Hợp lòng dân - lòng đất

Đúng là quá trình cụ thể hóa Luật Đất đai bằng các văn bản dưới luật bị vướng mắc, kéo theo quá trình áp dụng luật, các văn bản dưới luật cũng không được “thông đồng bén giọt”. Dẫu vậy, theo một ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, khi khảo sát tình hình giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai mới “phát hiện” ra rằng, lĩnh vực này rất phức tạp, khó gỡ rối, không chỉ vì luật chưa hoàn thiện, chưa đầy đủ, mà còn vì những người trực tiếp thực thi chính sách, pháp luật.

Luật chưa hoàn thiện lại được trao vào tay một bộ phận không nhỏ cán bộ quá hạn chế về nhận thức pháp luật, năng lực cũng như trình độ. Hơn thế, bộ máy cũng chưa hoàn thiện về năng lực tổ chức, năng lực pháp lý, thì tranh chấp, xung đột lợi ích và phát sinh khiếu nại, tố cáo, khiếu kiện là lẽ đương nhiên. Thật không đủ sức thuyết phục nếu cứ đổ tại chính sách, pháp luật chưa hoàn thiện nên không thể tháo gỡ, “hạ nhiệt” tình trạng khiếu nại, khiếu kiện. Vì sao cùng trên một mặt bằng pháp lý như nhau, có những địa phương chuyện đất đai luôn “nóng bỏng”, có địa phương lại “êm thấm”? Vấn đề cốt lõi ở đây là chính quyền phải đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu. Tiếp đó là có chính sách đền bù, giải phóng mặt bằng tập trung vào chính quyền, chứ không để chủ đầu tư tự thỏa thuận với người dân. Cách làm này đã chấm dứt tình trạng tranh giành giữa các chủ đầu tư, doanh nghiệp, tạo ra sự chệnh lệch về lợi ích khiến người dân dễ so bì, hơn thiệt và khiếu kiện.

Từ kinh nghiệm này, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được “thiết kế” theo hướng đẩy mạnh hình thức Nhà nước chủ động thu hồi đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố để giao cho Tổ chức Phát triển quỹ đất thực hiện việc bồi thường, tạo quỹ đất “sạch”. Có nghĩa là, nhà đầu tư, doanh nghiệp sẽ bị “tách” ra khỏi chuyện thu hồi đất giải phóng mặt bằng. Vấn đề khó và phức tạp nhất là giá đất do Nhà nước quy định phải “sát giá chuyển nhượng trên thị trường” sẽ được sửa đổi như thế nào? Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường cho biết, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi theo nguyên tắc việc định giá đất phải theo mục đích sử dụng đất tại thời điểm định giá và thực hiện theo các phương pháp định giá đất do Chính phủ ban hành.

Muốn giải quyết đến nơi đến chốn các “điểm nóng” đất đai, việc sửa đổi Luật Đất đai phải được Quốc hội thảo luận và đi đến kết luận cuối cùng. Chỉ khi cơ quan quản lý nhà nước đặt ra những tiêu chí hợp lòng dân, thì chắc chắn “lòng đất” sẽ yên ổn.