Mua bán nhà sẽ không phải công chứng?

Giao dịch nhà đất lâu nay bắt buộc phải có hợp đồng công chứng

Tại văn bản gửi Bộ Tư pháp đề nghị sửa đổi Luật Nhà ở để đơn giản hoá thủ tục hành chính, Bộ Xây dựng đề nghị 7 loại hợp đồng không bắt buộc phải công chứng, chứng thực gồm: Hợp đồng mua bán nhà ở; Hợp đồng đổi nhà ở; Hợp đồng tặng cho nhà ở; Hợp đồng thế chấp nhà ở; Hợp đồng thuê mua nhà ở; Hợp đồng thuê nhà ở của tổ chức có chức năng kinh doanh bất động sản và Hợp đồng thuê nhà ở của cá nhân, hộ gia đình có thời hạn cho thuê dưới 6 tháng.

Thay vì hai bên mua bán phải cùng tới văn phòng công chứng với các giấy tờ pháp lý để cùng một lúc ký hợp đồng chuyển nhượng như hiện nay, Bộ Xây dựng đưa ra hình thức cực kỳ đơn giản, “bên mua, bên nhận tặng cho, bên đổi, bên được thừa kế nhà ở có trách nhiệm nộp hồ sơ để được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (GCN) theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp bên bán nhà ở là tổ chức có chức năng kinh doanh bất động sản hoặc các bên có thoả thuận khác...”.

Đối với trường hợp mua, nhận tặng cho, nhận đổi nhà ở của cá nhân, hộ gia đình thì thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở được tính từ ngày bên nhận quyền sở hữu nhà ở được cấp GCN. Với trường hợp các bên đổi nhà ở là doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản hoặc trường hợp mua nhà ở của doanh nghiệp có chức năng kinh doanh bất động sản thì thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở được tính từ ngày bàn giao nhà ở cho bên mua, bên nhận đổi nhà ở theo thoả thuận trong hợp đồng. Với trường hợp thuê mua nhà ở, thời điểm chuyển quyền sở hữu được tính từ ngày bên thuê mua được cấp GCN. Trường hợp mua nhà ở trả chậm, trả dần thì thời điểm chuyển quyền sở hữu được tính từ ngày bên mua thanh toán hết tiền mua nhà ở cho bên bán, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác... Lập luận để bỏ công đoạn công chứng là vì khi làm thủ tục sang tên, cơ quan cấp GCN sẽ phải kiểm tra điều kiện, tính pháp lý của nhà ở đó. Đây cũng là phần việc của công chứng viên phải làm khi tiến hành công chứng hợp đồng. Cùng một việc mà 2 cơ quan cùng làm nên thành ra công chứng là thừa!

Không khả thi

Trao đổi với phóng viên chiều 11-5, công chứng viên Nguyễn Thanh Tú, Trưởng Văn phòng Công chứng Nguyễn Tú khẳng định, không thể nói thủ tục công chứng hợp đồng nhà đất là không cần thiết. Ông nói: “Các hợp đồng liên quan tới giao dịch bất động sản bắt buộc phải có chứng nhận của công chứng hoặc chứng thực của UBND cấp huyện đối với nhà ở tại đô thị, chứng thực của UBND xã đối với nhà ở tại nông thôn. Đó là điều đã được quy định tại Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Bộ luật Dân sự.

Thế nên, muốn bỏ công chứng nhà đất, sẽ phải chỉnh sửa tất cả các luật này. Như vậy sẽ rất khó khả thi...”. Mặt khác, cũng theo ông Nguyễn Thanh Tú, việc bỏ công chứng hợp đồng nhà đất e rằng lại đi ngược lại với nhu cầu của số đông. Bởi hợp đồng công chứng được xem là bằng chứng quan trọng khẳng định tính xác thực và sự tự nguyện của các bên tham gia giao dịch. “Nếu không có công chứng, chỉ là giấy tờ viết tay, tranh chấp liên quan tới giao dịch nhà ở sẽ bùng phát. Chẳng hạn, chỉ sau khi bán vài ngày, giá nhà tăng vọt, người bán có thể viện ra trăm nghìn lý do để “xù” hợp đồng... ở đây, cần hiểu công chứng là hoạt động giúp Nhà nước quản lý giao dịch nhà ở theo đúng quy định và phòng ngừa rủi ro, hạn chế tranh chấp...”.

“Công chứng bây giờ rất nhanh, chi phí không đáng kể so với giá trị giao dịch. Lâu nay, người dân không còn ca thán vì công chứng nữa. Thời gian cho công chứng hợp đồng có lẽ chỉ bằng 1/100 của toàn bộ quá trình cấp GCN. Chậm trễ trong cấp GCN hiện nay chủ yếu là do cơ quan đăng ký hoặc thuế vụ. Không thể vin vào sự trì trệ của các cơ quan này để triệt tiêu việc công chứng hợp đồng giao dịch nhà đất, bỏ đi “chốt chặn” quan trọng này. Giả như bỏ khâu này, chính quyền khi tiếp nhận hồ sơ cấp GCN vẫn sẽ phải làm thay việc của công chứng viên, tức là kiểm tra điều kiện, tính pháp lý của giao dịch. Với bộ máy nhân sự như hiện nay, nếu thêm phần việc đó, thời gian cấp GCN sẽ chỉ kéo dài thêm chứ không thể nào rút ngắn lại được”. tag: mua nha ra cong chung, chung giay quyen su dung dat,