Kiến nghị cho phép TP.HCM áp dụng chính sách hợp nhất quy hoạch

Sáng 8/12, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về:

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô;

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM;

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Làm rõ ưu đãi, quỹ đất, mô hình TOD và tiêu chí chọn nhà đầu tư chiến lược

Đối với các nghị quyết về cơ chế chính sách cho Thành phố Đà Nẵng và TP.HCM, các đại biểu đề nghị rà soát thêm về nhà đầu tư chiến lược, danh mục ngành nghề, dự án ưu tiên.

Các ý kiến cũng đề cập việc hoàn thiện cơ chế ưu đãi thu hút nhà đầu tư chiến lược; phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng; quy định về thu hồi đất và phân chia nguồn thu từ đất đối với các dự án đường sắt TOD. Bên cạnh đó, cần làm rõ chính sách ưu đãi, cơ chế quản lý – kiểm soát khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, đồng thời bảo đảm sự kết nối với vùng Đồng bằng sông Cửu Long và vùng Đông Nam Bộ.

Các đại biểu cũng đề nghị nghiên cứu hoàn thiện thêm chính sách thực hiện hợp đồng BT của TP.HCM, việc phân cấp phân quyền giữa trung ương và 2 thành phố và giữa các cơ quan và các cấp chính quyền của 2 thành phố, các quy định về lập, điều chỉnh quy hoạch thu hồi đất và chuẩn bị thu hồi đất.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu giải trình

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết dự thảo nghị quyết quy định cho phép TP.HCM và Đà Nẵng được sử dụng 100% khoản thu từ quỹ đất để bảo đảm thống nhất trong áp dụng pháp luật. Hiện Luật Đường sắt cho phép địa phương giữ lại 100% nguồn thu, trong khi Luật Ngân sách Nhà nước quy định tỷ lệ 20% trung ương và 80% địa phương.

Việc thống nhất này nhằm giúp 2 địa phương chủ động nguồn lực triển khai các dự án đường sắt đô thị và các dự án giao thông theo mô hình TOD.

Đồng thời, tạo điều kiện cho địa phương đảm bảo nguồn lực tập trung thực hiện các dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOT…

Mở rộng danh mục dự án ưu tiên

Dự thảo nghị quyết đề xuất bổ sung nhóm dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược: 11 nhóm đối với TP.HCM và 12 nhóm đối với Đà Nẵng, nhằm tạo động lực tăng trưởng mới và lan tỏa kinh tế - xã hội.

Dự thảo cũng xây dựng các cơ chế ưu đãi phù hợp, tạo hành lang pháp lý đầy đủ và linh hoạt để địa phương lựa chọn nhà đầu tư có năng lực về tài chính, công nghệ, quản trị, từ đó hình thành các dự án quy mô lớn, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ, công nghiệp và công nghệ cao.

Theo Bộ trưởng, việc thống nhất, đồng bộ khung chính sách giữa ba Khu thương mại tự do không chỉ bảo đảm tính công bằng, nhất quán trong việc triển khai, mà còn tạo mạng lưới cực tăng trưởng liên kết có khả năng lan tỏa rộng, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu phát triển chung của cả nước.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết thêm, theo kinh nghiệm của các nước đã triển khai Khu thương mại tự do, việc hình thành Khu thương mại tự do tạo cơ hội hình thành mạng lưới vệ tinh bổ trợ gồm logistic, công nghiệp phụ trợ, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực, đô thị, nhà ở công nhân, trung tâm an ninh… Đây chính là động lực liên kết vùng, giúp thúc đẩy doanh nghiệp thuộc các địa bàn tham gia chuỗi giá trị khu vực, thay vì cạnh tranh trực diện.

Kiến nghị cho phép TP.HCM áp dụng chính sách hợp nhất quy hoạch

Về kiến nghị của TP.HCM cho phép áp dụng chính sách hợp nhất quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, trên cơ sở cho phép cấp có thẩm quyền, kiến nghị Quốc hội cho phép áp dụng đối với TP.HCM, tương tự như thành phố Hà Nội và phân cấp ủy quyền cho UBND thành phố điều chỉnh phê duyệt quy hoạch.

Tuy nhiên, mô hình này có tính đột phá, nhưng vẫn phải đảm bảo tính tuần tự và từng bước thí điểm kèm theo việc kiểm tra, giám sát, nhằm hạn chế tối đa các rủi ro.

Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) đang trình Kỳ họp thứ 10 quy định Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là người phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỉnh. Trong khi đó, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn vẫn giữ thẩm quyền phê duyệt quy hoạch chung thành phố ở cấp Thủ tướng; UBND cấp tỉnh chỉ được phân cấp phê duyệt, điều chỉnh cục bộ theo quy trình Thủ tướng quy định.

Việc tồn tại 2 loại quy hoạch với nhiều nội dung trùng lặp nhưng lại thuộc thẩm quyền phê duyệt của 2 cấp khác nhau dễ dẫn tới xung đột về tính pháp lý và thứ bậc. Do đó, sự thiếu thống nhất giữa các dự thảo luật cần tiếp tục được rà soát, hoàn thiện.

Trước mắt, dự thảo nghị quyết đề xuất thống nhất tích hợp 2 loại quy hoạch thành một để thí điểm tại Thủ đô, giúp xác định một đầu mối thẩm quyền duy nhất, bảo đảm tính đồng bộ và nâng cao khả thi trong quản lý, triển khai.