Khi chấp thuận phương thức mua bán nhà bằng USD, người mua luôn ở thế nắm dao đằng lưỡi. Từ cuối năm 2010 đến nay có thể được xem là thời điểm “ra quân” chống đô la hóa mạnh nhất trên thị trường bất động sản (BĐS). Hai đại gia BĐS có tên tuổi của TPHCM đã phải nộp phạt vì niêm yết giá nhà theo USD, một chủ đầu tư khác ở Hà Nội quy định giá bán căn hộ quy đổi tương đương bằng USD cũng bị Ngân hàng Nhà nước “tuýt còi” khi người mua nhà khiếu nại. Nhưng việc mua bán nhà bằng USD vẫn chưa chấm dứt.
Thiệt hại tiền tỉ
TAND
quận Hà Đông, TP Hà Nội đang thụ lý đơn kiện của người dân đã nộp tiền
đặt cọc căn hộ chung cư cao cấp tại khu đất Cổ Ngựa, khu đô thị mới Mỗ
Lao, Hà Nội.
Trong
đơn khởi kiện, ông Dương Trần Đức cho biết đã ký thỏa thuận đặt cọc với
Công ty Hoàng Thành để mua căn hộ tại địa chỉ nêu trên, giá trị căn hộ
là 270.820 USD, phương thức thanh toán bằng VNĐ hoặc USD.
Ông
Đức đã nộp đủ tiền đợt 1 là 27.082 USD, tương đương 483.791.000 đồng.
Đến hạn nộp tiền đợt 2, tỉ giá VNĐ/USD tăng cao, nếu tiếp tục thực
hiện, số tiền thiệt hại có thể lên đến cả tỉ đồng.
Một chung cư dành cho người tái định cư ở TPHCM. Ảnh: HỒNG THÚY
Ông
Đức quyết định không nộp tiền theo thỏa thuận và khởi kiện Công ty
Hoàng Thành để đòi lại tiền đặt cọc. Ngoài ra, công ty này còn bán nhà
trên giấy, huy động vốn của tổ chức, cá nhân trong khi chưa triển khai
xây dựng xong phần hạ tầng kỹ thuật của dự án và chưa khởi công xây
móng tòa nhà.
Chuyện
“cơm không lành, canh không ngọt” giữa người bán, người mua trên thị
trường BĐS không phải là hiếm nhưng có thể coi đây là một trong những
trường hợp đầu tiên người mua quyết định đưa vụ việc ra tòa. Sự việc
này cho thấy trong bối cảnh thị trường BĐS đang “ngủ đông”, khách hàng
đã có những biện pháp mạnh mẽ hơn để bảo vệ quyền lợi của mình.
Không phải cá biệt
Lâu
nay, việc mua bán nhà bằng USD hoặc bằng VNĐ quy đổi ra USD diễn ra khá
phổ biến, cả bên mua và bên bán đều ngầm công nhận hình thức giao dịch
này mặc dù rủi ro có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Đối
với nền kinh tế Việt Nam, khả năng đồng nội tệ mất giá bao giờ cũng
mạnh hơn xu hướng ngược lại nên khi chấp thuận phương thức mua bán nhà
bằng USD, người mua luôn ở thế nắm dao đằng lưỡi.
Theo
TS Cao Sỹ Kiêm, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tiền tệ, Chính
phủ đã nhiều lần có văn bản yêu cầu các cơ quan chức năng có những biện
pháp cần thiết để chấm dứt tình trạng đô la hóa nhưng việc thực thi
chưa được kiên quyết.
TS
Nguyễn Minh Phong cho rằng khó có thể dẹp được việc mua bán nhà tính
giá trị bằng VNĐ nhưng bảo đảm bằng USD hoặc vàng. Trong thời điểm đồng
tiền yếu, những giao dịch trên thị trường cần dùng một đồng tiền khác
an toàn hơn.
Nếu
nhà đầu tư niêm yết giá bằng USD thì vi phạm pháp luật nhưng nếu niêm
yết bằng VNĐ và trong phụ lục có đề cập việc bảo đảm bằng đồng tiền
khác do thời hạn thanh toán kéo dài cũng có thể xem là hợp lý, vì gửi
tiết kiệm không thời hạn còn có lãi, chủ đầu tư phải có hình thức bảo
đảm lợi ích của mình. Do đó, chỉ có thể thu hẹp và hạn chế hình thức
thanh toán này.
Bản
thân hiện tượng đô la hóa trong giao dịch nhà đất sẽ giảm khi có đủ các
điều kiện như kinh tế ổn định, đồng nội tệ mạnh lên, cung - cầu nhà đất
khá cân bằng.
Nếu
một trong các điều kiện trên không được bảo đảm, ngay cả khi có hành
lang pháp lý đầy đủ cũng không hạn chế được tình trạng đô la hóa trong
giao dịch BĐS vì chủ đầu tư sẽ tìm đủ cách để lách luật.