Năm 2013, có 9 đại án hình sự về ngân hàng được công bố xét xử. Kể từ đó đến nay, không ít đại án ngân hàng nối tiếp phát sinh. Báo Đầu tư Chứng khoán đã có cuộc trao đổi với luật sư Trần Minh Hải, Giám đốc điều hành Công ty Luật BASICO, người hiện đang là luật sư của ông Phạm Công Danh trong phiên tòa phúc thẩm đại án Ngân hàng Xây dựng (VNCB) sẽ diễn ra trong tuần này.

Mỗi đại án là một kho bài học kinh nghiệm quan trọng đối với hệ thống ngân hàng
Là luật sư tham gia hầu hết các đại án hình sự về ngân hàng và sắp tới sẽ bào chữa cho ông Phạm Công Danh trong đại án VNCB, ông nhận thấy đâu là đặc điểm chung của các đại án ngân hàng?
Trước hết, các đại án ngân hàng được mọi người rất quan tâm. Bởi lẽ, ngân hàng là tổ chức kinh tế có tầm ảnh hưởng rộng lớn đến mọi ngóc ngách của nền kinh tế và đời sống xã hội. Với quy mô hoạt động lớn, giá trị giao dịch lớn nên số tiền hậu quả thiệt hại trong những đại án ngân hàng cũng thường đặc biệt lớn.
Mỗi một vụ án có những tình tiết, diễn biến khác nhau về nội dung vụ việc, nhưng hầu hết đều cho thấy tính phức tạp của các vấn đề nghiệp vụ ngân hàng. Đại án ngân hàng nào cũng nổi cộm sự tranh cãi về các vấn đề pháp lý trong cách nhìn nhận về nghiệp vụ của ngân hàng. Và điều quan trọng, mỗi đại án ngân hàng sẽ là một kho bài học kinh nghiệm quan trọng đối với hệ thống ngân hàng.

Luật sư Trần Minh Hải
Người ta thường liên tưởng ngay đến hậu quả thiệt hại với những con số cả trăm tỷ, nghìn tỷ đồng khi nói đến các đại án ngân hàng. Hậu quả thiệt hại của các ngân hàng thường được giải quyết như thế nào trong các vụ án?
Có hai vấn đề liên quan đến hậu quả thiệt hại trong các đại án ngân hàng. Một là cách nhìn nhận, đánh giá về thiệt hại, hai là vấn đề xử lý khắc phục, thu hồi số tiền thiệt hại bị chiếm đoạt.
Trong nhiều đại án ngân hàng, giữa các luật sư, cơ quan công tố và tòa án thường có quan điểm trái chiều khi đánh giá về hậu quả thiệt hại của vụ án. Cơ sở tính toán thiệt hại, việc định giá tài sản, việc phân định trách nhiệm gánh chịu thiệt hại thường là những vấn đề hay phát sinh quan điểm xung đột.
Vụ án Epco Minh Phụng năm xưa đã xác định con số thiệt hại cả nghìn tỷ đồng xuất phát từ định giá thấp giá trị tài sản bảo đảm khi thống kê thiệt hại. Quan điểm xem xét thiệt hại của luật sư trong vụ án này đã không được chú trọng. Đến nay, thiệt hại thực sự đã không còn bởi những hậu quả tín dụng tại các ngân hàng đều được bù đắp bởi giá trị thị trường thực sự của tài sản bảo đảm.
Do vậy, nhìn nhận, đánh giá xác định hậu quả thiệt hại trong các đại án ngân hàng, chúng ta cần hết sức thận trọng.
Đối với vấn đề khắc phục hậu quả thiệt hại trong các vụ án thì thực trạng chung là khó khả thi. Đại án nghìn tỷ Tây Nguyên VDB Đắk Lắk - Đắk Nông là một điểm sáng hiếm hoi trong vấn đề khắc phục hậu quả thiệt hại. Tôi tham gia vụ án này từ năm 2011 và tranh tụng tại các phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm để bảo vệ quyền lợi cho Ngân hàng Phương Đông.
