Bát nháo chung cư mini

Tình trạng bát nháo ồ ạt xây không phép, không theo quy chuẩn, quy hoạch và mua bán kiểu “viết tay” đã phát sinh nhiều vấn đề trong quản lý và cả rủi ro. Đã đến lúc, vấn đề này cần được quản lý chặt chẽ hơn.

Lộn xộn

Nếu như trước đây, một số gia đình có khoảng đất trống thì xây mấy bức tường, lợp tấm lợp lên rồi cho sinh viên, công nhân thuê trọ. Nhưng đến nay thì khác. Người ta đua nhau xây dựng chung cư mini nhằm tận dụng khoảng không với diện tích đất nhỏ hẹp để gia tăng số tầng, số căn phòng có thể xây dựng và cho thuê. Một đại diện tổ dân phố khu Hoàng Quốc Việt cho biết: Đúng là người ta đua nhau xây dựng. Hầu hết những khu chung cư mini này đều chẳng có giấy phép xây dựng. Họ xây lên những tòa nhà cũng chẳng cần có quy hoạch, chẳng cần có thiết kế...

Ồ ạt xây chung cư mini.

Khảo sát tại những khu vực như Cầu Giấy, Hoàng Quốc Việt, làng Cót, Minh Khai... thì có thể thấy rất nhiều chung cư mini ầm ầm mọc lên. Gọi là “chung cư” nhưng đúng với từ đi kèm của nó là “mini” bởi mỗi phòng chỉ chừng 10m2 bao gồm cả khu vực vệ sinh, khu bếp... Giới thiệu cho chúng tôi về khu nhà, một chủ khu chung cư mini đưa chúng tôi leo lên những tầng nhà với những bậc cầu thang nhỏ hẹp và dốc đứng.

Từng block nhà sẽ chỉ có một cầu thang bộ như vậy. Tại mỗi chân tòa nhà, người ta cũng treo những bình cứu hỏa để “cho nó có ấy mà” như lời bà chủ nói. Điểm đáng lưu ý nữa là do quá chật chội nên hầu hết khoảng không đã được chủ nhân các phòng giăng đầy các loại quần áo để phơi phóng. Bên cạnh đó, cuộc sống tại những khu gọi là “chung cư” này thì cực kỳ phức tạp.

Tuy nhiên, điều đáng lưu ý nhất là việc không chỉ việc xây dựng, cho thuê mà gần đây người ta còn rao bán luôn cả những căn phòng kiểu này. Trên các trang rao vặt, người ta có thể rất dễ dàng tìm kiếm và mua bán những căn phòng gọi là chung cư này với giá từ khoảng 600 triệu đồng đến hơn 1 tỉ đồng tùy từng diện tích.

Rảo quanh một vòng các phòng môi giới thì được biết “mua bán kiểu này thì “tin nhau là chính” chứ chẳng có chính quyền địa phương nào dám xác nhận việc mua bán này, càng không có chuyện cấp quyền sở hữu hay sổ đỏ, sổ hồng gì hết. Số đông những “nhân viên tư vấn” này cho rằng với bấy nhiêu tiền thì chỉ có thể mua bán kiểu như vậy. Chỉ một số ít thì chỉ dẫn rõ ràng hơn theo kiểu “đúng là có nhiều rủi ro. Nhưng tình thế bất đắc dĩ cần mua một nơi để ở thì cũng... chấp nhận được(?).

Bất chấp mọi quy định

Đúng như lời của đại diện một tổ dân phố, khi chúng tôi hỏi về các loại giấy tờ, quy hoạch, sự cấp phép... thì các chủ nhân đều cho biết “sẽ chẳng bao giờ có giấy tờ gì hết” bởi thực tế là “có xin cũng chẳng ai cho”.

Có lẽ chính vì thế mà nhiều chung cư mini vẫn mọc lên từ các ngõ ngách, nhưng hầu hết đều bất chấp những quy định an toàn về xây dựng, cấp phép hay những quy định về diện tích, không gian, phòng cháy chữa cháy... Thậm chí theo ghi nhận của phóng viên Lao Động thì hầu hết các khu chung cư dạng này đều được thiết kế khá kín cổng cao tường như kiểu chủ nhân muốn tạo niềm tin và sự an toàn cho những người sống trong khu vực đó. Tuy nhiên, bản thân những người sống trong khu vực này cho biết nhiều khi nghĩ cũng thấy lo khi mà cả tòa nhà chỉ có 1 cầu thang nhỏ hẹp và dốc đứng. Bên cạnh đó, việc nếu khu chung cư không khóa cổng thì sẽ không đảm bảo an ninh, trật tự, nhưng nếu khóa chặt cổng rồi nếu xảy ra hỏa hoạn thì đúng là... khó lòng chạy nhanh được.

Một vấn đề khác liên quan đến chuyện mua bán những chung cư dạng này là nguy cơ và những rủi ro lớn. Anh Đặng Mạnh Hùng (công nhân) cho biết: “Vợ chồng tôi đều là công nhân và có con nhỏ. Vì thế muốn có chỗ ở ổn định nên đã mua chung cư mini với giá 700 triệu đồng. Bây giờ ở thì cứ biết là ở, nhưng đúng là nếu xảy ra tranh chấp, rủi ro khác, thậm chí là bị giải tỏa thì cũng chẳng biết sẽ thế nào?”.

Trên thực tế, ai cũng biết rằng việc xây dựng không phép, không theo quy hoạch và không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy là vi phạm. Bên cạnh đó, việc mua bán những căn phòng kiểu này cũng tiềm ẩn quá nhiều rủi ro. Tuy nhiên theo lý giải thì do nhu cầu quá lớn, việc một bộ phận thị trường đáp ứng được phân khúc nhu cầu này đã khiến cho nó có cơ sở để hình thành và có xu hướng phát triển. Tuy nhiên, không thể vì thế mà chính quyền địa phương buông lỏng quản lý cũng như những công tác giám sát, xử lý các vấn đề liên quan.

Một vấn đề khác là trong khi các cơ quan quản lý còn chưa vào cuộc, các chuyên gia tư vấn cho rằng cá nhân có nhu cầu chỉ nên thuê chứ hoàn toàn không nên mua những chung cư mini này. Ngoài vấn đề rủi ro như đã phân tích thì nếu có xảy ra tranh chấp thì chắc chắn người mua sẽ chịu thiệt. Các chuyên gia này cũng khuyến cáo và tư vấn rằng thực tế, nếu loại trừ yếu tố kém ổn định thì việc thuê nhà dạng này có lợi hơn là mua rất nhiều.

Một chuyên gia phân tích: Việc bỏ ra vài trăm triệu, thậm chí cả tỉ bạc để mua rủi ro là không nên. Trong khi đó với số tiền này, cá nhân hoàn toàn có thể gửi tiết kiệm và có được khoản tiền để thuê những căn phòng rộng rãi, an toàn hơn trong khi vẫn bảo toàn được khoản tiền vốn. Mặc dù vậy các chuyên gia vẫn khuyến cáo rằng nếu các cơ quan quản lý không sớm vào cuộc và để cho chung cư mini phát triển bùng nổ thì đến một lúc nào đó, xã hội và nhiều người sẽ phải gánh chịu những hệ lụy khôn lường.