Nhiều phương cách ăn mòn đất nông nghiệp

Đất chuyển mục đích sử dụng tăng gấp 3 lần

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Kinh tế (Văn phòng Trung ương Đảng) Nguyễn Quốc Ngữ: Luật đất đai năm 2003 ra đời dù đem lại nhiều hiệu quả trong thực hiện chính sách pháp luật liên quan đến đất đai, tuy nhiên Luật này vẫn chưa có chính sách phù hợp nhằm phát huy tốt tiềm năng đất đai để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Chẳng hạn, quy định trao thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục địch sử dụng đất (kể cả mặt nước biển) cho chính quyền các địa phương là quy định mở dẫn đến nhiều kẽ hở trong quản lý sử dụng đất. Dẫn chứng, khi chưa thực hiện thẩm quyền giao đất theo Luật Đất đai, đất nông nghiệp chuyển sang đất phi nông nghiệp là 217 nghìn ha, bình quân 43 nghìn ha/năm. Sau khi thực hiện thẩm quyền này, từ năm 2006 – 2010, số diện tích đất nông nghiệp chuyển đổi mục đích sử dụng là 645,2 nghìn ha, trung bình mỗi năm là 130 nghìn ha, gấp hơn 3 lần so với thời kỳ trước đó, đặc biệt là diện tích đất lúa bị mất đi khoảng 72,6 nghìn ha.

Vấn đề giao đất, cho thuê đất để phát triển dự án công nghiệp, dịch vụ, dự án đô thị đối với đất lúa cũng đang đặt ra nhiều vấn đề có liên quan đến an ninh lương thực. Ông Trần Kim Chung (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương) cho rằng: "Việc đất đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long ngày càng bị thu hẹp để phát triển công nghiệp, dịch vụ và đô thị cần có những nghiên cứu thật sự sâu để trả lời câu hỏi rằng liệu có thể tiếp tục giảm đất lúa nữa hay không”.

Nhiều cách lách luật chuyển đổi mục đích sử dụng đất

Vì mục tiêu tăng trưởng và thu hút nhiều chủ đầu tư, một số địa phương đã chủ trương "trải thảm đỏ” hoặc tuyên bố "cho không mặt bằng đất đai”, dẫn đến chủ đầu tư lợi dụng xin giao đất, thuê đất lớn với diện tích lớn để bao chiếm đất rồi bỏ hoang, gây lãng phí.

Ông Ngữ cho biết, nhiều địa phương phát triển khu đô thị, khu công nghiệp, cụm công nghiệp một cách ồ ạt, dàn trải, kém hiệu quả hoặc cấp phép sân golf tràn lan. Không những thế, gần đây xuất hiện thêm "hội chứng đề xuất xây dựng sân bay”. Một sân bay thì tốn biết bao nhiêu là đất, chắc chắt đất đó lại có đất lúa. Vì vậy, khả năng mất đất lúa trong tương lai hoàn toàn nhìn thấy được”.