Hé lộ tương lai TP.HCM qua 3 vùng phát triển và 3 hành lang

Đây được xem là bước đi quan trọng để TP.HCM tiến gần hơn mục tiêu trở thành siêu đô thị quốc tế trong các thập kỷ tới.

Ba vùng phát triển: Rõ vai trò – Đúng chức năng

Vùng 1: Bình Dương – trung tâm công nghiệp công nghệ cao mới: Không phải ngẫu nhiên Bình Dương được chọn là một trong ba trục vùng. Đây là địa phương có hệ sinh thái khu công nghiệp lớn nhất phía Nam, với xu hướng chuyển đổi từ công nghiệp thâm dụng lao động sang công nghiệp xanh – tự động hóa – cơ khí chính xác. Việc xếp Bình Dương vào “vùng 1” cho thấy TP.HCM muốn đặt công nghiệp công nghệ cao làm một mũi nhọn của không gian phát triển mới, tạo động lực lan tỏa về phía Bắc.

Vùng 2: Bà Rịa – Vũng Tàu – cực tăng trưởng biển và năng lượng: Bà Rịa – Vũng Tàu được xem là trung tâm kinh tế biển, cảng nước sâu, logistics và năng lượng quốc gia. Việc kết nối vùng này với TP.HCM bằng các hành lang chiến lược sẽ mở ra biên độ phát triển khổng lồ: khai thác cảng biển, trung tâm logistics quốc tế, du lịch biển, năng lượng tái tạo… Đây cũng là cửa ngõ quan trọng để TP.HCM vươn ra thị trường quốc tế.

Vùng 3: TP.HCM – lõi dịch vụ cao cấp và tài chính quốc tế: Đây là khu vực trung tâm của trung tâm: nơi tập trung tài chính, thương mại, nghiên cứu, giáo dục, y tế chất lượng cao và các đô thị hiện đại như Thủ Thiêm. Theo định hướng mới, TP.HCM không chỉ giữ vai trò “trái tim kinh tế” mà còn phải trở thành bệ phóng đổi mới sáng tạo cho toàn vùng Đông Nam Bộ.

Ba hành lang phát triển: Tạo dòng chảy liên kết mới

Nếu “ba vùng” xác định bản chất không gian, thì “ba hành lang” chính là mạch máu giao thông – kinh tế của toàn bộ cấu trúc phát triển.

Hành lang Bắc – Nam dọc sông Sài Gòn: Theo bài viết của Chính phủ, đây sẽ là trục phát triển đô thị hiện đại, kéo dài từ trung tâm TP.HCM hướng ra phía biển. Không gian ven sông được định hướng phát triển mạnh về đô thị thông minh, dịch vụ cao cấp, thương mại – tài chính và không gian công cộng. Dọc tuyến này sẽ hình thành các trung tâm mới, giảm tải áp lực cho khu vực lõi đô thị truyền thống.

Hành lang phía Đông nối BR-VT – Cần Giờ: Đây là hành lang được đánh giá “đột phá” nhất. Thành phố định hướng nối TP.HCM với Bà Rịa – Vũng Tàu, đi xuống Cần Giờ bằng hệ thống đường ven biển, các cây cầu và hạ tầng giao thông mới. Điều này, nếu thực hiện thành công, có thể biến TP.HCM trở thành đô thị hướng biển đúng nghĩa, điều mà thành phố chưa làm được trong suốt nhiều thập kỷ.

Hành lang Đông – Tây kết nối Đồng Nai – Tây Ninh: Hành lang này tận dụng lợi thế của sân bay Long Thành, Quốc lộ 1A và đường Xuyên Á. Đây là trục giao thương quốc tế quan trọng, giúp TP.HCM mở rộng chuỗi logistics và kết nối công nghiệp với toàn bộ phía Đông và phía Tây Nam Bộ.

Không chỉ dừng lại ở định hướng không gian, TP.HCM đã đưa ra 6 chiến lược hành động (theo Cổng thông tin TP.HCM), bao gồm: chuyển đổi số toàn diện, xây dựng hạ tầng giao thông hiện đại, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, mở rộng hợp tác quốc tế, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cải cách thể chế.

Việc triển khai đồng bộ các chiến lược này là yêu cầu bắt buộc nếu TP.HCM muốn hình thành một cấu trúc đô thị mới phù hợp với tốc độ phát triển và nhu cầu cạnh tranh quốc tế.

>> Xem thêm tin về quy hoạch TP.HCM

Cơ hội và thách thức

Mô hình “3 vùng – 3 hành lang” mở ra nhiều cơ hội:

• Mở rộng và phân bố lại không gian đô thị hợp lý hơn.
• Tăng tính liên kết vùng, giảm áp lực lên khu vực trung tâm.
• Tạo điều kiện phát triển kinh tế biển, logistics, tài chính quốc tế.
• Thúc đẩy các đô thị vệ tinh và cụm công nghiệp – công nghệ cao.

Tuy nhiên, mô hình này cũng đặt ra thách thức lớn: nhu cầu vốn đầu tư cho hạ tầng rất cao, cơ chế điều phối liên tỉnh còn phức tạp, và yêu cầu bảo vệ môi trường ở các khu vực ven biển – ven sông ngày càng khắt khe. Ngoài ra, chất lượng nguồn nhân lực và khả năng thực thi chính sách sẽ là yếu tố quyết định thành công của chiến lược này.

Với mô hình “3 vùng – 3 hành lang”, TP.HCM đang từng bước xây dựng một cấu trúc đô thị mới, hướng tới mục tiêu trở thành siêu đô thị quốc tế trong tương lai. Đây là chiến lược dài hạn, mang tính nền tảng và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa thành phố và các địa phương trong vùng Đông Nam Bộ. Kết quả cuối cùng phụ thuộc vào khả năng triển khai thực chất, nhất quán và tầm nhìn xuyên suốt trong nhiều năm tới.