nước này hiện phải sống trong cảnh thiếu nhà bếp và hệ thống cấp thoát nước, ông Rosealea Yao, thuộc viện nghiên cứu GK Dragonomic, cho biết. Giá bất động sản đang ngày một tăng cao, và những biện pháp mà chính phủ Trung Quốc đề ra để kiểm soát tình hình đầu cơ và tăng giá lại trở nên không mấy tác dụng đối với những gia đình như vợ chồng chị Niu.
Cách đây 6 năm, chính quyền thành phố Thượng Hải bắt đầu đưa ra một số biện pháp nhằm làm dịu thị trường bất động sản sau khi nhận thấy địa ốc đang “nóng” lên chóng mặt. Đồng thời, các nhà chức trách thành phố cũng hỗ trợ nhiều hộ gia đình mua nhà thông qua một số biện pháp như khuyến khích các chủ công trình xây các tòa nhà mới với giá cả hợp lý hơn và kêu gọi ngân hàng tài trợ vốn.
Nhưng khi tốc độ tăng trưởng kinh tế Trung Quốc bị tụt từ trên 9% xuống còn 7,6% trong quý II vừa qua, những biện pháp thắt chặt của chính phủ về đầu tư bất động sản ở Thượng Hải cũng như nhiều thành phố khác gần đây lại trở thành vấn đề được đặc biệt quan tâm. Nguyên nhân của sự sụt giảm này một phần là do đầu tư ít hơn trong bất động sản và các ngành liên quan. Ở Trung Quốc, đầu tư bất động sản thường chiếm khoảng 8% tổng sản phẩm quốc nội, theo ước tính của nhà kinh tế học Stephen Green thuộc ngân hàng Standard Chartered.
Một số nhà phân tích cho rằng chính phủ hoàn toàn có thể vực dậy nền kinh tế, đơn giản là hủy bỏ những chính sách siết chặt thị trường địa ốc trước đây, chẳng hạn chính sách chỉ cho phép mỗi gia đình được sở hữu hai căn hộ ở Thượng Hải như hiện nay vì chúng có thể ngăn các nhà đầu tư mua nhà.
Nhưng cho đến nay, các nhà chức trách dường như không có ý định nới lỏng những quy định này. Mỗi khi chính phủ áp dụng một biện pháp để kích thích nền kinh tế như hạ thấp lãi suất, các quan chức vẫn tiếp tục khẳng định rằng giá đất hiện vẫn còn quá cao so với thu nhập của người dân. Một số nhà phân tích kinh tế thuộc công ty Khảo sát Bất động sản đô thị ở Thượng Hải cho hay tính đến năm 2010, bất động sản Trung Quốc tăng 2,6 lần trong vòng 5 năm.
Chỉ tính riêng trong 10 năm qua thì số lượng những căn hộ mới xây ở Thượng Hải có thể lấp đầy 800 tòa nhà Empire State. Tuy nhiên kể cả khi những dự án nhà ở mới đã được xây dựng, diện tích ở bình quân đầu người ở đây cũng chỉ đạt 17m2, tương đương với diện tích đặt 4 chiếc giường cỡ lớn.
Theo ông James Macdonald, giám đốc trung tâm nghiên cứu bất động sản Savills tại Thượng Hải thì trong thời gian tới, các thành phố của Trung Quốc, trong đó có Thượng Hải, sẽ cần phải bán được 700 triệu mét vuông nhà ở.
Tuy nhiên, giá bất động sản cao hiện vẫn là một trở ngại cho nhiều người có ý định mua nhà. Giá trung bình cho gia đình ở Thượng Hải trong năm tháng đầu tiên của năm nay là 22.000 nhân dân tệ (gần 70 triệu) một m2, chỉ thấp hơn khoảng 1,7% so với mức cao kỷ lục trong năm 2010, các nhà phân tích thuộc công ty Khảo sát Bất động sản đô thị ở Thượng Hải cho biết.
Stephen Au, 45 tuổi, đến từ Hong Kong và hiện sinh sống ở Thượng Hải, cho biết căn hộ mà ông có ý định mua cách đây 6 tháng hiện vẫn chưa có ai mua. “Giá của nó vẫn thế”, ông nói.
Theo ước tính của các nhà nghiên cứu đại học Trung Quốc thì hiện nay, tỷ lệ số người có nhà riêng ở Thượng Hải là thấp nhất trong số 40 thành phố lớn của nước này. Năm ngoái, một căn hộ ở Thượng Hải thường có giá 276.000 USD (khoảng 5,7 tỷ đồng) – một số tiền mà dường như là ngoài tầm tay đối với người dân của thành phố, nơi thu nhập bình quân đầu người hàng năm chỉ đạt mức 13.000 USD.