“Không có chuyện giá đất giao cho dự án BT thấp hơn giá tại các dự án thương mại”

Không khách quan nếu lấy độ dài tuyến đường so sánh với chi phí đầu tư

Chiều 26/6, tại buổi họp giao ban với báo chí của Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, đại diện UBND TP. Hà Nội đã thẳng thắn giải đáp những vướng mắc xoay quanh việc nở rộ thực hiện các dự án hạ tầng giao thông theo hình thức BT thời gian gần đây.

Ông Phạm Quý Tiên, Chánh văn phòng UBND TP. Hà Nội, cho biết trong điều kiện cân đối ngân sách nhà nước còn khó khăn, đầu tư công hạn chế và cắt giảm, các nguồn vốn ODA hạn hẹp, việc việc đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, đặt biệt là các công trình giao thông là yêu cầu bức thiết của thành phố.

Ông Phạm Quý Tiên, Chánh văn phòng UBND TP. Hà Nội báo cáo tại hội nghị

Từ thực tế trên, việc đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội theo hình thức hợp tác công tư (PPP) đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương ban hành cơ chế; Thành ủy, HĐND và UBND TP đã tập trung triển khai thực hiện từ nhiều năm qua. Qua đó đã phát huy nguồn lực từ đất đai, tập dụng năng lực quản lý của các nhà đầu tư, tạo động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của thủ đô, tạo điều kiện phát triển sản xuất, kinh doanh từ dự án BT và các dự án đối ứng.

Ông Tiên cho biết, từ năm 2013 trở về trước, UBND TP đã cho phép các nhà đầu tư nghiên cứu triển khai 63 dự án theo hình thức BT, tập trung vào các lĩnh vực giao thông, hoàn thiện hệ thống hạ tầng khung, chống ô nhiễm môi trường. Kết quả thực hiện các dự án đã được UBND TP cung cấp trong báo cáo chung.

Tại Hội nghị Hà Nội 2018 - Hợp tác đầu tư và phát triển ngày 17/6/2018 vừa qua, UBND TP đã trao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và Quyết định phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi cho 5 dự án công trình giao thông để giảm ùn tắc giao thông thực hiện theo hình thức BT.

Đây là các dự án được nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2009 đến 2015. Nhà đầu tư đã bố trí vốn để lập hồ sơ đề xuất dự án, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, đã được UBND TP báo cáo các bộ, ngành Trung ương xem xét và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương thực hiện theo hình thức BT, và cho phép thành phố chỉ định nhà đầu tư đàm phán trực tiếp hợp đồng BT.

Ông Tiên cho biết, việc một số cơ quan báo chí thông tin liên quan đến dự án BT và quỹ đất thanh toán cho dự án chưa chính xác thời gian qua đã dẫn đến cách hiểu chưa đúng, gây ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư dự án. Ông Tiên lấy ví dụ, dự án xây dựng tuyến đường Minh Khai - Vĩnh Tuy - Yên Duyên, đoạn nối từ đường Minh Khai đến đường Vành đai 2,5 dài 1,6km đối ứng 60ha đất; hay dự án cải tạo, nâng cấp đường quốc lộ 6 giá trị công trình BT hơn 8.000 tỉ đồng, thành phố giao đất đối ứng hơn 400ha đất, giá mỗi mét vuông 2 triệu đồng.

Ngoài ra, đối với dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 6 (đoạn Ba La - Xuân Mai) theo hình thức BT được UBND TP phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi tại Quyết định số 2799/QĐ-UBND ngày 7/6/2018, ông Tiên cho biết dự án này sẽ được thành phố tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo đúng quy định. Hiện nay, thành phố chưa giao dự án này cho nhà đầu tư nào như báo chí nêu.

Về trình tự triển khai thực hiện, ông Tiên cho biết thành phố đã nghiêm túc thực hiện các thủ tục quy định tại Nghi định số 15/2015/NĐ-CP của Chính phủ, gồm 6 bước theo quy định. Nội dung các bước cụ thể sẽ được Sở Kế hoạch và Đầu tư cung cấp thông tin nếu có yêu cầu.

Khi tổ chức lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án, UBND thành phố đã chỉ đạo các sở, ngành xác định các tiêu chí về năng lực tài chính, năng lực quản trị dự án, đã ứng vốn để lập hồ sơ đề xuất dự án, báo cáo nghiên cứu khả thi. Nhà đầu tư phải cam kết bố trí vốn để xây dựng công trình BT trước khi được thành phố giao đất đối ứng với lãi xuất thấp nhất và thời gian thi công công trình ngắn nhất.

