Giải pháp “tình thế”
Quận Hai Bà Trưng còn 18 trường hợp nhà "siêu mỏng, siêu méo" tồn đọng từ hơn chục năm trước khi GPMB các dự án như Cầu Vĩnh Tuy, đường Trần Đại Nghĩa... Quận đã lên phương án xử lý như 10 trường hợp có khả năng hợp khối, giao trách nhiệm cho chủ tịch các phường Bách Khoa, Đồng Tâm, Vĩnh Tuy thực hiện việc kiểm tra, rà soát. Tuy nhiên, việc vận động cũng không dễ dàng bởi các hộ đều sử dụng lâu dài. Đối với 8 trường hợp còn lại, không có khả năng hợp khối, năm 2012, quận đã lập dự án với những trường hợp này để thu hồi, mở rộng đường giao thông hoặc xây dựng trạm chờ xe buýt. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa triển khai vì không bố trí được kinh phí để thực hiện (tổng số tiền cần hơn 7,5 tỷ đồng).
Phó Chủ tịch UBND quận Lâm Anh Tuấn cho biết: Hiện 18 trường hợp, có 3 trường hợp có diện tích nhỏ hơn 4m2, đề xuất thu hồi làm bảng tin công cộng (đã được Sở QH - KT thống nhất phương án); 2 trường hợp gia đình đã thực hiện hợp khối kiến trúc với công trình liền kề; 13 trường hợp đề xuất giữ nguyên hiện trạng với lý do đã chỉnh trang phù hợp. Đây là cách để gỡ bài toán kinh phí quá lớn để thu hồi diện tích quá nhỏ.
Trong cuộc giám sát, lãnh đạo quận cũng cho biết, khi GPMB đường Thanh Nhàn, cống hóa tuyến mương K5B cũng có 22 trường hợp không đủ điều kiện xây dựng công trình (nhỏ hơn 15m2), có khả năng phát sinh "siêu mỏng, siêu méo". Phương án xử lý quận đưa ra cũng là xử lý hạ độ cao công trình, chỉnh trang.
Phải chấp nhận mốc giới dích dắc?
Lãnh đạo quận đã đưa ra những "lo lắng" trước việc GPMB tuyến đường Vành đai 1, dù chưa di chuyển hộ dân, nhưng qua rà soát bản đồ hiện trạng các thủa đất, có thể thấy có 118 thửa đất sẽ còn lại chưa đến 15m2. Mặc dù quận đã chỉ đạo các phường tâp trung quản lý, xử lý, nhưng nếu không quản lý chặt, sẽ lại phát sinh vi phạm. Trên địa bàn cũng sẽ có một tuyến đường sắp triển khai, sẽ khó khẳng định rằng sẽ không phát sinh "siêu mỏng, siêu méo".
Do đó, Chủ tịch UBND quận Nguyễn Văn Hiếu cho rằng: Khi duyệt dự án, TP cần chỉ đạo các chủ đầu tư các tuyến đường trong quá trình GPMB phải thực hiện tháo dỡ toàn bộ, bộ phận kiến trúc công trình nằm ngoài chỉ giới mở đường không đủ điều kiện mặt bằng để xây dựng. Sở GTVT và chủ đầu tư dự án xây dựng tuyến đường đề xuất báo cáo TP bổ sung kinh phí, nguồn vốn thực hiện thu hồi các diện tích này đồng bộ với GPMB toàn bộ tuyến đường. "Khi cắm mốc giới cần chấp nhận mốc giới zíc zắc (thay vì kẻ đường thẳng), khảo sát cụ thể, hộ nào diện tích dưới 15m2 hoặc độ mỏng dưới 3m thu hồi ngay, thế mới hết được chuyện siêu mỏng, siêu méo" - ông Hiếu nhận định.
Cùng với nhà "siêu mỏng, siêu méo", việc công trình xây dựng vi phạm tại quận Hai Bà Trưng 4 tháng đầu năm nay cao hơn cả năm 2014 (79 trường hợp) cũng khiến đoàn giám sát đặt vấn đề về trách nhiệm quản lý. Phó Chủ tịch HĐND TP Lê Văn Hoạt đề nghị quận phải xác định rõ trách nhiệm quản lý của mình và quyết liệt trong triển khai xử lý. Thực hiện các quy định công bằng, sòng phẳng và nghiêm minh, không để cho ai lợi dụng. Người vi phạm và cả cán bộ có trách nhiệm để xảy ra vi phạm cũng xử lý ngay và xử lý nghiêm. Đây là việc của cả hệ thống chính trị, phải kêu gọi sự vào cuộc của cả người dân trong phát hiện, giám sát. Đồng thời đề nghị các sở phải phối hợp tích cực hơn với quận để xử lý dứt điểm các trường hợp tồn đọng.