Chính thức luật hóa Nghị quyết 42: Ngân hàng được quyền thu giữ tài sản đảm bảo khi xử lý nợ xấu

Với 435/443 đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, trong đó nổi bật là quy định luật hóa quyền thu giữ tài sản bảo đảm

Tổ chức tín dụng được thu giữ tài sản – nhưng phải theo quy định của Chính phủ

Theo nội dung được thông qua, TCTD có quyền thu giữ tài sản bảo đảm, tuy nhiên điều kiện thu giữ phải tuân theo hướng dẫn chi tiết của Chính phủ.

Đây là bước đi quan trọng trong việc chuyển hóa Nghị quyết 42/2017 về thí điểm xử lý nợ xấu thành luật định, đồng thời tạo khung pháp lý minh bạch cho các hoạt động thu hồi nợ của ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều khoản nợ xấu hiện vẫn "mắc kẹt" ở khâu xử lý tài sản.

TSĐB phải “sạch tranh chấp”, niêm yết công khai trước khi thu giữ

Một điểm đáng chú ý khác là Luật mới bổ sung quy định: tài sản bảo đảm chỉ được thu giữ khi không nằm trong vụ án tranh chấp đang được tòa thụ lý. Với bất động sản, các tổ chức tín dụng phải niêm yết công khai văn bản thông báo tại trụ sở UBND cấp xã nơi bên bảo đảm cư trú và nơi có tài sản trước khi thực hiện thu giữ.

Với động sản – loại tài sản dễ di chuyển, hình thức công khai sẽ được giữ nguyên theo quy định hiện hành.

Thay vì áp dụng ngay, Quốc hội đồng ý với đề xuất của Chính phủ về việc lùi hiệu lực thi hành đến ngày 15/10/2025, nhằm có đủ thời gian xây dựng Nghị định hướng dẫn điều kiện thu giữ TSĐB, đảm bảo tính khả thi và đồng bộ trong thực tiễn thi hành.

Tài sản là vật chứng vụ án vẫn có thể hoàn trả để xử lý nợ

Đặc biệt, Luật sửa đổi cho phép ngân hàng được hoàn trả tài sản bảo đảm là vật chứng trong vụ án hình sự để xử lý nợ xấu, nếu hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận rõ ràng về quyền thu giữ của bên nhận bảo đảm. Tuy nhiên, quy định liên quan đến tang vật vi phạm hành chính sẽ được chuyển sang dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Ngân hàng Nhà nước được cho vay đặc biệt lãi suất 0%

Luật mới cũng trao quyền cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được quyết định cho vay đặc biệt không tài sản bảo đảm với lãi suất 0%/năm, thay vì phải trình Thủ tướng như trước. Khoản vay này chỉ áp dụng trong trường hợp tổ chức tín dụng rơi vào khủng hoảng thanh khoản nghiêm trọng, hoặc đang triển khai phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc nhằm bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và giữ an toàn hệ thống tài chính.

Luật hóa các nội dung từng nằm trong Nghị quyết 42 không chỉ giúp củng cố niềm tin thị trường, mà còn tháo gỡ nhiều vướng mắc pháp lý cho ngành ngân hàng, đặc biệt trong quá trình xử lý hàng trăm nghìn tỷ đồng nợ xấu có tài sản bảo đảm bị tranh chấp, không rõ pháp lý, hoặc chồng chéo quyền sở hữu.