Dân giám sát thế nào?

Trong phiên trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội vừa qua, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã nói tới việc tạo điều kiện cho người giám sát chất lượng công trình. Chỉ có làm được như vậy thì chất lượng những công trình xây dựng sẽ tốt lên. Đây là việc rất cần thiết, nhất là trong thời điểm hiện nay có không ít công trình xây dựng chất lượng thấp, gây lãng phí.

 

Một vấn đề không mới, vì ngay từ năm 2005 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 80/2005/QĐ-TTg về việc ban hành quy chế giám sát đầu tư của cộng đồng. Theo đó, ở hầu hết các xã phường, thị trấn trong cả nước đã thành lập Ban giám sát đầu tư của cộng đồng với nhiệm vụ giám sát quy trình quy phạm đầu tư, chất lượng công trình. Tuy nhiên hiệu quả hoạt động của tổ chức này vẫn thấp, thậm chí có nơi chỉ tồn tại một cách rất hình thức.

 

Tại sao lại có hiện tượng như vậy, câu trả lời mà hầu hết những người làm giám sát đưa ra là không có cơ chế hoạt động. Đây là điều cốt lõi, sẽ chỉ là hình thức nếu một tổ chức xã hội được thành lập ra mà không có phương thức hoạt động. Đã có không biết bao nhiêu công trình đầu tư xây dựng từ ngân sách nhà nước có chất lượng kém nhưng đều hư hỏng do thiên tai, hay thời gian tồn tại quá ngắn đã xuống cấp…thì người ta mới phát hiện được. 

 

Đã tới lúc phải phát huy hết tác dụng của ban giám sát đầu tư của cộng đồng, người dân phải được giám sát những công trình xây dựng bằng tiền thuế do mình đóng góp. Không thể để tình trạng chủ dự án, chủ đầu tư, đơn vị trúng thầu ngăn cản không cho ban giám sát đầu tư của cộng đồng tiếp cận hồ sơ dự án, theo dõi thi công những công trình như đường sá, cầu cống, trường trạm, khu công nghiệp…Những công trình liên quan trực tiếp tới cuộc sống của người dân, tới nền kinh tế và an ninh quốc phòng.

 

Như chúng ta đã biết, hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc mang tính nhân dân. Cơ chế giám sát là thông qua tổ chức Mặt trận các cấp để theo dõi, phát hiện, kiến nghị, mục đích hỗ trợ cho hệ thống giám sát mang tính quyền lực của nhà nước, nhằm góp phần xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân ngày càng trong sạch, vũng mạnh, hoạt động có hiệu quả hơn để bảo vệ lợi ích của nhân dân. Tuy nhiên đây vẫn là một nhiệm vụ khó thực hiện nếu không có chế tài cụ thể.