TP HCM chưa có chương trình chăm lo đời sống người dân sau tái định cư

Mặc dù chính sách tái định cư cho người dân bị di dời, giải tỏa đã nhiều lần được chính quyền TP Hồ Chí Minh điều chỉnh theo hướng bổ sung quyền lợi cho người dân ngày một tốt hơn; thậm chí để tạo điều kiện cho người tạm cư sớm ổn định chỗ ở, ngày 19/12 vừa qua, thành phố còn chấp thuận cho các quận, huyện được cấp giấy phép xây dựng cùng lúc với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho những hộ dân được bố trí tái định cư bằng nền đất, nhưng theo ông Huỳnh Công Hùng, Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách, HĐND thành phố, hàng ngàn người dân sau tái định cư hiện vẫn đang gặp cảnh khó khăn về việc làm và nhiều vấn đề khác trong cuộc sống.

Nguyên do, các chính sách bồi thường, tái định cư hiện tại của TP Hồ Chí Minh mới chỉ dừng lại ở mức bồi thường hỗ trợ thiệt hại về đất đai, tài sản; hỗ trợ di dời, chứ chưa tính đến các thiệt hại về vật chất tạo ra ở nơi ở cũ như vị trí lợi thế kinh doanh, buôn bán nhỏ; lợi thế về trồng trọt, chăn nuôi... Khi sang nơi ở mới, người dân không thể có được, nhất là với những trường hợp tái định cư ở chung cư. Ngoài ra còn thiệt hại về thu nhập trong quá trình giải tỏa di dời; tốn kém do phải đi làm xa hơn vì tỷ lệ tái định cư tại chỗ là rất ít.

Chung cư tái định cư vừa ở đã xuống cấp, bị dột khi trời mưa.

Thực tế, khảo sát của HĐND thành phố cho thấy, đến nay công tác chăm sóc, quản lý hỗ trợ người dân sau tái định cư chưa được quan tâm đúng mức. Đặc biệt là vấn đề phục hồi thu nhập để người dân bảo đảm cuộc sống hàng ngày cũng như các chi phí phát sinh sau khi nhận tái định cư như: Vay tiền xây nhà, các loại phí ở chung cư, trả góp tiền còn thiếu khi mua nhà tái định cư…

Việc quan tâm của chính quyền địa phương với người dân chủ yếu mới chỉ dừng lại ở mức hỗ trợ chuyển hộ khẩu; chuyển trường, thực hiện chính sách hỗ trợ từ nguồn Quỹ xóa đói giảm nghèo và giải quyết việc làm (Quỹ 156) với những người có nhu cầu và đăng ký. Mà chưa giải quyết được vấn đề căn cơ nhất là thu nhập của người dân sẽ như thế nào sau khi dọn đến nơi ở mới. Trong vòng 6 năm, thành phố phát ra đến 53.982 phiếu điều tra, khảo sát nhu cầu hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm, nhưng Hội đồng quản lý quỹ chỉ thu về 19.597 phiếu, đạt tỷ lệ 36%. Lý do, theo Hội đồng quản lý Quỹ 156, đa số người dân chỉ quan tâm đến giá trị được nhận bồi thường hỗ trợ và sẽ tái định cư ở đâu.

Về phía chính quyền địa phương, trừ quận Phú Nhuận có thực hiện nắm thông tin về người dân trước và sau khi tái định cư; còn lại các quận, huyện khác chỉ nắm được những hộ thuộc diện nhận nhà đất tái định cư; còn những hộ nhận tiền tự đi lo nơi ở mới đều không có thông tin. Vì vậy xảy ra tình trạng những hộ nhận được ít tiền bồi thường đã tìm đến những khu vực nhà đất rẻ hoặc tình trạng pháp lý không rõ ràng, không phù hợp quy hoạch… nên lại một lần nữa đối mặt với nguy cơ phải tiếp tục di dời trong cảnh không được tái định cư và không có chỗ ở mới.

Trong những năm tới TP Hồ Chí Minh sẽ còn phải tiếp tục giải tỏa, di dời hàng chục ngàn hộ dân để phục vụ cải tạo, nâng cấp và phát triển hạ tầng đô thị. Nên từ thực tế trên, theo ông Huỳnh Công Hùng, chính quyền TP Hồ Chí Minh cần sớm ban hành chương trình chăm lo cho người dân sau tái định cư nhằm giải quyết vấn đề thu nhập cho người dân khi đến nơi ở mới; huy động nhiều nguồn lực vào việc tham gia chăm sóc đời sống người dân sau tái định cư.

Để thực hiện được vấn đề này, ông Hùng cho rằng thành phố cần quy định việc điều tra xã hội học trước khi tiến hành giải tỏa, di dời để nắm bắt nhu cầu của người dân phải di dời và định hướng giải quyết các vấn đề phát sinh như điều kiện học hành; thích nghi với nơi ở mới; chuyển đổi nghề để có thu nhập… Đồng thời quy định trách nhiệm giữa chủ đầu tư và chính quyền địa phương với người dân bị giải tỏa ít nhất trong vòng 3 năm về vấn đề chăm lo đời sống; bảo đảm thu nhập cho người dân sau tái định cư cũng như gắn Quỹ 156 với chương trình chăm lo người dân sau tái định cư để hỗ trợ vốn vay...