Nấn ná trong cắt giảm đầu tư công

Theo Bộ Kế hoạch – Đầu tư, kể từ đầu năm 2011, thực hiện Nghị quyết 11 của Chính phủ về giảm đầu tư công, các Bộ, ban ngành và các địa phương đã cắt giảm nhiều dự án, tạm thời chưa khởi công các công trình, dự án mới trong năm 2011.Tổng số vốn cắt giảm đến hết tháng 5/2011 đã lên tới 80.550 tỉ đồng, số tiền này bằng khoảng 9% tổng vốn đầu tư toàn xã hội trong năm 2011.

Đối với nguồn vốn ngân sách Nhà nước, tổng hợp từ các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện cắt giảm, điều chuyển được 2.048 dự án với số vốn là 5.556,4 tỉ đồng. Với nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, hiện các Bộ và địa phương đã rà soát, cắt giảm được 126 dự án với số vốn cắt giảm là 2.777,6 tỉ đồng. Riêng các Bộ đã đình hoãn, cắt giảm được 91 dự án với số vốn 2.478,5 tỉ đồng để tăng vốn cho 88 dự án. Các địa phương cắt giảm, điều chuyển vốn của 35 dự án với số vốn 299,1 tỉ đồng.

Các tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước thực hiện cắt giảm dự án với số vốn “khủng” lên tới 39.212,2 tỉ đồng, bằng 10,7% kế hoạch vốn đầu tư phát triển năm 2011 (349.848,4 tỉ đồng). Các tập đoàn: Điện lực, Dầu khí, Than - Khoáng sản có số vốn cắt giảm so với tổng mức đầu tư là thấp, nhưng con số tuyệt đối lại khá lớn như Tập đoàn Điện lực VN (EVN) cắt giảm số vốn lên tới gần 12.160 tỉ đồng; Tập đoàn Dầu khí VN (PVN) giảm 7.251,6 tỉ, Tập đoàn Than - Khoáng sản 4.787 tỉ, Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông 3.000 tỉ...

Điều đáng nói là phần lớn các dự án bị đình hoãn (tổng số tới 907 dự án) là do các tập đoàn, tổng công ty đầu tư vào trụ sở, văn phòng, mua sắm thiết bị đắt tiền, không phục vụ trực tiếp hoạt động sản xuất kinh doanh chính. Trong số này có không ít trường hợp dự án khởi công năm 2011 nhưng chưa đủ điều kiện đầu tư như chưa rõ nguồn vốn, chưa đủ điều kiện giải phóng mặt bằng... Các dự án này trên thực tế là không có vốn hoặc dự án không khả thi, nhưng cũng được tính vào số vốn được cắt giảm.

Hiện theo Bộ Kế hoạch – Đầu tư, trong tổng nguồn vốn đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách Nhà nước trong năm nay là 152.000 tỉ đồng và vốn trái phiếu chính phủ 45.000 tỉ đồng, các bộ, ngành, địa phương đã phân bổ được 117.335 tỉ đồng vốn ngân sách và gần hoàn thành xong việc phân bổ vốn trái phiếu (44.916 tỉ đồng).

Bộ này cũng cho biết, trong năm nay, đối với nguồn vốn ngân sách nhà nước sẽ thực hiện nghiêm túc việc không ứng trước vốn của năm 2012 cho các dự án; không kéo dài thời gian thực hiện các khoản vốn đầu tư từ ngân sách, trái phiếu Chính phủ trong kế hoạch năm 2011, thu hồi về ngân sách Trung ương các khoản này để bổ sung vốn cho các công trình, dự án hoàn thành trong năm; không khởi công mới các công trình dự án sử dụng các nguồn vốn trên, trừ các dự án phòng, chống thiên tai và dự án quan trọng quốc gia.

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn không ít Bộ, ngành không cắt giảm, đình hoãn toàn bộ số vốn bố trí cho các dự án khởi công mới không thuộc đối tượng của Nghị quyết 11. Hiện đang còn tới 247,9 tỉ đồng số vốn đã cắt giảm của các dự án khởi công mới, dự án chuyển tiếp của các Bộ, ngành Trung ương nhưng chưa được bố trí, điều chuyển tăng vốn cho các dự án chuyển tiếp khác. Một số Bộ, ngành hiện còn số vốn điều chuyển cắt giảm khá thấp so với số dự án khởi công mới.

Theo Bộ Kế hoạch – Đầu tư, việc cắt giảm, điều chuyển vốn vẫn còn nặng về hình thức khi nhiều bộ, ngành địa phương khá chần chừ, nấn ná trong việc “giữ lại” không kiên quyết cắt giảm với các dự án đã có đủ thủ tục đầu tư, có dự án đã kịp khởi công trước ngày Nghị quyết 11 được ban hành.

Bên cạnh đó, tâm lý trông chờ Nghị quyết 11 điều chỉnh tiêu chí đình hoãn, dãn tiến độ cũng tồn tại ở không ít địa phương vẫn muốn “ôm” dự án.