Các dự án BT nêu trên đều là các công trình xây dựng đường giao thông, khối lượng kinh phí cho hạng mục bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị công trình BT (thấp nhất là 42%, có dự án cao tới 80%, chi phí xây lắp chỉ là 20%), chi phí xây lắp đảm bảo đúng định mức, đơn giá do Nhà nước quy định, chiếm tỷ lệ thấp.

“Vì vậy, nếu chỉ nêu thông tin về độ dài của tuyến đường để so sánh sẽ không phản ánh được khách quan chi phí đầu tư của dự án BT”, Chánh văn phòng UBND TP. Hà Nội cho hay.

Diện tích đất đối ứng cho 5 con đường chỉ để nghiên cứu lập quy hoạch

Nhắc đến việc báo chí đưa thông tin về các dự án BT thời gian gần đây, ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó giám đốc Sở Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) TP. Hà Nội, cho rằng diện tích đối ứng dành cho 5 dự án giao thông thực hiện theo hình thức BT không đến mức 700ha như báo chí nêu, trên thực tế diện tích chỉ xấp xỉ 270ha.

“Tuy nhiên, đây cũng chỉ là diện tích đất trong phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch, không có nghĩa toàn bộ diện tích này được giao cho nhà đầu tư”, ông Nghĩa cho biết và khẳng định, tỷ lệ diện tích đất nhà đầu tư được giao sau nghiên cứu quy hoạch chỉ đến 26%.

Trước thắc mắc do đâu không thực hiện đấu giá đất để lấy tiền làm đường thay vì giao đất cho doanh nghiệp triển khai dự án theo hình thức BT, ông Nghĩa cho rằng có nhiều con đường khác nhau để đạt mục tiêu và thành phố luôn lựa chọn đi con đường thuận lợi nhất, ngắn nhất nhằm đạt hiệu quả tốt nhất.

Ông Nghĩa lý giải, trên thực tế, đấu giá đất không đơn giản. Để đấu giá, khu đất đó phải giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng rất phức tạp. Do đó, thông qua con đường lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức BT vừa đảm bảo các yếu tố quy định pháp luật, vừa tiết kiệm ngân sách.

Vị này cũng cho rằng, khả năng tham nhũng, thất thoát ngân sách khó có thể xảy ra bởi các dự án BT đều được thực hiện chặt chẽ, theo đúng quy định pháp luật. “Không bao giờ có chuyện giá đất giao cho các dự án BT thấp hơn giá đất ở dự án thương mại khác”, ông Nghĩa khẳng định.

Ông Tiên cho biết chi tiết hơn, rằng đối với các dự án BT, nhà đầu tư phải ứng toàn bộ vốn để lập quy hoạch chi tiết 1/500, thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật theo đúng quy hoạch và dự án được duyệt, bàn giao cho thành phố để xác định giá trị quỹ đất thanh toán.

Sau khi quy hoạch chi tiết 1/500 và chủ trương đầu tư dự án được phê duyệt, UBND TP mới quyết định giao đất để thanh toán cho công trình BT. Giá đất thanh toán sẽ được liên ngành thành phố xác định theo sát giá thị trường, theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Tài chính, trên cơ sở đất đã có hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch đảm bảo nguyên tắc so sánh giá trên thị trường (giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường, giá bồi thường khi nhà nước thu hồi đất, kết quả đấu giá quyền sử dụng đất và giá đất theo bảng giá nhân với hệ số điều chỉnh tối đa) và trừ đi phần kinh phí nhà đầu tư đã ứng để bồi thường, giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Diện tích đất giao và giá trị đất thanh toán cho nhà đầu tư tương đương với giá trị công trình BT theo đúng nguyên tắc, quy định tại Nghị định 63/2018/NĐ-CP ngày 4/5/2018 của Chính phủ và Kế hoạch số 62/KH-UBND ngày 12/3/2018 của UBND TP.

Sau khi thanh toán tương đương giá trị công trình BT, diện tích đất còn thừa (nếu có), thành phố sẽ thu hồi lại, thực hiện quản lý theo đúng quy định của Luật Đất đai 2013 và các nghị định của Chính phủ.

Ông Tiên cho biết, UBND TP. Hà Nội đã chỉ đạo việc thanh toán, quyết toán công trình BT (bao gồm cả các dự án đối ứng) chỉ hoàn thành sau khi có kết quả kiểm toán các dự án theo quy định của pháp luật.