Trải qua 5 năm, 8 tháng, ngân hàng này cuối cùng đã thu hồi được số tiền 530 tỷ đồng bị chiếm đoạt, khắc phục hoàn toàn thiệt hại. Yếu tố dẫn đến thành công chính là việc Ban lãnh đạo Ngân hàng theo sát vụ việc đến từng diễn biến và cơ sở pháp lý.
Từ các đại án ngân hàng, theo ông, bài học lớn nhất dành cho các ngân hàng là gì?
Đó là bài học về quản trị ngân hàng. Các vụ án đều giống nhau ở chỗ bắt nguồn từ những nguyên tắc quản trị ngân hàng bị phá vỡ, hoặc không có điều kiện bảo đảm thực thi. Chỉ cần một vài quy trình bị bẻ gẫy, hàng trăm tỷ đồng có thể bị xâm phạm, chiếm đoạt dễ dàng. Chỉ cần một cá nhân nắm hoàn toàn quyền chi phối và không màng đến rủi ro pháp lý, hàng nghìn tỷ đồng của ngân hàng có thể “bốc hơi”.
Suy cho cùng, những đại án ngân hàng hôm nay chỉ là việc xử lý những hậu quả phát sinh từ yếu tố quản trị ngân hàng của nhiều năm trước đây. Hệ thống ngân hàng hiện nay đã chuyển sang một giai đoạn mới với sự chú trọng hơn của ngân hàng không chỉ về nguyên tắc quản trị, mà còn về ý thức quản trị cũng như các cơ chế pháp lý, công cụ pháp lý để bảo đảm không lặp lại những bài học về quản trị từ các đại án ngân hàng.
Bùi Trang (ĐTCK)
VIP
Chỉ 6,4 tỷ - sổ 45,9m2 không QH - nhà 3 tầng 7pn HC đủ - ngay Trần Quang Diệu
6 tỷ 400 triệu- 45.9m2
Nhiêu Lộc, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0906782***
VIP
CHỦ BÁN CĂN HỘ DỊCH VỤ DÒNG TIỀN KHỦNG TRÊN DƯỚI 10 TỶ/NĂM
160 tỷ - 591m2
Tân Mỹ, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0794868***
VIP
Nhà hẻm 5m Gò Vấp Nguyễn Văn Nghi trệt lầu BTCT hoàn công đủ, ngang 3m dài 10m.
3 tỷ 800 triệu- 30m2
Thông Tây Hội, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0911194***
VIP
Mặt Tiền Kinh Doanh Đường Số- Gần Nguyễn Thị Thập P.Tân Quy Quận 7 -92m2 -5 Tầng
16 tỷ 985 triệu- 92m2
Tân Hưng, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0387964***
VIP
ĐẤT DỰ ÁN ĐẸP – GIÁ TỐT – CHÍNH CHỦ CẦN BÁN TẠI TÂN THUẬN TÂY, Nguyễn Văn Linh
12 tỷ 600 triệu- 70m2
Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0918319***
VIP
Căn hộ 2PN View Sông Đồng Nai Tầng Cao Hiếm - The Gió Riverside | Giá CDT An Gia
Thương lượng- 65m2
Dĩ An, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0976395***
VIP
CĂN HỘ GIÁ SIÊU RẺ THE WIN CITY – CHỈ CẦN 179 TRIỆU SỞ HỮU NGAY!
1 tỷ 200 triệu- 45m2
Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh
Hôm nay
0909339***
VIP
BÁN NHÀ 2 TẦNG ĐẸP – ĐƯỜNG MAI ANH TUẤN, HÒA XUÂN – CHỈ 6,5 TỶ!
6 tỷ 500 triệu- 100m2
Hòa Xuân, Đà Nẵng
Hôm nay
0913438***
Mọi ý kiến đóng góp cũng như thắc mắc liên quan đến thị trường bất động sản xin gửi về địa chỉ email: [email protected]; Đường dây nóng: 0942.825.711.