Làm thế nào để tuyển chọn một nhân tài như Steve Jobs?

Nhìn lại thời điểm năm 1974, Steve Jobs có vẻ không giống với một ứng viên xin việc thành công điển hình: nghỉ học năm 19 tuổi, ít chú ý đến việc vệ sinh cơ thể, và trông còn hơn một tên du côn đang lâm vào tình trạng khốn cùng.

Hầu hết các nhà tuyển dụng đều lắc đầu với hồ sơ ứng tuyển của Jobs, trừ Bushnell. Bushnell nhận thấy được gu thẩm mỹ độc đáo của Jobs và nhận ra đây là một thiên tài sáng tạo. Ông đã thuê Jobs (nhờ vậy ông được chú ý với tư cách là ông chủ đầu tiên của Steve Jobs) và hai người vẫn giữ liên lạc cho đến khi Jobs mất vào năm 2011.

Trong cuốn sách mới nhất của mình, “Tìm Steve Jobs kế tiếp - Làm thế nào để tìm, thuê, giữ và nuôi dưỡng tài năng sáng tạo”, Bushnell đưa ra lời khuyên về việc làm thế nào để những người điều hành một công ty thu hút (và thuê) những người sáng tạo như Jobs. Bên ngoài “thung lũng silicon” (hay còn gọi là thung lũng máy tính, ám chỉ các khu công nghệ cao ở Mỹ), Bushnell cho rằng các công ty Mỹ như là một nơi thù địch cho những Steve Jobs tương lai của thế giới.

Làm thế nào để thuê được những người sáng tạo như Steve Jobs? Sau đây là những bí quyết để “mở cửa” cho những thiên tài sáng tạo.

Đừng lựa chọn người sáng tạo theo khuôn mẫu

Bushnell cảm thấy rất bực tức về quá trình tuyển dụng của các công ty khi mà những ứng viên có vẻ bề ngoài “không bình thường” đều bị các công ty Mỹ loại bỏ. Tại sao, Bushnell tự hỏi, những hình xăm, khuyên tai, tóc nhuộm lại làm cho bộ phận nhân sự lại lo sợ đến thế? “Điều sai lầm ở đây là các tập đoàn Mỹ phải hoạt động trong một nền văn hóa đầy ắp những kháng thể chuyên loại trừ sự khác biệt”, Bushnell nói, “Bộ phận nhân sự của các tập đoàn này đều muốn tuyển nhân viên một cách rập khuôn và hiển nhiên sẽ tạo ra cách giải quyết vấn đề rập khuôn”.

Không nên dựa vào bằng cấp

Bushnell tin rằng bằng cách yêu cầu người xin việc phải có những bằng cấp nhất định, các công ty đang bỏ qua rất nhiều những tài năng sáng tạo. “Steve chỉ hoàn thành một học kì ở trường đại học. Và điều đó không giữ anh ta ở lại…”, Bushnell nhắc lại.

Bushnell lặp đi lặp lại rằng các công ty quá nhấn mạnh đến những đòi hỏi về trình độ chuyên môn. Kết quả là họ đánh mất đi rất nhiều nhân tài, những người không phù hợp với tất cả các tiêu chuẩn của công ty, trừ sự nhiệt tình và sáng tạo, thứ mà họ đang tìm kiếm. “Thuê cho niềm đam mê và sáng tạo, còn đào tạo là một chuyện khác. Một số dự án tốt nhất để Atari được mọi người công nhận đều đến từ những người bỏ học ở cấp trung học hoặc cao đẳng”, ông nói.

Đừng nên quá nghiêm trọng

“Phỏng vấn xin việc không nên quá nghiêm túc, thay vào đó, hãy thật vui vẻ và thoải mái”, Bushnell khuyến cáo. Bushnell nổi tiếng trong việc tuyển dụng ở Atari với các cụm từ ngắn gọn như: “Việc càng khó khăn hơn thì càng vui vẻ hơn” hay “chơi game, làm game và nhặt bạc cắc”…

Một cuộc phỏng vấn theo đúng nghĩa là mọi thứ đều được che đậy một cách chính xác nhưng “một người phỏng vấn tốt là người có thể tìm ra những thế mạnh của ứng viên và khuyến khích anh ta thể hiện nó”. Ông khuyến khích người sử dụng lao động nên tìm hiểu ứng viên trong một cuộc trò chuyện thông thường. Hãy hỏi họ điều gì làm cho họ vui, họ đang cố gắng vì điều gì và cũng không quên tìm hiểu cuộc sống ngoài lề của họ. “Tại Atari, tôi mong đợi ứng viên tỏa sáng ở một điểm nào đó. Nó có thể là bất cứ điều gì. Nhưng nếu tôi không nhìn thấy “ánh sáng” từ họ thì họ không thuộc về Atari”, Bushnell chia sẻ.