Quy hoạch và quản lý sử dụng đất đai tại TPHCM - Nhiều sai phạm

Thanh tra Chính phủ kết luận quá trình thực hiện công tác quy hoạch và quản lý sử dụng đất đai, UBND TPHCM, quận, huyện, các sở ngành, tổ chức và cá nhân liên quan còn những khuyết điểm và vi phạm. Cụ thể, về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, từ năm 2001 đến 2010, các sở ngành đã tham mưu trình UBND TPHCM quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho 758 dự án nhà ở, phúc lợi công cộng và sản xuất kinh doanh trên địa bàn thành phố với tổng diện tích hơn 5.078ha chưa đúng quy định của Luật Đất đai năm 1993. Dẫn đến khoản chi phí hơn 42 tỷ đồng phục vụ công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có hiệu quả thấp, nhiều dự án “treo”, không triển khai được, nhất là trong điều kiện khó khăn hiện nay, gây khó khăn cho cuộc sống người dân trong vùng quy hoạch và là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khiếu nại, tố cáo của công dân.

Công tác quy hoạch xây dựng cũng còn nhiều yếu kém. Công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch nói chung và quy hoạch xây dựng nói riêng bị buông lỏng, dẫn đến những khuyết điểm và vi phạm. Cụ thể, đồ án quy hoạch chung TPHCM đến năm 2020 có số liệu đánh giá hiện trạng quy hoạch thiếu độ tin cậy, định hướng quy hoạch không phù hợp với thực tế, chất lượng đồ án và tính dự báo quy hoạch thấp; đồ án quy hoạch đến năm 2025 được phê duyệt năm 2010 với thời gian lập, thẩm định, trình duyệt trên 6 năm, đồng thời trong thời gian dài trên 12 năm chưa được điều chỉnh. “Đến thời điểm thanh tra, quy hoạch chung TP chưa có thiết kế đô thị, chưa xác định được nguyên tắc tổ chức không gian cho các khu trung tâm, cửa ngõ đô thị”, kết luận TTCP nêu rõ.

Mặt khác, Quy hoạch chung của Khu đô thị mới Nam TP được Thủ tướng phê duyệt từ năm 1994 nhưng đến nay đã qua 17 năm chưa được xem xét, điều chỉnh tổng thể. Trong giai đoạn từ tháng 4-1999 đến tháng 12-2001, UBND TP đã quyết định điều chỉnh một số khu chức năng và các dự án nhưng chưa có ý kiến chấp thuận hoặc ủy quyền bằng văn bản của Thủ tướng. Theo đó, Ban quản lý khu Nam đã chấp thuận địa điểm, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng không đúng mục đích sử dụng đất so với quy hoạch tại 8 khu chức năng cho 64 dự án với diện tích 609ha. Đến nay, khu đô thị này vẫn chưa có thiết kế đô thị, quy hoạch tổng thể mạng lưới trường học, y tế, thoát nước bẩn…

Từ những kết quả thanh tra trên, TTCP kiến nghị các bộ Bộ TN-MT, Bộ Xây dựng, KH-ĐT, Tài chính cần hoàn thiện nhiều vấn đề về cơ chế chính sách, quy hoạch, cấp phép đầu tư. Riêng về xử lý kinh tế, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TPHCM xử lý thu hồi về ngân sách Nhà nước các khoản do thực hiện tính toán và kê khai tiền sử dụng đất không đúng mục đích là hơn 554 tỷ đồng; chỉ đạo cơ quan chức năng thuộc TP xem xét, xử lý kinh tế đối với các khoản: 691 tỷ đồng tiền sử dụng đất chưa thực hiện theo quy định (trong đó Công ty CP Đầu tư-phát triển Phú Mỹ là 598,5 tỷ đồng), chưa tính phạt do chậm nộp tiền sử dụng đất là gần 300 tỷ đồng, tiền sử dụng đất chưa nộp là gần 45 tỷ đồng. TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TPHCM chỉ đạo xem xét, xử lý thu hồi gần 48ha các dự án do chủ đầu tư chậm hoặc không đủ năng lực thực hiện đầu tư dự án.

Về xử lý trách nhiệm, TTCP kiến nghị TPHCM cần chỉ đạo và thực hiện xử lý trách nhiệm đối với các sở, ngành, Ban quản lý khu Nam, UBND các quận huyện, các cơ quan, đơn vị và cá nhân có liên quan. Đồng thời TP cần chỉ đạo thực hiện việc kiểm tra, rà soát đối với các dự án trên địa bàn không xây dựng để đất trống và các dự án không giải phóng được mặt bằng để xử lý kiên quyết, dứt diểm. Đặc biệt, TPHCM cần chỉ đạo thực hiện nhiều nội dung đối với khu Nam.